Pachtprijzen

Dat een landbouwer - zoals de naam al doet vermoeden - naast de productie van voedsel ook een rol heeft in het beheren van het Nederlandse landschap moge duidelijk zijn. Zelfs natuurorganisaties (TBO's in het jargon) maken gebruik van de diensten van boeren. Daar wringt de schoen volgens de Bond van Landpachters en Eigen-Grondgebruikers (BLHB). Voor natuurorganisaties lijkt het verpachten van grond een verdienmodel terwijl de pachter effectief het beheer doet en daar niet voor wordt beloond.

Om nauwlettend in de gaten te houden hoe boeren pachtgrond gebruiken, zet het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) een daarvoor ontwikkeld AI-model in. Dat is nodig omdat bij 40% van verpachte grond iets niet volgens afspraak is gegaan. Het gaat hierbij om kortdurende (geliberaliseerde) pacht. Na een waarschuwingsperiode is het RVB inmiddels overgegaan tot het uitschrijven van boetes.

ASR gaat voortaan enkel nog landbouwgronden verpachten die duurzaam worden beheerd. Dat wil zeggen dat pachters verplicht worden om hun bedrijf verder verduurzamen, hun bouwplan te extensiveren of agrarisch natuurbeheer toe te passen. De verzekeraar deed dit al op vrijwillige basis, maar dit wordt nu een harde eis. Voor de lopende contracten geldt dit niet.

Het ministerie van Landbouw heeft de pachtnormen voor 2024 bekendgemaakt. In alle regio's gaat de pacht omhoog. In het Noordelijk weidegebied blijft de stijging beperkt tot 16%. De grootste stijger is het Zuidwestelijk akkerbouwgebied waar de regionorm met 65% stijgt.

Net als in ons land is de pachtwet in Vlaanderen een heet hangijzer. Bijna tien jaar lang werd gewerkt aan het vernieuwen van de 35 jaar oude pachtwet. Die nieuwe wet stelt de jonge boer centraal ten koste van lang zittende pachters. Dat kan niet op de steun van alle belangenbehartigers in Vlaanderen rekenen.

Bij het uitgeven van gronden in geliberaliseerde pacht selecteert Staatsbosbeheer niet alleen op de hoogste bieder. In de nieuwe toewijzingsprocedure laat Staatsbosbeheer het onderdeel 'kwaliteit' zwaar meewegen, zo valt op te maken uit de brochures bij de inschrijvingsronde op pachtgrond.nu. Boeren die meedoen aan natuurinclusieve landbouw (NIL) hebben een streepje voor.

Belanghebbenden rond het dossier pacht hebben een overeenkomst bereikt over een nieuwe pachtwet. Dat vertelt Henry Meijdam, voorzitter van de Federatie voor Particulier Grondbezit (FPG) in de Boerenbusiness Grondcast. Meijdam noemt de overeenstemming tussen pachters en verpachters uniek.

Het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) probeert de komende jaren zijn grondportefeuille - van 41.000 hectare landbouwgrond - flexibeler in te zetten en uit te breiden. Dat vertelt Eelco Terpstra, hoofd sectie agrarisch gebruik, in een nieuwe aflevering van de Grondcast.