Nogal hypocriet dat juist Schiphol vlees uitfaseert

Net voor het boarden nog even een broodje hamburger bestellen - omdat het vliegtuigvoedsel vaak toch nergens naar smaakt - wordt straks een stuk lastiger. Schiphol gaat vlees dan wel niet helemaal verbieden, maar wil het huidige aanbod wel flink terugdringen om daarmee CO2-uitstoot te besparen. Dit lijkt bijna een klassiek gevalletje van de pot die de ketel verwijt dat die zwart ziet. En bovendien is het nogal kort door de bocht.

Dat vleesconsumptie onder vuur ligt, is niet van gisteren. Maar de hetze steekt wel weer behoorlijk de kop op, zo blijkt. Naast Schiphol heeft ook Hogeschool Saxion eerder deze maand bijna trots kenbaar gemaakt vanaf 2025 geen vlees meer te serveren bij evenementen van de leerinstelling. In het doorgaans nuchtere Oost-Nederland is vleesconsumptie klaarblijkelijk intussen net zo'n issue als in andere delen van het land.

Schiphol gaat het vlees overigens niet helemaal verbieden, maar wil het aanbod bij haar uitbaters terugbrengen naar 40%. Oftewel, de andere 60% van het eiwitaanbod moet van plantaardige herkomst zijn, zo schreef De Telegraaf vorige week.

Kort door de bocht
Nu is dit stuk geen pleidooi voor ongebreidelde vleesconsumptie, zoals bij een tegengeluid al snel wordt gedacht. Dat kan A nooit een doel op zich zijn, en B is vlees daarvoor teveel een delicatesse. Maar dat uitgerekend Schiphol - behorend tot de drie grootste uitstoters van Nederland - het vleesaanbod wil terugbrengen, lijkt mij de verkeerde focus van de luchthaven. Want die onfortuinlijke positie komt echt niet door de broodjes hamburgers die daar gegeten worden. En bovendien is de maatregel kort door de bocht. Uit meerdere onderzoeken blijkt dat vlees en ook zuivel qua CO2-uitstoot soms al behoorlijk kunnen tippen aan de plantaardige alternatieven. Om over de voedingswaarde nog maar te zwijgen. Daarbij is er nog veel winst te behalen met de inzet van reststromen in diervoer bijvoorbeeld. Als Schiphol echt grote groene intenties heeft, dan was het gewaagder geweest om iets te doen wat direct de eigen business raakt. 

Hybride vlees
Ondertussen worstelt de agrosector met het hardnekkige antivleesbeleid bij publieke en semipublieke instellingen. Lijdelijk toezien hoe vlees langzaam maar zeker van de maatschappelijke menukaart verdwijnt, voelt onrechtvaardigheid. Maar te hard in het geweer tegen de druk die NGO's uitoefenen, werkt vaak averechts. Een plantaardige ommezwaai maken is voor slachterijen bovendien riskant. De aaneenrijging van grote verliezen bij Beyond Meat zijn hier het levende bewijs van. Wie zijn geld een paar jaar geleden niet in deze hippe Amerikaanse startup had geïnvesteerd, was een loser. Intussen weten we wel beter. Nederlandse slachterijen proberen het overigens vaak wel, maar komen soms ook weer op hun strategie terug. Dit omdat vleesvervangers simpelweg slecht verkopen door slechte smakelijkheid en de terechte associatie dat het hoog bewerkt voedsel is. De trend lijkt nu hybride vleesproducten te zijn, wat een soort optimum is tussen smaakbeleving, voedingswaarde en uitstoot. Oftewel, een compromis tussen het behoud van culturele eetgewoonten en minimale klimatologische impact. 

Olympisch menu
Ook op de Olympische Spelen was het aanbod van vlees (en eieren) voor de atleten behoorlijk afgeschaald, waarmee Frankrijk trachtte om er een groen event van te maken. Diverse sporters deden hun beklag, omdat ze hun voedingswaarden niet uit de plantaardige alternatieven konden halen. Vlees past dus echt nog wel degelijk in een bewust voedingspatroon. Mits je daarin zelf de balans een beetje bewaakt. En dat hoeven Schiphol en Saxion niet goed bedoeld te doen om daarmee in de eerste plaats vooral hun eigen milieudoelen tegemoet te komen.

Wouter Baan

Wouter Baan is hoofdredacteur van Boerenbusiness en Foodbusiness. Hij volgt daarnaast de grondstofmarkten op de voet en heeft hierbij de focus op dierlijke eiwitten als zuivel en vlees. Daarbij interviewt hij op regelmatige basis kopstukken uit de agrarische sector en de foodwereld.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.