Wat als alles wel goed groeit?

Na 2018, blijkt ook 2019 een bijzonder jaar te worden. Droogte laat zijn sporen na en zorgt voor hoge kosten: daarbij is telen zonder beregening Russisch roulette.

In het verleden werden minderopbrengst en hoge kosten gecompenseerd door hogere prijzen, een logisch gevolg van vraag en aanbod. Vanuit DCA Groep is ooit onderzoek gedaan naar de gewasopbrengstverzekering, wat in Noord-Amerika door 80% van de aardappeltelers wordt gebruikt. Wordt de gemiddelde opbrengst over 5 jaar op jouw bedrijf niet gehaald, dan compenseert de verzekering het financieel gemis. Er bleek geen behoefte voor te zijn bij telers en als belangrijkste argument werd genoemd dat de hoge prijs de lage opbrengst goedmaakt.

Vraag en aanbod
Het is interessant om dit onderzoek nu aan te halen. De lage opbrengsten worden niet langer automatisch gecompenseerd: vraag en aanbod lijken in aardappelland niet meer de markt te maken. De teelt is geëvolueerd, waarbij geproduceerd wordt op basis van overschotten. Afnemers hebben behoefte aan stabiliteit en zekerheid, zowel in opbrengst als prijs. Dit is in Europa echter lastig door het weer en de diversiteit aan grondsoorten, waardoor opbrengstfluctuaties van 15% geen uitzondering zijn.

De teelt stimuleren door vooraf een prijs te garanderen die hoger is dan de kostprijs, en een beter rendement geeft dan graan, levert 10% tot 20% meer aardappelen op dan nodig. Bij een misoogst is dit nipt voldoende, tenzij de opbrengstderving groter is dan 15% en contractverplichtingen niet worden voldaan. De markt verandert van een vraag- naar aanbodmarkt.

Zaken op orde krijgen
De oplossing? Telers moeten hun zaken beter op orde krijgen. Ten eerste door de afhankelijkheid van afnemers te verkleinen; pootgoed moet vrij beschikbaar zijn, zonder leverplicht. Ten tweede dient minder hebzucht te worden getoond. Het is soms net een wedstrijd ver plassen: hoe meer hectares, hoe stoerder. Dit terwijl de teeltoptimalisatie meer rendement oplevert. Beheersing van het areaal brengt de markt in balans, via een zogenaamd 'verplicht 1-op-5-bouwplan'.

Als derde zou maximaal 40% van de gemiddelde opbrengst voorafgaand op vaste prijs verkocht mogen worden. Deze stappen vragen overigens wel om regie in de sector. Helaas is die er niet en drijft het individueel belang de markt. Het spel blijft moeilijk te spelen, of je moet geloven dat de boel eens per 2 jaar verdroogt door global warming.

Ontvang het magazine in uw brievenbus
Dit artikel is een onderdeel van de aardappelanalyse van 2019. Abonnees van Akkerbouw Pro en Aardappelmarkt hebben deze onlangs ontvangen. Wil jij dit magazine eveneens ontvangen? Klik dan hier om abonnee te worden en krijg het magazine toegestuurd.

Met een abonnement krijg je toegang tot alle besloten artikelen, data en marktinformatie op Boerenbusiness. Als abonnee krijg je tevens toegang tot het Nationaal Economisch Landbouwcongres en andere interessante seminars en workshops. Benieuwd naar alle voordelen? Bekijk ons aanbod in de webshop.

Kees Maas

Kees Maas is directeur van de DCA Groep. Hij heeft meer dan 25 jaar ervaring in de grondstoffenhandel, zowel op de beurzen als in de fysieke markt. Maas is een specialist in prijsrisicomanagement en een veelgevraagd sparringpartner van foodconcerns voor hun afzet- en inkoopstrategie.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.