Al enige tijd liggen de vleesprijzen in de Verenigde Staten op een hoog niveau en boeken de grote vleesbedrijven miljarden winst. Tegelijkertijd blijven de prijzen voor veehouders achter. Al meermaals uitte de Amerikaanse president Joe Biden zijn ongenoegen over de gang van zaken.
In de Verenigde Staten wordt een groot deel van de vleessector door vier partijen gedomineerd: JBS, Tyson Foods, Cargill en National Beef Packing. De regering van Biden ziet de grote marktmacht als problematisch. Vorig jaar al stelde de regering $1,4 miljard beschikbaar om de positie van veehouders en consumenten in de keten te verbeteren. Nu is in detail bekendgemaakt welke maatregelen genomen worden om de situatie te verbeteren.
Rechtszaken met geld afgekocht
De suggestie dat de geconcentreerde vleesverwerkingssector zorgt voor onwenselijke marktmacht is niet enkel op vermoedens gestoeld. Meermaals zijn bedrijven uit de sector voor de rechter gedaagd voor illegale prijs- en productieafspraken waarbij afnemers van bedrijven zouden zijn benadeeld. Vorig jaar werden diverse van dit soort zaken 'afgekocht' door grote spelers die beschuldigd werden van het uitbuiten van dominante marktposities.
Zo trof Smithfield Foods, onderdeel van de Chinese WH Group, in juni nog een schikking in een dergelijke zaak. Het bedrijf kocht zo een strafzaak af voor $83 miljoen. JBS kocht vorig jaar een zaak inzake prijsafspraken voor varkensvlees af voor $57 miljoen, en Tyson Foods trof een schikking met aanklagers in een zaak over prijsafspraken voor pluimveevlees voor een bedrag van $181 miljoen.
'Kapitalisme zonder concurrentie is geen kapitalisme'
Het centrale thema in het nieuwe plan is het vergroten van de concurrentie in de vleesverwerkende sector. "Doordat veehouders zeer beperkt kunnen kiezen aan wie zij hun dieren verkopen, moeten zij simpelweg accepteren wat de afnemer zegt te kunnen betalen", aldus Biden, die zijn mening niet onder stoelen of banken stak: "Capitalism without competition isn't capitalism".
De minister van het Amerikaanse landbouwministerie, Tom Vilsack, gaf ook meer inzicht in hoe het reeds gereserveerde budget wordt ingezet. Zo wordt $100 miljoen geïnvesteerd in het reduceren van inspectiekosten voor kleine verwerkende bedrijven, komt $32 miljoen beschikbaar voor verwerkers om bedrijven te moderniseren en wordt $100 miljoen vrijgemaakt om de supply chain te verbeteren in de vorm van extra koelhuizen en logistieke parken.
Het grootste deel van het budget ($800 miljoen) wordt echter beschikbaar gesteld om de sectorbrede uitdagingen op gebied van beschikbaarheid van verwerkingscapaciteit, arbeid en innovatie aan te gaan. Daarnaast wil Biden de positie van de primaire producent via wetgeving beter beschermen. Ook gaat de overheid bestaande wetten en regels op gebied van concurrentie en mededinging strakker handhaven.
Vilsack noemde het verbeteren van inkomen voor landbouwbedrijven het speerpunt van het nieuwe beleid. Analisten verklaarden tegenover Reuters dat de plannen op termijn kunnen leiden tot hogere uitbetaalprijzen voor veehouders.