Interview Voergroep Zuid
'Inzicht in CO2-footprint voer kans voor veehouderij'
De Nederlandse veehouderij ziet langzaam maar zeker steeds meer kansen om zich te onderscheiden op basis van kwaliteit en duurzaamheid. Ook consumenten in eigen land vragen om meer inzicht in herkomst en milieubelasting van bepaalde producten. Ook de voerindustrie doet hier aan mee, zoals Voergroep Zuid.
Het coöperatief voerconcern kondigde onlangs een nieuwe stap in het transparant maken van de varkensketen aan. Het bedrijf maakt sinds kort bij de geleverde varkensvoeders op boerenbedrijven een aantal duurzaamheidsprestaties inzichtelijk. De rund- en pluimveevoeders volgen, vertelt Mathee Kamp, marketingmanager van het bedrijf, desgevraagd aan Boerenbusiness.
Voergroep Zuid claimt daarmee het eerste voerbedrijf te zijn dat inzichtelijk gemaakt heeft wat de CO2-voetafdruk van haar varkensvoeders is. Kamp geeft aan dat de Nederlandse varkenshouderij goed presteert en dat onderscheiden op duurzaamheid een kans is. "We kunnen hiermee laten zien dat de varkenssector met een lage CO2-footprint kwalitatief goed voedsel produceert. Duurzaamheid is daarmee een kans en een argument tegen een krimp van de veestapel".
Hoe is het idee ontstaan?
"Wat speelt is dat er in het Europees klimaatakkoord is opgenomen dat van alle voedingsmiddelen in 2025 duidelijk moet zijn wat de CO2-footprint is. Voor consumenten wordt daarmee de belasting van het product op het milieu inzichtelijk. Hierdoor zijn vleesverwerkers en retailers zoekende naar meer transparantie. Als onderdeel van de varkensvleesketen zijn wij daarmee aan de slag te gaan. Daar zijn de 3 criteria uitgerold, die verder in de keten in het oog kunnen springen: de CO2-footprint, het aandeel grondstoffen dat circulair is (reststromen) en het aandeel grondstoffen dat geteeld is op het Europese continent."
Hoe zijn de reacties van klanten. Wordt het niet gezien als onnodige kostenpost?
"Het wordt zeker gezien als toegevoegde waarde. Klanten vinden het mooi dat wij inzichtelijk maken dat varkensvlees duurzamer is dan veel mensen denken. Het helpt bedrijven ook hun eigen verhaal nog beter te vertellen en inzichtelijk te maken. Bovendien zijn de kosten maar gering, zeker nu we de rekensystematiek hebben staan. Bovendien zit het er aan te komen dat het inzichtelijk maken van bepaalde duurzaamheidsindicatoren voor een aantal ketenconcepten wordt verplicht. Dan kunnen we het nu beter in één keer goed uitrollen, ook doordat ketenconcepten steeds belangrijker worden. Als wij de voerafzet op peil willen houden, moeten we kunnen leveren wat deze partijen vragen."
Hoe groot is de milieu impact van voerproductie in het totale productieproces van varkensvlees?
"Het overgrote deel van de milieubelasting zit in de teelt van de gewassen. Ook de voerproductie zelf zorgt natuurlijk voor een impact, al is die bescheiden. De laatste stap van het voer is dan het transport naar de veebedrijven. Wat voer betreft, is de belasting als volgt: 96% van de CO2-footprint ontstaat bij de teelt van gewassen. Dat is de teelt an sich, maar ook de uitstoot die vrijkomt bij het geschikt maken van gronden voor teelt, ook wel bekend als de land-use change. Vervolgens zorgen productie (3,4%) en transport (0,6%) voor de laatste bijdrage aan de CO2-footprint van voer."
Is het duurzaamheidslabel een unique selling point van Voergroep Zuid of ziet u liever dat concurrenten dit idee overnemen?
