Biedt Kifid soelaas voor gedupeerden renteswaps?

Het renteswaploket van Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid) heeft op 26 januari 2015 haar deuren geopend. Dit (tijdelijke) loket is in het leven geroepen voor de vele klachten over renteswaps die de afgelopen tijd bij DNB, AFM en Ministerie van Financiën zijn gemeld. De bedoeling van het renteswaploket is dat geschillen over renteswaps laagdrempelig, tamelijk snel en tegen beperkte kosten worden beslecht.

Het renteswaploket kan soelaas bieden aan swapgedupeerden en de verwachtingen zijn erg hoog. In september 2014 werden de banken door Jeroen Dijsselbloem, de minister van Financiën, verplicht om renteswaps te laten her beoordelen. Diverse banken hebben inmiddels een afzonderlijke afdeling (taskforce) of juristenteam ingeschakeld die deze herbeoordelingen uitvoeren.

Duidelijk is wel dat het erop lijkt dat de banken er alles aan doen om discussies over de renteswap in hun voordeel af te doen. En zeer terughoudend zijn met het verstrekken van enige compensatie. Kennelijk is er een grote angst voor precedentwerking. Sommige banken gaan zelfs zover dat een uitbreiding van de financiering wordt gekoppeld aan intrekking van de klacht.

Een veelgehoord argument van de bank blijft dat zij van mening is dat aan de renteswap geen bijzondere risico’s zijn verbonden, waarbij een vergelijking wordt gemaakt met een lening op vaste rente. Terwijl bij de verkoop van renteswaps door de bank vaak enkel is gewezen op de stijgende (!?) rente en dat het product zelfs geld kon opleveren. Dat aan deze mening wordt vastgehouden, is ook opmerkelijk. Inmiddels is in de rechtspraak benadrukt dat aan een renteswap wel degelijk aanzienlijke risico’s kleven. Waarbij een bank bij het adviseren van dit product de bijzondere zorgplicht heeft om de klant uitdrukkelijk te wijzen op de mogelijke nadelige gevolgen ervan.

Verder valt in de praktijk ook constructies te zien, waarbij grote vraagtekens kunnen worden gezet bij het klantbelang. Er zijn bijvoorbeeld swaps gesloten voordat de financiering is geregeld, swaps welke niet of onvoldoende dalend zijn ten opzichte van de lening waarop wordt afgelost, swaps waarbij onvoldoende rekening is gehouden met staking/bedrijfsoverdracht, swaps met bijzonder lange looptijden en/of andere bijzondere constructies. Hierbij zijn ook gevallen, waarbij de klant nagenoeg geen tijd heeft gekregen om stukken te bestuderen en waarbij alternatieven niet aan de orde zijn geweest. Kortom, waarbij van enig ‘renterisicomanagement’ geen sprake lijkt te zijn geweest.

Voor de gevallen waarin geen oplossing mogelijk is gebleken, staat nu het swaploket open. Bij het swaploket van Kifid is er een Geschillencommissie die een bindend advies geeft over het geschil. Dit kan ook inhouden dat de bank moet overgaan tot schadevergoeding. Het Kifid voorziet in verschillende stadia de mogelijkheid van minnelijk overleg; pas als dit geen uitkomst biedt volgt er een bindend advies. De banken die bij het swaploket zijn aangesloten zijn: ING, ABN Amro, Rabobank, SNS Reaal en Deutsche Bank.

Wel moet in de gaten worden gehouden dat u zelf in actie moet komen als u van dit swaploket gebruik wilt maken. Om naar dit loket te kunnen, moet formeel eerst de klachtenprocedure van de bank moeten zijn doorlopen. De klachten over de renteswap moeten eerst schriftelijk aan de bank worden voorgelegd. Worden de klachten door de bank afgewezen of komt er geen oplossing, dan kunt u niet te lang wachten. In dat geval moet het geschil in beginsel binnen drie maanden aan Kifid worden voorgelegd. Oplettendheid is hierbij ook geboden voor klanten die in het verleden al over hun renteswap hebben geklaagd, maar waarvoor de bank nog geen oplossing heeft geboden. Bij te lang wachten, is er een kans dat het swaploket deze klacht niet meer in behandeling wil nemen.

Vooralsnog lijkt het er op dat het renteswaploket van Kifid een aantrekkelijk alternatief biedt voor de gang naar de rechter. Wel is er inmiddels enige kritiek op dit loket, vooral van gedupeerden waarvoor het niet toegankelijk is. Zo kan een ondernemer met een balanstotaal van meer dan 10 miljoen euro niet van het loket gebruik maken. In het belang van de vele gedupeerden is het te hopen dat het loket de hoge verwachtingen waarmaakt.

mr. Marianne Adema
Adema advocatuur & advies

Marianne Adema

Marianne Adema is advocaat bij Adema Advocatuur en Advies. Zij is gespecialiseerd in financieel recht, agrarisch recht en vastgoedrecht. Adema staat veel agrarische ondernemers bij en heeft een advies- en procespraktijk. Verder is zij juridisch adviseur bij diverse windmolenprojecten.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.