Is investeren in spuittechniek wel zo slim?

De akkerbouwers en andere bedrijven die met een veldspuit werken, buigen zich op dit moment volop over het onderwerp 'drukregistratie'. Ondanks dat dit onderwerp al zo'n 10 jaar op de agenda staat, vergt het nog steeds veel studietijd. Tonnen worden geïnvesteerd om aan alle regels te voldoen. Is dat wel zo slim?

Je kunt geen akkerbouwgerelateerde bijeenkomst bezoeken of het gaat erover: drukregistratie. Broodnodig, zo blijkt. De kennis is nog steeds niet up to date bij alle toepassers; zelfs teeltadviseurs en fabrikanten hebben moeite om de details eigen te maken. De machinefabrikanten en dealers beleven tegelijkertijd gouden tijden. Met ogenschijnlijk gemak worden er namelijk tonnen uitgegeven om nieuwe veldspuiten te laten voldoen aan alle drukregistratie-regels. Investeringen in een nieuwe machine worden naar voren gehaald en er worden speciale technieken aangeschaft om zorgeloos te kunnen spuiten.

Grote wachtlijsten
De wachtlijsten bij de fabrikanten zijn groot en nog steeds groeiende. De kopers moeten naar alle waarschijnlijkheid ook in 2020 met hun huidige techniek het land op. Dat is geen ramp, want wie aan kan tonen dat er is geanticipeerd, krijgt 1 jaar uitstel. Verkopers gebruiken dat argument om de orderboeken vol te krijgen. De gebruikte markt is ondertussen echter volledig verpest.

Welke beslissing moet je nemen? Deze vraag is niet in 1 zin te beantwoorden. Dit is van veel factoren afhankelijk. Bovendien worden de spelregels nog aangepast. De DRT-lijst (technieken) en DRD-lijst (doppen) zijn recent bijgeschaafd met significante wijzigingen. Diverse fabrikanten proberen hemel en aarde te bewegen om hun techniek hoger op de lijst te krijgen. Een voorbeeld is de uitvloeier Squall, die bestaande doppen mogelijk in de hogere driftreductieklasse kan krijgen. De bureaucratische weg die hiervoor moet worden bewandeld, is overigens wel tijdrovend en weerbarstig.

Spuiten met de gieter
Iedereen is het erover eens: Spuiten met doppen die vanaf 2020 nog zijn toegestaan, is alsof je met een gieter aan het werk bent. Afgezien van het gevaar voor run-off (de druppels die van het blad rollen) is de bedekking waardeloos. Praktijktests tonen dat keer op keer weer aan. Hoe fijner de druppel, des te beter het effect. Dit resultaat (99% driftreductie) bereik je legaal alleen met de Hardi Twin Force luchtondersteuning of een sleepdoeksysteem. In de praktijk leverbaar in 2 smaken: Dubex Wave en Wingssprayer. Let op: andere luchtondersteuningssystemen komen niet aan 99%. Wie met 97,5% genoegen neemt, heeft de keuze uit een verlaagde boom (in combinatie met doppen om de 25 centimeter) of het MagGrow-systeem.

Deze systemen delen allemaal 1 nadeel: de prijs. Wat de praktijk heeft aangetoond, is dat deze technieken bij verkeerd gebruik minder kunnen presteren dan 'ouderwetse' techniek. Het uitwisselen van ervaringen en goede scholing is noodzaak. Het eindigt niet bij louter verkopen en daar gaat het zeker nog wel eens mis!

Veilige haven
Ik krijg het idee dat bedrijven zich na het doen van zo'n investering (met bedragen oplopend tot €50.000) zich in een veilige haven wanen. Voor 3 à 5 jaar is dat zeker terecht. Deels is dit afhankelijk van de handhaving in de praktijk. Een sleepdoek moet over de kale grond slepen, maar hoe doe je dat bij uien in het vlagblad? De handhaver moet het antwoord geven en waarschijnlijk varieert dit per geval.

