Tarievenoorlog zet fritesmarkt op scherp

De handel tussen de Verenigde Staten en Canada heeft de afgelopen jaren verschillende uitdagingen gekend, mede door de invoering van heffingen en handelsbeperkingen. Hoewel de focus van deze maatregelen vaak lag op sectoren zoals staal, aluminium en zuivel, zijn ook aardappelproducten en frites onderwerp geweest van handelsgeschillen tussen de twee landen.

Niet voor het eerst
In 2018 stelde de Amerikaanse regering, ook al onder Trump, invoerheffingen in op Canadees staal en aluminium, wat leidde tot vergeldingsmaatregelen van Canada. Als reactie voerde Canada importheffingen in op diverse Amerikaanse goederen, waaronder diepvriesfrites. Deze heffingen hadden een directe impact op de prijzen en handelsstromen binnen de Noord-Amerikaanse markt.

Naast de vergeldingsmaatregelen beschuldigde de VS Canada van dumping van frites op de Amerikaanse markt. In 2020 klaagden Amerikaanse producenten dat diepvriesfrites uit Canada tegen kunstmatig lage prijzen werd aangeboden. Dit leidde tot een antidumpingonderzoek door de Amerikaanse autoriteiten, al resulteerde dit niet direct in extra invoerheffingen. In november vorig jaar werd opnieuw een onderzoek ingesteld naar mogelijk oneerlijke handelspraktijken door McCain en Cavendish Farms in Canada.

Onrust
De ondertekening van de United States-Mexico-Canada Agreement (USMCA) in 2020 bracht stabiliteit in de handelsrelaties, maar bepaalde handelsbarrières blijven bestaan. De concurrentie tussen Canadese en Amerikaanse aardappelproducenten blijft hevig, mede door verschillen in productiekosten en regelgeving.

Met de tweede termijn van Trump in het Witte Huis is ook de discussie rond importtarieven weer opgelaaid. Gisteren (woensdag 2 april) kondigde de Amerikaanse president forse importheffingen aan voor veel landen over heel de wereld, waaronder de complete EU. Met een algehele heffing van 20% komt de Unie er relatief goed af, maar het is nieuws waar niemand op zit te wachten.

De maatregel is bijzonder wanneer je kijkt naar de afhankelijkheid van de VS. Volgens cijfers van Rabobank importeert het land jaarlijks voor zo'n €300 miljoen aan AGF-producten, waaronder frites. Dat is slechts 1% van de totale export. Het gaat hoofdzakelijk om bewerkte producten die naar Amerika gaan. De VS heeft zich de laatste vijf jaar tot een ware groeimarkt voor diepgevroren frites ontwikkeld vanuit Europa. Vooral België en Nederland hebben daarvan kunnen profiteren. Hoe de heffingen exact uitwerken op frites is nog niet duidelijk.

Afhankelijkheid
Canada is hofleverancier van Amerikaanse frites. Ondanks een gigantisch grote eigen productie is de VS zeker niet zelfvoorzienend. 86% van alle geïmporteerde frites is afkomstig uit dit land. 13% wordt door de EU aangeleverd. In dat licht is het extra bijzonder dat Trump met zulke stevige maatregelen komt, die de prijzen voor consumenten in zijn land sterk zullen treffen. Producenten en exporteurs van frites vrezen dat de maatregelen verstrekkende gevolgen hebben voor de wereldhandel. Immers, de volumes die anders naar de VS werden verscheept moeten nu elders in de wereld een plek krijgen. Juist op het moment dat de markt al overvol is door de toenemende productie in landen als China en India.

Impact op teler
Een op handen zijnde handelsoorlog tussen de VS en Europa en Canada voelt misschien wat ver weg aan. Toch kan deze impact direct door aardappeltelers worden gevoeld. Wanneer aardappelverwerkers te kampen hebben met een kleinere vraag heeft dat ook gevolgen voor de aardappelprijzen. In de situatie waarbij Canada ook geraakt wordt door heffingen komt ook een deel van hun producten op de wereldmarkt beschikbaar. De fritesprijzen staan sinds eind vorig jaar al stevig onder druk. De aangekondigde tarieven dragen daar een steentje aan bij.