Luisteren banken met swaps naar Dijsselbloem?

Begin september is Minister Dijsselbloem zijn toezegging nagekomen om de Kamer te informeren over de stand van zaken bij de renteswaps in het MKB. Wat betekent deze kamerbrief nu eigenlijk voor de banken en voor ‘geswapten’? Eerder dit jaar heeft de politiek en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) de banken opgeroepen om over te gaan tot herstelacties. In totaal zijn er tienduizenden renteswaps verkocht waarbij het nodige is mis gegaan in zowel de informatieverstrekking als de advisering.

Vooralsnog hebben banken weinig gehoor gegeven aan het eerdere verzoek om over te gaan tot herstel. Overigens verschilt dit per bank en lijken met name tussen de lokale Rabobanken forse verschillen te zijn in de wijze waarop de swaps destijds zijn verkocht en in de wijze waarop zij nu met klachten omgaan. Wellicht is hier ook een taak weggelegd voor Rabobank Nederland of de AFM. De banken met de meeste klachten lijken vooralsnog ook het minst bereid om over te gaan tot een passende oplossing. Deutsche Bank lijkt daarbij overigens niet alleen van vele klanten, maar ook van een groot deel van de klachtenafdeling afscheid te hebben genomen.

De brief van de Minister komt in dat opzicht als geroepen en heeft grote gevolgen voor de mogelijkheden van de geswapten. In de kamerbrief wordt aangegeven hoe de stand van zaken is voor wat betreft de herbeoordeling van renteswaps die banken moeten uitvoeren. Ook wordt door de AFM duidelijke richtlijnen gegeven hoe dit moet worden opgelost.

Volgens de kamerbrief zijn de banken allemaal begonnen met het herbeoordelen van de renteswaps. Hierbij moeten banken voorrang geven aan kwetsbare groepen, te weten klanten met complexe swaps, bijzonder beheer klanten en klanten met een zogenaamde overhedge (swap die niet overeenkomt met de lening). Hierbij kunnen ook klanten die inmiddels al een swap hebben beëindigd, en aldus een afkoopsom hebben betaald, worden herbeoordeeld. Zolang er geen sprake is van verjaring.

Voor de wijze van herbeoordeling gaat het er in de kern om dat de klant ten minste in de positie moet worden gebracht, als hij wél de juiste dienstverlening had gehad vanaf het moment van het sluiten van de renteswaptransactie. En dus in de situatie dat ‘de klant wist waar hij voor tekende, de risico’s kon inschatten en op de gewenste manier zijn renterisico kon beheersen.’ Hierbij wordt niet alleen gekeken naar het moment van het sluiten van de renteswaptransactie, maar ook naar in hoeverre een bank gedurende de looptijd van een renteswap de klant zorgvuldig heeft geïnformeerd. Voor banken is het daarbij belangrijk in hoeverre zij kunnen aantonen, dat zij de klant juist en volledig hebben geadviseerd (reproduceerbaarheid).

Hoe nu verder als je ook bent geswapt? Voor vele geswapten die niet goed zijn geïnformeerd en/of geadviseerd, betekent dit dat herstel door banken moet worden geboden. Mocht dit niet in overleg met de bank lukken, dan kunnen deze klanten binnenkort terecht bij een tijdelijk specifiek loket van het Klachteninstituut Financiële dienstverlening (Kifid). Een langdurige en dure gerechtelijke procedure kan hiermee worden voorkomen.
Voor vele geswapten biedt dit mogelijkheden. Eerder dit jaar heeft Stichting Meldpunt Klachten Banken, die is voortgekomen uit een initiatief van de agrarische vakbonden, ook dergelijke suggesties gedaan. De stichting is dan ook tevreden met de kamerbrief en bundelt waar nodig kennis en ervaring om geswapten te helpen. Meldingen over de voortgang van de herstelacties zijn daar dan ook meer dan welkom.

Op deze manier kan de stichting ook de AFM blijven informeren over de feitelijke voortgang van de hersteloperatie en de wijze waarop banken daar invulling aan geven. Van belang is natuurlijk dat klanten niet zich laten afschepen met een fooi en een oplossing krijgen die overeenkomt met het feitelijke financiële nadeel die zij hebben geleden. Komende maanden blijkt in hoeverre de banken in de geest van de kamerbrief handelen.

mr. Marianne Adema
Adema advocatuur & advies

Marianne Adema

Marianne Adema is advocaat bij Adema Advocatuur en Advies. Zij is gespecialiseerd in financieel recht, agrarisch recht en vastgoedrecht. Adema staat veel agrarische ondernemers bij en heeft een advies- en procespraktijk. Verder is zij juridisch adviseur bij diverse windmolenprojecten.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.