Voor de middellange termijn biedt zo'n duur systeem weinig vrijheid. Minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) heeft reeds voldoende toekomstbeleid geschetst voor gewasbescherming in Nederland om dit te kunnen concluderen. Het beperkte aanbod van de gewasbeschermingsmiddelen (van chemische of biologische herkomst) heeft met eisen te maken die in toenemende mate per product en per gewas kunnen afwijken. Dit maakt de gehele situatie nóg complexer, dan het al is. Een drukregistratie is daarbij niet genoeg en een vrijstelling al helemaal niet. In dit document wordt daar op gehint: "In dit traject (het minimaliseren van emissies bij toepassen gewasbeschermingsmiddelen) dient ook het eventueel toepassen van voorzieningen voor de relevante parameters: rijsnelheid, spuitdruk en spuitboomhoogte meegenomen te worden." We kunnen dus concluderen dat drukregistratie nog maar het begin is. Daarbij hanteert het ministerie 95% driftreductie als absoluut minimum.

Perceelemissie volgende stap
Niet alleen bij veldspuiten moet aan strikte eisen worden voldaan. Ook op perceel- en erfemissies wordt het beleid ingestoken. Met name die perceelemissies is een interessante, waar diverse middelenfabrikanten al onderzoek naar doen. Niemand zit namelijk te wachten op het aanleggen van bufferstroken met compost of een filtratiesysteem van water uit de drainagebuizen. Maatregelen die af- en uitspoeling voorkomen, kunnen bij hevige regen averechts werken. Ook nieuwe werkzame stoffen worden in de toekomst getest op hun mate van uitspoeling.

Een ander onderwerp is een nieuwe systematiek voor het vullen van de spuit. Dit moet vanaf 2024 middels een gesloten systeem gebeuren. Begin oktober hebben middelenproducenten Adama, BASF, Corteva, Nufarm en Syngenta Easyconnect gepresenteerd. Dankzij een universele schroefdop kunnen middelenverpakkingen op het door hun ontwikkelde Closed Transfer Systeem (CTS) geplaatst worden, die het middel in de spuittank brengt. Boer en omgeving mogen niet langer in aanraking kunnen komen met het middel. Vanaf 2021 wordt de techniek in de praktijk getest, ook in Nederland.

E-label op verpakkingen
Al in 2020 komen Nefyto (brancheorganisatie voor middelenproducenten) en Agrodis (de brancheorganisatie voor distributeurs) met een tracking & tracing systeem voor gewasbeschermingsmiddelen. Iedere pallet, doos en flacon wordt voorzien van een zogenaamd e-label. Zo is altijd te traceren waar een bepaalde kan met middel is gebleven. De organisaties werken al 7 jaar aan dit systeem, dat vanaf 2020 in Nederland gaat worden toegepast. Dat is althans het plan.

Deze techniek, waar verschillende partijen in participeren, wordt beheerd door Stichting Agro-Closer. Die ziet meer mogelijkheden. Dankzij dit soort digitaal labels kunnen boeren een verpakking scannen, waarbij direct de teeltregistratie wordt bijgewerkt. Verschillende middelen kennen een gebruiksinterval. Door producten te scannen kent het systeem niet alleen de actuele voorraad bij de boeren, maar ook of deze wel wordt toegepast volgens de toelating op het etiket.

Enkelband van de overheid
Ik snap de voordelen van deze nieuwe technieken. Wat mij tegenstaat, is het Big Brother-gevoel. Eigenlijk zegt de overheid dat je als toepasser van gewasbeschermingsmiddelen schuldig bent aan onkundig gebruik, tenzij je aan kunt tonen dat dit niet zo is middels actieve registratie. Bedrijven die nu fors investeren in driftreducerende techniek gaan er op vooruit in de effectiviteit van hun bespuiting. Even hebben ze rust, maar die overhedelijke enkelband komt er uiteindelijk toch ben ik bang.

Niels van der Boom

Niels van der Boom is sinds augustus 2013 expert Akkerbouw & Techniek bij Boerenbusiness. Hij bericht vooral over de aardappel-, granen- en suikermarkt. Wekelijks presenteert hij de marktflits over de granenmarkt.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.