"We hopen dat iedereen hier nu mee bezig gaat en ik ben er ook zeker van dat dat gaat gebeuren. De hele varkensvleesketen wordt transparanter en dit is iets wat de retail in de toekomst gaat eisen aan vleesleveranciers. Via ketenconcepten komt het dan vanzelf bij de voerbedrijven terecht. Wanneer de consument behoefte heeft aan inzicht in duurzaamheidskenmerken en het ook wettelijk verplicht gaat worden, moeten we deze stappen juist pro-actief zetten. We laten zien dat de Nederlandse varkenssector met een relatief lage CO2-footprint en een groot deel circulaire grondstoffen, kwalitatief goed voedsel produceert. Het is daarmee ook een argument tégen krimp van de veehouderij. Als productie zich verplaatst van Nederland naar landen met een hogere footprint, winnen we per saldo niks"
Stimuleert het inzichtelijk maken van de huidige criteria jullie zelf ook weer om verdere stappen op gebied van duurzaamheid te zetten?
"In principe produceren we waar de markt en onze klanten om vragen, maar we zijn er bewuster mee bezig. Wel denk ik dat dit voor bepaalde varkensvleesconcepten een stimulans is voor verdere stappen. Het is nu mogelijk om je product beter te onderscheiden, bijvoorbeeld op basis van milieubelasting of de herkomst en circulariteit van grondstoffen. Stel dat een concept wil inspelen op de vraag naar vlees dat is geproduceerd met een X% circulaire of X% Europese grondstoffen. Wij hebben dit nu inzichtelijk en kunnen meedenken om daar verdere stappen in te zetten."
Hoe zit het met de inrekening van sojaschroot als 0% circulair. In de sector wordt nog wel eens gedacht dat sojaschroot een reststroom uit de humane voedingsindustrie is…
"De sojateelt is eigenlijk op te delen in 2 stromen. Allereerst is er de sojateelt voor humane consumptie. Hiervan wordt het schroot vaak gebruikt in veevoer en daarmee is deze stroom circulair. De tweede stroom soja wordt speciaal geteeld voor de veevoerindustrie. Alle hier uit voortkomende productie is dus niet circulair. Om discussie over sojaschroot te voorkomen, hebben we voor nu besloten om sojaschroot als niet circulair aan te merken. Maar een deel van het gebruikte sojaschroot is dat dus wel degelijk. Bij het gebruik van tarwe speelt dezelfde discussie. In veel regio's wordt tarwe geteeld die bij voorbaat niet geschikt is voor humane consumptie. Deze is dus specifiek bedoeld voor gebruik in veevoer en ook met die reden geteeld."
Zijn er al partijen verderop in de keten die concreet interesse hebben in gebruik van de informatie die afkomstig is van het duurzaamheidslabel?
"De Van Loon Group vraagt in hun ketenconcept 'Varken op zijn Best' reeds om deze duurzaamheidskengetallen. En ook Vion is bezig om de CO2-footprint van vlees in kaart te brengen. Zij willen dit graag inzichtelijk hebben voor de afnemers (retailers) die daarom vragen. De footprint van voer is daar uiteindelijk natuurlijk onderdeel van."
Komen er nog meer duurzaamheidscriteria voor varkensvoeders bij in de toekomst?
"We zijn nu dus begonnen met de eerder genoemde 3 criteria, omdat wij verwachten dat deze als eerste worden gevraagd door partijen in de keten. Mochten daar andere vragen komen, dan spelen we daar op in. We moeten tenslotte leveren wat ons wordt gevraagd. Ik verwacht dat de nadruk eerst komt te liggen op het finetunen van de huidige criteria. Hier valt nog een slag te maken. Neem bijvoorbeeld de transportbelasting. We rekenen nu met gemiddeldes. Het is natuurlijk logisch dat een bedrijf dat verder van de fabriek staat een grotere milieu impact teweegbrengt (transport) dan een bedrijf dichtbij. In de toekomst willen we dit op bedrijfsniveau uit kunnen rekenen."
Wordt het label in de toekomst uitgebreid naar andere sectoren?
We zijn ons daar zeker op aan het oriënteren. De varkenshouderij loopt wat dit betreft wel voorop, maar ik verwacht dat bijvoorbeeld de legpluimveehouderij snel volgt. Voor melk is het een en ander weer wat ingewikkelder, omdat melkveehouders veelal hun eigen ruwvoer gebruiken. Dan is het uniformeren van normen wat lastiger. Ook in deze sectoren hoort Nederland productietechnisch echter aan de top en is jezelf onderscheiden op duurzaamheidscriteria interessant. Dat is een kans en als die er is, wordt die in de toekomst in andere sectoren ook gepakt."
Stef Wissink
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.