Rem nodig op de energietransitie

Na de val van het kabinet en de komende verkiezingen ligt alles weer open. Zo slaat de partij die het debat over stikstof en de energietransitie veel te drammerig voerde, D66 bij monde van de nieuwe partijleider Rob Jetten een ander toon aan. 

Zo wil hij die enkele jaren geleden nog 'klimaatdrammer' werd genoemd en dat als geuzennaam beschouwde, zijn partij positioneren als een organisatie die zoekt naar praktische oplossingen voor maatschappelijke problemen. Dat is wellicht verkiezingspraat, maar legt ook de vinger op de zere plek. Als minister heeft Rob Jetten voor zijn energie - en klimaatbeleid veel te ambitieuze, onrealistische doelen gesteld. Die ten koste van onze welvaart, de economie en de minderbedeelden in onze samenleving gaan. Maar inmiddels draait bijna onze hele economie op stroom en gaat ons land versneld van het gas af en sluit het Groningse gasveld.

Wat dat betreft komen de verkiezingen niets te laat. Een nieuw kabinet kan realistische doelen stellen en een rem op de energietransitie zetten. Want er ligt een gapend gat tussen de nu gestelde doelstellingen en de praktische uitvoerbaarheid voor de bouw van miljoenen laadpalen voor batterijauto's, warmtepompen en nieuwe zwaardere kabels in stroommasten en windparken op zee die schone waterstof moet leveren om de vervuilende steenkool in staalproductie te vervangen.

Roze olifant in de kamer
Waar het op neer komt is dat het beleid van Jetten veel te snel tot een transitie wil komen, zonder dat alle onderliggende voorwaarden voor succes aanwezig zijn. De roze olifant in de kamer is dat het huidige stroomnet nu al overbelast is. De beheerder van ons hoogspanningsnet TenneT en de lokale distributiebedrijven zoals Liander and Enexis waarschuwen nu al voor mogelijke stroomuitval vanaf 2030. Terwijl er ook al zo'n 6000 bedrijven, veelal nieuwe wind -en zonneparken op de wachtlijst staan om aangesloten te kunnen worden op ons overvolle net.  En dat voor een elektriciteitsnet dat tot voor kort tot de beste en het betrouwbaarste ter wereld behoorde.

De oplossing ligt voor de hand. Investeren in de bouw van extra capaciteit op het stroomnet. Het duurt alleen minstens vier tot vijf jaar totdat die capaciteit er is. Het proces kan versneld worden door het wegnemen van alle hordes zoals trage vergunningverlening en stikstofrestricties die de bouw stilleggen. Ook is er een gebrek aan gekwalificeerd personeel, waardoor vele nieuwe monteurs eerst opgeleid moeten worden. Hiervoor heeft Jetten een pakket klaar liggen.  .  

Enorme investeringen dreigen uitgesteld te worden
Er dreigt nog een ander gevaar. Besluiten over de enorme benodigde investeringen in de uitbreiding van het stroomnet dreigen uitgesteld te worden tot een nieuw kabinet is aangetreden. Gezien de huidige politieke situatie kan dat zomaar een jaar of zelfs nog wel langer op zich laten wachten. Die tijd hebben we niet, dus er moet alles aan gedaan worden om de aanleg van nieuwe stroomkabels door te laten gaan.

Pas als er weer voldoende capaciteit is, kan de energietransitie doorgezet worden. Tot die tijd moet er keihard op de rem getrapt worden. Als de hele transitie de tussentijds gestelde doelen niet haalt is er zeker geen man over boord. De aarde zal niet vergaan en er komt ruimte voor alternatieven zoals kernenergie. Hierdoor kunnen we energiearmoede en onomkeerbare en onnodige economische schade voorkomen. Kortom bestaanszekerheid voor burgers en bedrijven, het thema van de huidige verkiezingen.

Kasper Walet

Kasper Walet is voormalig directielid van de agrarische termijnmarkt. Inmiddels is hij onder de naam Maycroft  al jaren werkzaam als onafhankelijk adviseur over energie en klimaat aan overheden en bedrijven van over de gehele wereld.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.