Veel vraagtekens omtrent Chinese vleesban

De ban is niet specifiek gericht op Nederland, want ook in andere landen wordt melding gemaakt van soortgelijke maatregelen. Half juni al maakte China bekend de import van pluimveevlees, afkomstig van een productielocatie van Tyson Foods in het Amerikaanse Arkansas, voorlopig te staken. Het Duitse Tönnies kreeg half juni een exportverbod opgelegd naar aanleiding van de grote coronauitbraak op hun hoofdlocatie. En ook Braziliaanse vleesbedrijven en Noorse zalmleveranciers worden geconfronteerd met Chinese importbans. 

Voor de Nederlandse slachterijen in kwestie (Vion, Van Rooi en Westfort) komt de maatregel dus niet geheel onverwacht. Overigens zit er nog veel ruis op de lijn. Voor Westfort bijvoorbeeld is de ban alleen van toepassing voor producten van de locatie in Gorinchem en niet voor de hoofdlocatie in IJsselstein. Het frappante is dat er in Gorinchem geen varkens meer worden geslacht, of vlees wordt verwerkt. De directe gevolgen van de Chinese ban zijn voor de slachterij daarmee beperkt. Een woordvoerder van Vion zegt dat zij officieel niets hebben vernomen van het besluit, enkel dat er op een Chinese website een exportverbod is afgekondigd voor de locaties Groenlo en Boxtel.

Tasten in het duister
Over de gevolgen tasten de slachterijen nog in het duister. Wat gaat China bijvoorbeeld doen met het vlees dat al onderweg is? Geruchten gaan dat het vlees dat nog op de Hollandse kades staat, daar moet blijven. De koelcontainers die al op transport zijn, zouden hun reis kunnen voortzetten. Echter, zeker weten doet niemand het. In het geval van Tyson Foods is bekend dat het vlees bij binnenkomst door de Chinese douane in beslag is genomen.

De vraag is ook hoe lang de ban van kracht blijft. Enkele weken zou wellicht te overzien zijn, maar wat als het nog maanden duurt? In theorie is het exportverbod een grote aderlating. Buiten Europa is China immers de grootste afnemer van varkensvleesproducten. In de eerste 4 maanden van dit jaar exporteerde Nederland 135.000 ton varkensvlees, met een exportwaarde van ruim €300 miljoen. Vooral bijproducten (koppen en poten) zijn in het Aziatische land goed te vermarkten. Daar is niet direct een alternatieve afzetmarkt voor.

Tegelijkertijd kan China het zich waarschijnlijk niet veroorloven om overzeese leveranciers voor langere tijd te weren. Het land kampt immers met een immens vleestekort, als gevolg van de uitbraken van Afrikaanse varkenspest. Vanuit Westers oogpunt lijkt de Chinese maatregel vooral symbolisch te zijn. Dit omdat wetenschappelijk onderzoek uitwijst dat er geen directe link is tussen het coronavirus en voedsel of verpakkingsmateriaal. China zelf heeft kortgeleden grote vleespartijen onderzocht en daarin werd het coronavirus niet aangetroffen.

Grote onzekerheid in sector
Hoe het ook zij, de Nederlandse varkenssector is er bij gebaat dat de ban zo snel mogelijk weer van tafel is. De contacten met China hierover lopen via het ministerie van Landbouw in samenspraak met de COV. Vanuit Den Haag wordt gewezen naar wetenschappelijke onderzoek die de relatie tussen voedsel en het coronavirus tegenspreekt. Of China hier op in gaat, moet blijken. Zo niet, dan kan de varkensprijs een flinke dreun krijgen. De onzekerheid maakt dat Vion de publicatie van de wekelijkse varkensprijs in elk geval vandaag (29 juni) niet meer kenbaar maakt.