Rusland heeft de importban, die eind 2017 van kracht ging, op Braziliaans varkensvlees recent opgeheven. Is deze beslissing uit nood geboren, of is het symboolpolitiek?
Rusland lanceerde eind 2017 een importstop op Braziliaans varkensvlees. Officieel vanwege de vondst van het verboden groeimiddel ractopamine, maar aan die reden werd destijds sterk getwijfeld. In de wandelgangen werd toen gesuggereerd dat de goedkope Braziliaanse import de Russische varkensprijs zou drukken.
Door de boycot zat de Braziliaanse varkenssector met een groot aanbod opgescheept, want de export (453.000 ton in 2017) leunde voor bijna de helft op Rusland. Op zijn beurt importeerde Rusland in dat jaar 90% van de totale import van varkensvlees (375.000 ton) uit Brazilië.
China als alternatief
De Brazilianen vonden opvallend snel hun weg in andere afzetmarkten; zo nam de export naar China in de eerste 3 kwartalen van 2018 met 231% toe tot 118.000 ton. Daarmee is Brazilië, na de Europese Unie en de Verenigde Staten, de belangrijkste leverancier van varkensvlees in China.
Ook in andere afzetmarkten, zoals Hongkong en Singapore, noteerde de procentuele toename dubbele cijfers. Desalniettemin was het wegvallen van de Russische afzetmarkt een aderlating, want per saldo verloor de Braziliaanse varkensvleesexport daardoor 12,5% tot 397.000 ton.
Het wegvallen van de Russische afzetmarkt is niet permanent, want de Russische voedselwaakhond (Rosselkhoznadzor) maakte begin november bekend dat de boycot is opgeheven. De dienst vertrouwt op garanties, wat betreft het naleven van de regels, die vanuit Brazilië zijn toegezegd. Dit geldt overigens niet voor alle slachterijen; zo is de Russische markt nog gesloten voor bekende vleesconcerns als JBS en BFR.
Rusland inmiddels netto-exporteur
De importban had ook invloed op de Russische import van varkensvlees in 2018, want die kelderde met 45% tot 200.000 ton. De binnenlandse productie kan de weggevallen import echter gemakkelijk opvangen. Het land is sinds 2016 op papier zelfvoorzienend in varkensvlees en komend jaar koerst het land af op een overproductie van 268.000 ton. Dit maakt dat Rusland in korte tijd een netto-exporteur is geworden.
Ondanks het wegvallen van de boycot, wordt de Russische afzetmarkt niet meer wat het ooit was (voor de Braziliaanse sector). Het gevolg is dat ze zich waarschijnlijk op andere (Aziatische) markten blijven oriënteren. Daarmee hebben Europese varkensvleesexporteurs ook de komende jaren concurrentie te duchten van een Braziliaanse prijsvechter.