Je zult nu maar een stopper zijn

Jarenlang viel er in de varkenshouderij amper droog brood te verdienen. Afrikaanse varkenspest in China heeft alles echter anders gemaakt. De varkensprijzen vestigen records en de psychologische grens €2 per kilo lijkt zelfs binnen handbereik. Een zuur moment om te stoppen, lijkt me.

Het duurt nog ruim 1 week en dan zit de 'R' weer in de maand; de zomer van 2019 loopt dus alweer op zijn einde. De varkenshouders die meedoen aan de 'stoppersreling 2020' zijn onlangs de laatste mestronde ingegaan. Voor hen is het aftellen tot de jaarwisseling begint. Dan moeten de stallen namelijk leeg zijn.

De verplichte bedrijfsbeëindiging levert hoogstwaarschijnlijk gemengde gevoelens op. Het kan enerzijds een opluchting zijn dat er nu een einde komt aan jarenlang ploeteren. Aan de andere kant is stoppen vaak een emotionele gebeurtenis; zeker nu de varkensprijzen skyhigh zijn, is het natuurlijk aanlokkelijk om door te gaan.

Varkensvlees nog altijd geliefd 
Niet veel eerder in de recente geschiedenis was het marktperspectief zo goed als nu. De afzet van varkensvlees richting China loopt als een trein, terwijl de vleesconsumptie in Europa veel trager terugloopt dan dier- en milieuactivisten lief is. Varkensvlees is in veel landen nog altijd met afstand het populairste.

De recente prijsopleving is vooral aan de Chinese koopdrift te danken. De Chinese varkensstapel is (door de uitbraken van Afrikaanse varkenspest) het afgelopen jaar met zo’n 30% geslonken. Dit zijn maar liefst circa 140 miljoen varkens. Om de cijfers in perspectief te stellen: dit is een fractie minder dan de totale Europese varkensstapel en bijna 2 keer het aantal varkens in de Verenigde Staten.

Wereldmarkt ontwricht 
De mondiale varkensmarkt is volledig ontwricht. Varkensvlees is ronduit schaars. Op Twitter duiken beelden op dat de Chinezen het letterlijk met elkaar aan de stok hebben om een stukje vlees te bemachtigen. Voor de Europese exporteurs zijn het gouden tijden; zeker nu zij een voorsprong hebben ten opzichte van Amerika die met China een handelsoorlog uitvecht en Rusland (nog) geen concurrent is.

Nederlandse exporteurs verscheepten in het eerste halfjaar bijna 65.000 ton varkensvlees, een plus van ruim 50% met dezelfde periode vorig jaar. De exportcijfers blijven naar verwachting voorlopig goed. Het gaat immers waarschijnlijk nog jaren duren voordat de varkensstapel in China terug is op het oude niveau. De vraag is of dit China überhaupt gaat lukken. Dit betekent dat de forse exporttoename waarschijnlijk niet van korte duur gaat zijn, ondanks dat de Chinese consumenten uitwijken naar rund- en pluimveevlees. Voor hen is dit echter surrogaat voor het bijna heilige varkensvlees.

Stoppen op hoogtepunt
Kortom: varkenshouders die eind 2019 hun laarzen aan de wilgen hangen, doen dat op het hoogtepunt van de markt. Maatschappelijk gezien ligt dit echter wat anders. De dierenactivisten zijn feller dan ooit, waardoor de varkenshouders bijna dagelijks moeten vrezen voor stalinbraken en zelfs bezettingen. In dat opzicht kan stoppen een uitkomst bieden. 

Het is niet bekend hoeveel bedrijven zich al hebben aangemeld voor de stoppersregeling. Volgens schattingen zou het om circa 1.500 bedrijven kunnen gaan, die gezamenlijk 10% van de Nederlandse varkensstapel in bezit hebben. Door de goede prijzen kan het aantal lager uitpakken. Niet voor niets worden complexe constructies bedacht om door te kunnen boeren. Dit geeft aan dat stoppen op je hoogtepunt niet zo makkelijk is. Want welke sporter is dat ooit gelukt?

Wouter Baan

Wouter Baan is hoofdredacteur van Boerenbusiness en Foodbusiness. Hij volgt daarnaast de grondstofmarkten op de voet en heeft hierbij de focus op dierlijke eiwitten als zuivel en vlees. Daarbij interviewt hij op regelmatige basis kopstukken uit de agrarische sector en de foodwereld.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.