Boerenbusiness Tech analyse
Trekker tuning is heet hangijzer voor fabrikant
Opschroeven, tuning, chippen. Het verhogen van de trekker prestaties wordt veelvuldig in Nederland toegepast. De sleutel 13 is ingeruild voor een laptop. Met behulp van mechanisatiebedrijven en specialisten worden Nederlandse trekkers systematisch ‘geholpen’. Dat levert flinke voordelen op voor de boer. Een doorn in het oog voor fabrikanten en brancheorganisatie Cema.
Allereerst een geschiedenislesje. In 1971 lanceert Ford in Basildon de Ford 7000. Het eerste massaproductiemodel met een turbomotor. Het is een startsein voor de levendige handel in turbo’s. De bekende methode van een sleutel 13 op de brandstofpomp geeft meer vermogen maar, het dieselverbruik stijgt evenredig. Vaak gaat die extra diesel in een dikke zwarte rookpluim direct de pijp uit. Anno 2014; met onze Tier 4 motoren, CVT’s en SCR-katalysatoren, hebben we de steeksleutel ingeruild voor een laptop. Met de komst van elektronisch geregelde motoren wordt het mogelijk de karakteristieken digitaal aan te passen. De trekker krijgt meer ademruimte en het verbruik daalt. Dealers en klanten zien hun kans. Waarom een duur model aanschaffen, als je ook een lichte trekker kunt opwaarderen. Dat scheelt je naast brandstof enkele duizenden euro’s in de aanschafprijs.
25
procent
Eind september schrijft Boerenbusiness over de Stage V eisen, waar landbouwtrekkers en machines in 2019 aan moeten gaan voldoen. Tenminste, als het aan brancheorganisatie Cema ligt. Hierin valt te lezen dat fabrikanten het tunen van motoren een halt moeten toeroepen. Terwijl overheden lastige regels opstellen om de uitstoot van roetdeeltjes te verminderen worden deze waardes in de praktijk om zeep geholpen. Vorige week viel te lezen dat ook het trekker tunen een halt zal worden toegeroepen. Fabrikanten worden binnenkort verplicht om actie te ondernemen.
‘Onzin’, stelt Rainier van der Kamp. ‘Door de trekker te tunen wordt niet aan de uitstoot getoornd. We verbeteren slechts het rendement, wat beter voor het milieu en de portemonnee is. Oude systemen zorgen ervoor dat de uitlaattemperatuur tot 200 graden stijgt. Bovendien wordt de motor niet zuiniger. Tegenwoordig passen we de motor module aan en kan een brandstofbesparing worden gerealiseerd zonder temperatuurstijging. Ook het verhogen van de capaciteit is een overweging.’
Van der Kamp runt samen met zijn broer het bedrijf Chip Performance. Zes jaar geleden richtte het bedrijf zich op de agrarische sector met hun systemen. Inmiddels is het Zuid-Hollandse bedrijf uitgegroeid tot marktleider. ‘De overstap van auto’s en vrachtwagens naar trekkers was voor ons logisch’, zegt Van der Kamp. ‘We zijn afkomstig van een boerderij en kennen de sector. Vroeger sleutelde we aan brommers, nu aan trekkers. In de agrarische sector valt voor ons het meeste te behalen.’
Chip Performance werkt het meest met New Holland en John Deere tractoren. ‘We personaliseren de karakteristieken van de trekker’, legt Van der Kamp uit. ‘Een trekker bouwer heeft voor heel Europa één model. Daarom wordt een marge ingebouwd zodat hij overal goed werkt. Wij opereren binnen die marge, om hem bijvoorbeeld gemakkelijker bepaalde werkzaamheden uit te laten voeren. We chippen vooral de kleinste modellen in een serie. De fabrikant gebruikt één motor voor de hele range. In het kleinste model zit veel marge, in de grootste weinig. Inmiddels werken we met dealers in Nederland. Zij verkopen de systemen en kunnen software instaleren of uitlezen. Het programmeren wordt door ons gedaan. De term - een kastje ertussen zetten - is verleden tijd.’
De prijs van een software optimalisering begint bij 899 euro bij Chip Performance. Hiermee realiseer je gemiddeld een besparing van enkele liters per uur. Rij je jaarlijks ongeveer 600 uur, dan heb je de kosten terugverdiend in het eerste jaar. Bij hakselaars is dat volgens Chip performance nog eerder. ‘Hakselaars worden tot wel 25 procent efficiënter en voeren meer werk uit met minder brandstof.’ Bang voor de eisen van Cema zijn ze niet. ‘We zijn ook actief in de automotive industrie. De techniek loopt daar flink voor op trekkers. Een systeem zal altijd te omzeilen zijn.’
Nederland lijkt de bakermat te zijn voor het tunen van tractoren maar, die olievlek breidt zich uit. ‘Als fabrikant zijn we daar natuurlijk niet blij mee’, laat Chris Voets van New Holland weten. Voets is New Holland’s manager voor de Benelux en is zich terdege bewust van de praktijk. ‘De fabrieken zijn op de hoogte van deze zaak. Het laten vervalen van de garantie is onze tegenmaatregel. Reken erop dat hier in de toekomst meer op wordt gelet. Snel de oude software terugzetten helpt niet. Je belazert de boel en die wijzigingen wordt gemakkelijk opgespoord.’
Voets realiseert zich dat er getuned wordt met gegronde redenen. ‘Het verbeteren van de prestaties is uiteraard niet nieuw. Twintig jaar geleden bouwde we achteraf turbo’s op een kleine zescilinder. Anders vielen de prestaties tegen. Maar, met de huidige techniek aan boord is het not done. De software is het meest ingewikkelde onderdeel van de trekker. Daar ga je niet aan sleutelen. Bovendien wordt er teveel gerommeld met vermogens op papier. Dat heeft ook met de verschillende manieren van vermogens meten te maken.’ De stelling; dat het kleinste model in de serie probleemloos is op te waarderen, ontkracht Voets. ‘Kijk naar onze T7-serie. De T7.170 (170 pk) en de T7.210 (210 pk) gebruiken beide dezelfde motor. Echter, de achterbrug en vooras van een T7.210 zijn veel zwaarder. Dat is waar de problemen ontstaan.’
Het is moeilijk een oplossing te bedenken voor alle partijen over deze kwestie. Fabrikanten zullen beveiligingssystemen implementeren. Die worden omzeild, maar indirect betaald door de klant. Echter, fabrikanten moeten zich afvragen of zij niet de plank misslaan met misleidende vermogensindicaties. Iedere nieuwe trekker rolt nu al van de band met persoonlijke specificaties. Waarom kunnen we dit ook niet op de motor toepassen? De tijd zal het leren. Daarnaast verliest een trekker ook zijn CE typegoedkeuring wanneer hij wordt getuned. Gebeurt er een ongeval, dan dit eindigen in een zeer langdurig juridisch getouwtrek.
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.