Hoe onze beleidsmakers zwalken in energietransitie

De afgelopen jaren viel de specifieke klimaat- en energiekennis van onze politici vies tegen. Waardoor de ene keer een beleid werd aangekondigd om later weer net zo makkelijk ingetrokken te worden. Sophie Hermans, onze nieuwe VVD-klimaatminister, is daar ook een voorbeeld van.

Zij was kortgeleden aan de beurt om 'gegrild' te worden door Tweede Kamerleden tijdens een hoorzitting, waarin de nieuwe ministers van het kabinet Schoof werden ondervraagd. Tijdens het vragenvuur ging het onder meer over de vraag hoe de VVD'er aankijkt tegen klimaatverandering. Daar volgde een nogal opmerkelijk antwoord op: zij reageerde dat de toen heersende warme zomerweek bewees dat klimaatverandering gaande is.

Toch investeren in nieuwe kerncentrales
Een opmerking in dezelfde categorie als van onze vorige klimaatminister Rob Jetten, die in het parlement tegen Joost Eerdmans verklaarde dat hij niet zou weten hoe je een huis moet verwarmen met kernenergie. En daarom niet inzag waarom we in kernenergie moesten investeren. Om aan het einde van zijn regeerperiode doodleuk te besluiten toch in nieuwe kerncentrales te investeren.

Even terug naar de opmerking van minister Hermans, waar zij de begrippen klimaat en weer - zoal wel vaker gebeurd - door elkaar haalt. Het is tegenwoordig gemeengoed om bij elk weerfeit, zoals een overstroming of stormschade, de schuld te geven aan klimaatverandering. Die warme dagen? Klimaatverandering. Die storm? Klimaatverandering. Die overstroming? Klimaatverandering. Maar weer en klimaat zijn toch echt twee verschillende zaken.

Altijd uitschieters naar boven en naar beneden
Klimaat is het gemiddelde weer over een langere periode. Als het klimaat verandert, verandert het gemiddelde weer. Er blijven altijd uitschieters, naar boven en naar beneden. De dagelijkse fluctuaties in de temperatuur, de neerslag, de luchtdruk enzovoorts, dat noemen we weer. Dus hoewel ze nauw verwant zijn, zijn weer en klimaat niet hetzelfde. Klimaat is wat je verwacht. Weer is wat er werkelijk gebeurt.

Maar waarom zeggen politici en beleidsmakers dat dan toch steeds dat deze of gene ramp komt door klimaatverandering? Wat ze eigenlijk willen overbrengen, is een heimelijke reclameboodschap die je aanmoedigt om klimaatverandering belangrijk te vinden en dus om inspanningen te steunen om de economie CO2-vrij te maken.

Deskundigen denken zeker dat door de klimaatverandering op aarde vaker sprake gaat zijn van extreme weersomstandigheden, met rampzalige gevolgen. Daarom moet het terugdringen van CO2-emissies zeker een belangrijke rol spelen bij het aanpakken van het probleem van door de mens veroorzaakte klimaatverandering. Hoewel een dergelijk beleid ook gepaard gaat met enorme afwegingen die van invloed zijn op het menselijk welzijn en op de vooruitgang. Maar dit is niet het enige beleid dat de mensheid kan helpen om te gaan met schadelijke weersveranderingen.

Technologische innovaties om risico's te beperken
Economische groei en technologische innovatie hebben mensen altijd al in staat gesteld om zich aan te passen aan extreme weersomstandigheden. Kilmaatwetenschapper Bjorn Lomborg heeft uitgerekend dat de kans dat iemand sterft door klimaatgerelateerde risico's als overstromingen, droogtes, stormen, bosbranden en extreme temperaturen sinds 1920 met meer dan 99% gedaald. Wetenschappelijk onderzoek is steeds beter in staat om ons te vertellen hoe klimaatverandering de kans op extreme weersomstandigheden beïnvloedt. Maar het kan ons helaas niet vertellen hoe we daar het beste mee om kunnen gaan.

Was het maar waar, als we alleen kijken naar het zwalkende Nederlandse energietransitie beleid van de afgelopen 10 jaar. Als onze bestuurders toen eerst rustig hadden nagedacht en doorgerekend, waren ze tot de conclusie gekomen dat we in kernenergie en netuitbreiding hadden moeten investeren, hadden ze geen kolencentrales gesloten, hadden ze niet het Gronings aardgas geleidelijk vervangen door Noordzeegas, allang een nationaal isolatieprogramma doorgevoerd, elektrisch rijden niet gesubsidieerd, en biomassa en waterstof links laten liggen.

Dat beleid had zeker meer CO2 gereduceerd en had onze welvaart en koopkracht niet zo op het spel gezet als nu. We moeten maar weer afwachten wat voor zwalkbeleid ons nu weer te wachten staat. De eerste tekenen zijn weinig positief.

Kasper Walet

Kasper Walet is voormalig directielid van de agrarische termijnmarkt. Inmiddels is hij onder de naam Maycroft  al jaren werkzaam als onafhankelijk adviseur over energie en klimaat aan overheden en bedrijven van over de gehele wereld.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.