Gedragscode voor banken: stel je het eens voor

De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) is bezig met het opstellen van een gedragscode voor de financiering van MKB-klanten. Deze Gedragscode Kleinzakelijke Financiering (Gedragscode) zal op 1 januari 2018 in werking treden.

Een concept van de Gedragscode is gereed en begin oktober waren er gesprekken, met vertegenwoordigers van het MKB, over de inhoud. Hierbij waren ook de voorzitter van de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (Harm Wiegersma) en ondergetekende aanwezig. Zal de Gedragscode ook echt iets veranderen?

Achtergrond van de Gedragscode
De Gedragscode is volgens de NVB opgesteld met het oog op de bijzondere positie die MKB-klanten hebben ten opzichte van consumenten enerzijds en grotere bedrijven anderzijds. Het is goed dat dit besef er nu is. Waar grotere bedrijven meer tegenwicht kunnen bieden aan de bank, genieten consumenten in hoge mate bescherming via wet- en regelgeving.

Daarnaast zijn er ook tal van consumentenorganisaties- en programma’s (zoals Radar) die hun problemen aan de kaak stellen. De MKB-klant staat er vaak alleen voor. Dit terwijl de MKB-klant in de praktijk, gelijk aan een consument, afhankelijk is van wat de bank hem oplegt. Zowel de gang van zaken bij Deutsche Bank, die vele MKB-klanten in het verleden de deur heeft gewezen, als de renteswapproblematiek benadrukken dat meer bescherming voor de MKB-klant noodzakelijk is.

Wat kun je als MKB-er van de Gedragscode verwachten?
De Gedragscode is een vorm van zelfregulering door de banken. De Gedragscode geeft richtlijnen die zij moeten hanteren bij de kredietverstrekking aan de MKB-klant. Er is daarbij per fase (aanvraag, oriëntatie en verstrekking) omschreven wat de klant van de bank mag verwachten.

Nieuw is verder dat het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (KiFiD) op basis van deze Gedragscode ook open zal staan voor MKB-klanten. Tot op heden staat KiFiD alleen open voor consumenten en is er een apart derivatenloket voor ondernemers met geschillen over een rentederivaat. Een belangrijke verandering is dus dat op termijn een MKB-klant die een geschil met zijn bank heeft over bijvoorbeeld een opslagverhoging of boeterente ook bij KiFiD terecht kan om een oordeel te krijgen over het geschil.

Wat kan er beter in de Gedragscode?
In de praktijk zijn er veel discussies tussen de MKB-er en de bank, als het gaat om de rentetarieven en kosten die worden berekend. Degene die het meest kritisch is en het hardst roept, krijgt daarbij vaak het meeste voor elkaar. Het is goed dat er in de Gedragscode tal van bepalingen zijn opgenomen over de werkwijze die van de bank mag worden verwacht in haar rol als kredietverstrekker. Maar wat kan er beter?

De Gedragscode is voor de banken en door de banken. Het is een verbetering, maar uiteraard kan het altijd nog beter. De MKB-klant heeft weinig inzicht in tarieven die banken hanteren. De klant heeft vaak het gevoel overgelaten te zijn aan het subjectieve oordeel van zijn accountmanager en aan (onbekende) interne richtlijnen van de bank. Waar de consument vrij gemakkelijk kan zien en berekenen waar deze het voordeligst uit is, is dit voor de MKB-klant erg ondoorzichtig. Hetzelfde geldt voor allerlei kosten die doorberekend worden, zoals behandelingskosten en bijzonder beheer kosten maar ook opslagtarieven.

Er zijn in de Gedragscode weliswaar bepalingen opgenomen over het motiveren van tarieven, maar de MKB-klant heeft er juist belang bij dat deze kosten en tarieven ook daadwerkelijk in verhouding staan tot de financiering en objectief bepaalbaar zijn. Ook ten aanzien van KiFiD zou het logisch zijn dat met haar vergaande rol als geschil beslechtende instantie, aanvullende toezichteisen worden gesteld om haar onafhankelijkheid te waarborgen. Bovendien zou het voor de hand liggen dat het voor een bank ook gevolgen heeft als zij de Gedragscode aan haar laars lapt.

Stel je eens voor: een gedragscode voor banken die er ook daadwerkelijk voor zorgt dat MKB-klanten voortaan beter worden behandeld, dat zou toch mooi zijn!

Marianne Adema

Marianne Adema is advocaat bij Adema Advocatuur en Advies. Zij is gespecialiseerd in financieel recht, agrarisch recht en vastgoedrecht. Adema staat veel agrarische ondernemers bij en heeft een advies- en procespraktijk. Verder is zij juridisch adviseur bij diverse windmolenprojecten.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.