Een nieuw begin in het nieuwe seizoen?

Het voorjaar brak begin april (na een valse start in de maand maart) eindelijk aan. Gras en granen kleuren het landschap groen, bomen lopen uit, de vroeg gezaaide bieten staan al boven de grond en dat geldt ook voor de uien. Met plezier in het werk worden lange dagen gemaakt.

Of de inspanning beloond wordt, zal men moeten afwachten. "Zaaien is raaien", zo zei mijn vader altijd. Hij doelde op de opkomstproblemen van een ingezaaid gewas; soms te droog voor een goede kieming en soms te nat. Dit werd gevolgd door droogte, waardoor korstvorming kan optreden. Iets wat de opkomst bemoeilijkt. Bij het eerste moest je dieper zaaien en bij het tweede juist ondieper.

In Wageningen leerde ik dat het zaad niet te diep gezaaid moest worden, maar ook niet te ondiep. Veel wijzer werd ik daar niet van. Zodra de grond bekwaam was, hadden ook de pootaardappelen de grond ingekund. Inmiddels kregen we echter op de Zuid-Hollandse Eilanden hevige regenbuien met 30 tot 50 millimeter neerslag.

Hoop en vrees
De portemonnee ligt buiten. Hoop en vrees over het nieuwe seizoen wisselen elkaar af. De nauwelijks lonende contractprijzen, tegenover het risico dat de vrije prijzen met zich mee brengen. De terreur van de markt heeft nu ook de melkprijzen en de prijzen van suikerbieten bereikt. Ook daar zijn we inmiddels beter af met (Europees gezien en misschien zelfs mondiaal gezien) lagere opbrengsten, om vraag en aanbod zodoende beter met elkaar in evenwicht te brengen. Dat zou de prijsvorming van onze producten ondersteunen.

Aan de andere kant stijgen de kosten van de productiemiddelen. De individuele boer zoekt naar een oplossing door schaalvergroting, -verbreding (soms zelfs in de vorm van een baan buiten de boerderij) en veelal door intensivering. Dit met alle gevolgen van dien voor het bodemgebruik. Sommigen stappen uit deze ratrace en stoppen met hun bedrijf.

Reguliere pachter
Zelfs de reguliere pachter heeft, ondanks zijn beschermde status, moeite om het hoofd boven water te houden. Het reguliere pachtareaal is volgens het CBS van 2007 tot 2011 met 10% afgenomen en van 2012 tot 2017 met 30%. Daarentegen is het geliberaliseerde pachtareaal juist met 95% toegenomen (jaarlijkse stijging van 15%). Dit komt niet doordat de kortdurende en duurdere geliberaliseerde pacht ook aantrekkelijker voor de pachter zou zijn. Zoals verpachtersorganisatie FPG ons wil doen geloven.

De Bond van Landpachters en Eigen Grondgebruikers (BLHB) heeft in een brief aan minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) de visie op pacht en grondgebruik onderstreept. Tijdens de jaarvergadering van de BLHB vernamen wij van Aldrik Gierveld, directeur-generaal van het ministerie van Landbouw, dat we op korte termijn een standpunt van het ministerie kunnen verwachten. Een nieuw begin dus?

Piet van der Eijk

Piet van der Eijk was van 2012 tot begin 2019 de voorzitter van de Bond van Landpachters en Eigen Grondgebruikers (BLHB). Daarnaast heeft hij een akkerbouwbedrijf in polder de Biesbosch in het buitengebied van het Eiland van Dordrecht.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.