Geen generieke korting, maar wel tijdelijk (bijvoorbeeld een jaar) een stevig aantal melkkoeien uit de productie nemen. Het was een van de voorstellen die NSC-Tweede Kamerlid Harm Holman maandag deed in een mestdebat met minister Wiersma van LVVN. Hij verscherpte zijn positie als trekker van een anti-mestcoalitie.
Holman zette wel een scherpe lijn neer, maar dat was volgens hem bedoeld als analyse van het mestprobleem als geheel. "Er moet wat gebeuren, anders dreigt een financiële ramp voor de sector".
Onvoldragen sectorplan
Het plan voor het tijdelijk uit productie nemen van een groot aantal koeien heeft hij naar eigen zeggen 'vanuit de sector'. Bij verdere navraag gaat het om een nog onvoldragen en ook niet op realiteitsgehalte getest plan van de G7 (boerenorganisaties, de NZO en ZuivelNL). Hoe gek het ook klinkt, ze stellen voor om tijdelijk koeien uit productie te nemen, maar tegen een soort 'stilstandvergoeding'. Ook willen ze voeraanpassingen en onderscheiden mestnormen voor met nutriënten verontreinigde (NV) gebieden en gebieden daarbuiten.
Niet wat het lijkt
Hoewel Holman het dus allemaal niet zo bedoelde als het klonk, kreeg zijn plan binnen de groep van regerende partijen niet veel openlijke bijval. En hoewel Holman achteraf zegt dat de minister hem volgt, bleek dat in het debat maandag niet echt.
Holman laat Bromet glunderen
NSC-landbouwwoordvoerder Harm Holman profileerde zich juist als een van de meest kritische Kamerleden, en hij kon het daarbij vooral goed vinden met GroenLinks/PvdA-Kamerlid Laura Bromet. Of misschien zij juist met hem. Bromet zat in het debat Holman glunderend aan te horen en hoefde schijnbaar slechts Holmans opvatting te omarmen dat snelle extra actie nodig is. Ook andere oppositie-Kamerleden waren er snel bij om Holman te ondersteunen.
Boerenbeschermers
De Kamerleden van GroenLinks/PvdA, D66, SP en Partij voor de Dieren pasten er ondertussen wel voor op om de boeren zelf aan te vallen. Ze spraken vooral hun zorg uit over het lot van de veehouders, die volgens hen beschermd moeten worden tegen de bijna roekeloze plannen van minister Wiersma. Die zou ze alleen van een koude kermis doen terugkeren.
Oplossing vóór derogatie uit
Ook Holman waarschuwt voor dit laatste. Hij heeft haast, veel haast, en wil, nog voordat Wiersma (BBB) een eventuele nieuwe derogatie probeert los te krijgen in Brussel, een oplossing vooraf voor het mestprobleem. Eigenlijk zou dan geen derogatie meer nodig zijn, maar dat sprak de NSC'er niet uit. Wiersma herinnerde hem eraan dat PVV, VVD, NSC en BBB in het hoofdlijnenakkoord hebben afgesproken dat gestreefd zou worden naar een nieuwe derogatie. Daar leek Holman evenwel geen boodschap aan te hebben.
Lekkende kraan op zinkend schip
Met vochtdoordrenkte beeldtaal maakte hij zijn positie duidelijk: de lekkende kraan op het stuurloos zinkende schip op een stuwmeer vol mest moet dicht, en eigenlijk nu. Ook wil hij snel afrekenen met de mestfraude die hij ziet.
Regeringspartijen geen mestcoalitie
In het debat werd duidelijk dat de vier partijen die de huidige regering dragen, niet opereren als coalitie, terwijl ook een logische bondgenoot op landbouwgebied als de SGP behoorlijk kritisch is over de plannen van Wiersma. De SGP vraagt zich, samen met onder meer de VVD, af waarom de varkens- en pluimveehouderij naar hun mening onevenredig zwaar getroffen moet worden bij de afroming van dierrechten bij verhandeling, terwijl de melkveehouderij op dat punt vooral pro-forma aangepakt lijkt te worden.
Voor het overige lijkt de VVD, samen met de voormalige coalitiegenoten ChristenUnie en CDA, vooral licht sceptisch of Wiersma niet te optimistisch is over haar oplossing voor de mestproblemen. De PVV en haar eigen partij, de BBB uitten zich het minst kritisch.
Kleine winstpuntjes
Een van de weinige punten van overeenstemming lijkt een versterking van de stoppersregeling, maar ook daarover deed de minister geen concrete toezeggingen. Concreet heeft het debat een paar kleine toezeggingen opgeleverd: de minister gaat akkoord met een licht hogere correctie voor gasvormige verliezen, mogelijk ook over de putvoorraden per 1 januari 2025 en ze wil de excretienormen voor melkvee aanpassen, wat meer fosfaatruimte geeft.
Geen bedreigend amendement
Het mestdebat van de Tweede Kamer met minister Wiersma krijgt over een maand nog een vervolg, maar de voortekenen wijzen noch op een gemakkelijke oplossing noch op een eenduidige aanvliegroute bij de aanpak van het mestprobleem.
Holman houdt voorlopig zijn voorstel tot wetswijziging voor het snel geheel grondgebonden maken van de veehouderij achter de hand, maar daar moet volgens hem geen bedreiging in worden gezien voor de intensieve veehouderij. Het is meer een soort extra verzekering, aldus Holman. Het amendement is tot nog toe ook niet ingediend.