'Agrifirm moet scherper voor de dag komen'

Agrifirm kwam vandaag met teleurstellende jaarcijfers naar buiten met onder de streep een verlies van €23,6 miljoen. Ook de afzetvolumes krompen opnieuw fors. Om het tij te keren, werkt de pas aangetreden topman aan een nieuwe strategie die in juni verschijnt. Ingrijpende keuzes worden daarin niet uit de weg gegaan, zo geeft hij alvast prijs. "De eerste maanden van dit jaar waren wel beter dan vorig jaar, maar het is zeker nog niet goed genoeg."

U bent nu een paar maanden in dienst, wat is uw eerste indruk?
"Agrifirm is een mooi bedrijf, dat in het hart van de Nederlandse agrarische sector opereert en daarnaast ook mondiaal actief is. De rol in de waardeketen is heel anders dan in mijn vorige functies. In mijn eerste maanden heb ik vooral geprobeerd om intern de mensen goed te leren kennen en het bedrijf te begrijpen. Ik ben onder de indruk geraakt van onze kennis en kunde, Agrifirm is een bedrijf met mogelijkheden."

Toch werd er in 2024 opnieuw een verlies geschreven. Welke opdracht heeft u van de ledenraad meegekregen?
"We kunnen er niet omheen draaien: onze resultaten zijn ronduit teleurstellend. Het moet en kan beter. Mijn opdracht is om een voorwaartse strategie te ontwikkelen, zowel in binnen- als buitenland. In Nederland zijn de marktomstandigheden uitdagend door veel stoppende veehouders. Daarnaast is de vraag hoe we doorgaan met onze buitenlandse bedrijven om daar weer winstgevend te worden. In juni komen we met een nieuwe strategie naar buiten. Inhoudelijk wil ik hier nog niet op ingaan, maar laat ik het zo zeggen: 'We moeten scherper voor de dag komen en willen verloren marktaandeel terugwinnen'. Overigens hebben we al flink in de kosten gesneden en is het herstel ingezet. Ondanks de uitdagingen van het afgelopen jaar kijken we met vertrouwen naar de toekomst."

De buitenlandse deelnemingen zijn al jaren een discussiepunt, want ze kosten vaak meer dan ze opleveren. In 2024 moest er €27 miljoen worden afgeschreven. Waar zit de pijn?
"Allereerst wil ik benadrukken dat dit een boekhoudkundige maatregel betreft. De verwachte toekomstige winsten zijn lager dan de boekwaarde en dan ben je verplicht om af te boeken. De pijn zit met name in België, Polen en Brazilië. In België zijn de omstandigheden qua krimpende dieraantallen vergelijkbaar met Nederland en dus uitdagend. Overigens wil ik niet zozeer de schuld aan de markt geven, we zoeken het bij onszelf. In Polen zagen we ons marktaandeel de afgelopen jaren behoorlijk omlaaggaan, maar in de afgelopen maanden is hier weer sprake van volumeherstel."

Uw voorganger zei vorig jaar dat Agrifirm bij voorbaat niet bang moet zijn om radicale keuzes te maken, bijvoorbeeld een vertrek uit België waar de marges onder druk staan. Hoe kijkt u hier tegenaan?
"Voor radicale keuzes zijn we niet bang. Soms zijn we een kleine business in een groot land en dan kan vertrek een optie zijn. De strategische opties wegen we in de komende maanden verder af binnen ons managementteam. Zoals gezegd presenteren we binnenkort een nieuwe strategie en dan kan ik meer details prijsgeven."

Wordt in de nieuwe strategie ook nagedacht over overnames?
"Overnames passen daarin, maar zijn niet altijd de heilige graal. Eerst moeten we zorgen dat het bedrijf in rustiger vaarwater komt. Het belangrijkste voor nu is om de kosten onder controle te krijgen en marktaandeel terug te winnen. We gaan uit van eigen kracht. Onze buitendienst is kwalitatief van hoog niveau om het verschil in de markt te kunnen maken."

Kunt u een voorbeeld noemen?
"Vaak kijken we naar voer bij Agrifirm, maar laat ik een plantaardig voorbeeld geven. Het middelengebruik staat maatschappelijk gezien onder druk en dat vraagt om vervangende middelen. Onze mensen zijn erin geslaagd om een Phytophthora-app te ontwikkelen die rekening houdt met weersomstandigheden in het veld. Minder bespuitingen leidt dan tot een beter resultaat. Dit is goed voor de boer en beter voor het milieu. Deze aanpak leidt tot nieuwe klanten."

De vraag is wel of deze aanpak ook werkt in de Nederlandse voermarkt die vandaag de dag zeer concurrerend is.
"Dat verschilt per klant. Soms gaan we er scherp in, maar we hebben onze focus niet alleen op het leveren van goedkoop voer. We bedienen verschillende soorten klanten. Sommigen willen volledig ontzorgd worden, anderen willen maximaal toegevoegde waarde creëren. Er is ook een groep kostenbewuste veehouders die zo goedkoop mogelijk voer willen. Agrifirm opereert in een business met lage marges. Die kun je alleen positief houden als je optimaal en efficiënt bent ingericht. Het leuke van mijn baan is om dit voor elkaar te krijgen."

In 2024 werd de locatie in Zwolle gesloten. Staan er meer fabrieken op het lijstje?
"Niet op dit moment. Soms is optimaliseren ook een kwestie van interne verschuivingen. Daarnaast kan het bestelproces ook efficiënter. De vraag is of telefonisch bestellen nog van deze tijd is, we bankieren immers ook allemaal digitaal." 

Deze week was in het nieuws dat Agrifirm voorlopig zelf geen nieuwe ketenprojecten meer gaat opzetten rondom eiwitgewassen, zoals veldbonen. Is dit ook een voorbeeld van een bezuinigingsmaatregel?
"Agrifirm heeft de laatste jaren veel duurzaamheidsprojecten gedaan. De eiwittransitie gaat echter minder snel dan 4 jaar geleden gedacht werd. De vraag die we onszelf hebben gesteld, is of deze projecten ons ook rendement opleveren. Vaak is hier nog geen zicht op en dus geven we het een lagere prioriteit."

Eind december besloot Agrifirm om toch lid van Nevedi te blijven. Dit gebeurde formeel drie weken na uw aantreden. In hoeverre was dit uw besluit?
"Vooropgesteld was dit een lastige casus die in mijn eerste paar weken genomen moest worden. Na de voorlopige opzegging zijn er door onze mensen intensieve gesprekken gevoerd met Nevedi. Daar ben ik zelf niet bij geweest. Ik heb mij intern laten informeren en als CEO het besluit genomen om als Agrifirm toch lid te blijven. Ik ben van mening dat we als Nederlandse voersector een brede vertegenwoordiging en aanpak nodig hebben, die door een onafhankelijke brancheorganisatie wordt uitgevoerd."