Groei wereldeconomie hangt aan zijden draadje

De wereldeconomie is 2017 uitstekend begonnen. Er zijn echter heel veel factoren die ervoor kunnen zorgen dat het positieve beeld snel omslaat. De kans is dan ook groot dat de rest van het jaar minder mooi wordt dan de afgelopen weken.

De Amerikaanse economie is goed uit de startblokken geschoten in het nieuwe jaar. Vorige week werd bekend dat er in januari 227.000 nieuwe banen bij zijn gekomen. De werkloosheid liep weliswaar iets op naar 4,8 procent, maar die stijging werd volledig veroorzaakt doordat mensen meer vertrouwen krijgen in de economie en weer op zoek gaan naar een baan. Het gemiddelde salaris lag 2,5 procent hoger dan begin 2016.

Ook Europa kent een prima start van 2017. De zogeheten PMI-index die het vertrouwen meet van productiebedrijven kwam in januari uit op 54,4. Dat is hetzelfde niveau als in december en het geeft aan dat het bedrijfsleven behoorlijk optimistisch is over de economische ontwikkelingen. De Britse economie lijkt zich net als die van het vasteland op te kunnen maken voor een degelijke groei. Het IMF verhoogde enkele weken geleden de groeiverwachting voor de wereldeconomie voor 2017 van 1,1 naar 1,5 procent.

Geen garantie
Het vervelende is dat de mooie cijfers en optimistische vooruitzichten geen enkele garantie bieden dat de goede lijn doorgetrokken gaat worden in de rest van 2017. Er zijn talloze factoren die het positieve beeld in één klap kunnen vertroebelen. In de Verenigde Staten hebben de gevaren voornamelijk een politieke aard. Voorlopig lijkt het erop dat Donald Trump zijn verkiezingsbelofte om de Amerikaanse belangen voorop te stellen waar te maken. Die koers dreigt vroeg of laat te leiden tot (economische) conflicten met China, Mexico en/of Europa.

Ook in andere regio’s gaan de meevallende economische cijfers telkens gepaard met zorgen over de toekomst. In Groot-Brittannië kan een tegenvaller tijdens het Brexit-traject de meevallende groeivooruitzichten als sneeuw voor de zon doen verdwijnen. Op het vasteland van Europa vormen verkiezingen een grote bron van onzekerheid. Nederland bijt op 15 maart de spits af, maar de Franse presidentsverkiezingen hebben in potentie veel meer impact op de eenheid binnen de eurozone.

Bom onder Europa
Marine Le Pen doet namens het rechtse Front National mee aan de Franse presidentsverkiezingen van 23 april en 7 mei. Eén van de belangrijkste punten van die partij is het voornemen om met Frankrijk uit de euro te stappen. Daarmee zou Front National een bom leggen onder de Europese samenwerking. Volgens peilingen kan Le Pen rekenen op ruim een kwart van de stemmen, maar in een directe stemronde lijken tegenkandidaten François Fillon en Emmanuel Macron een klein voordeel te hebben.

De onverwachte zege van het Brexit-kamp en de overwinning van Trump in de Verenigde Staten geven echter aan dat we vooral niet blind moeten varen op peilingen. Zelfs als de Franse verkiezingen zonder verrassingen verlopen, creëert de zwakke financiële positie van Griekenland veel onzekerheid. Ook de Duitse Bundestag-verkiezingen op 24 september zorgen mogelijk voor een politieke aardverschuiving.

Wankel evenwicht
China blijft ook een potentieel risico voor de wereldeconomie. In de zomer van 2015 en in de eerste weken van 2016 leidde een door de Chinese overheid georkestreerde daling van de renminbi al tot paniek op financiële markten. Sindsdien zijn de schijnwerpers verschoven naar onder meer de Brexit en de aanstelling van Trump. Daarmee zijn de problemen van China echter niet opgelost. De overheid moet heel voorzichtig balanceren met het uitzetten van de economische koers. Bij een te ruim economisch beleid zal het risico op luchtbellen sterk toenemen, terwijl een te strakke koers juist de groei afremt die het land zo hard nodig heeft.

Behalve de Chinese overheid balanceert ook de rest van de financiële wereld op een dun evenwichtskoord. Voorlopig gaat dat goed, maar er zijn heel veel factoren die de balans kunnen verstoren. De komende weken ligt de nadruk op de publicatie van economische data. Daarna verschuift de aandacht naar verkiezingen in Europa. Ten minste, als de wereldeconomie in de tussentijd nog niet uit evenwicht is gebracht door een onverwachte actie van Trump.