Dit is een heel gevaarlijk plan van premier Truss

Een flinke belastingverlaging van de Britse premier Liz Truss levert een groot deel van de bevolking nauwelijks wat op. Sterker nog, de maatregelen ondermijnen het vertrouwen in de staatsfinanciën en zorgen ervoor dat het pond hard onderuit gaat.

Bij veel Nederlanders zou de vlag uitgaan als het kabinet besluit om de inkomstenbelasting eens flink te verlagen. Van de plannen die Truss en minister van Financiën Kwasi Kwarteng begin deze week ontvouwden, worden echter maar heel weinig Britten gelukkig. Kwarteng wil het laagste tarief voor inkomstenbelasting verlagen van 20% naar 19%. De heffing in de hoogste schijf daalt van 45% naar 40%. Daarnaast gaat de belasting op vastgoedtransacties omlaag. En als klap op de vuurpijl zet de regering een streep door een geplande verhoging van de bedrijfsbelasting. Op papier moeten de maatregelen Britten meer lucht geven in krappe tijden.

Hoge staatsschuld
In realiteit gebeurt eerder het omgekeerde. Truss gaat de belastingverlagingen financieren door meer geld te lenen. De staatsschuld is echter al behoorlijk hoog, want de staatsschuld is ongeveer even groot als het bbp. In bijvoorbeeld Duitsland is dat 70% en in Nederland minder dan 60%. Omdat het riskanter wordt om geld te lenen aan het Verenigd Koninkrijk, willen beleggers een grotere vergoeding voor het risico dat ze lopen. De rente op Britse staatsobligaties met een looptijd van vijf en tien jaar is sinds de overwinning van Truss in de premierverkiezingen begin september omhoog geschoten van minder dan 3% tot meer dan 4%. Eind vorig jaar was die rente nog minder dan 1%.

Pijn op de woningmarkt
De hypotheekrente is gekoppeld aan de rente op obligatiemarkten. De schok gaat dan ook hard doorwerken op de woningmarkt. Want terwijl het in Nederland gebruikelijk is om de hypotheekrente voor tien jaar of langer vast te zetten, is die periode aan de overkant van het Kanaal meestal slechts twee tot vijf jaar. Het gevolg is dat de hypotheeklasten van veel huishoudens de komende tijd gaan verdubbelen of zelfs verdrievoudigen. Ook op een andere manier worden Britse consumenten geraakt door de belastingplannen. Op valutamarkten is het pond namelijk hard onderuit gegaan na de toespraak van Kwarteng. Ten opzichte van de dollar is de munt zelfs even met 5% gedaald. Hierdoor worden alle goederen en diensten die Britten in dollarlanden kopen in één klap een stuk duurder.

Pond = dollar = euro?
Door de forse daling van het pond was de munt maandag nog maar 5% meer waard dan een dollar. Hoewel het in het verleden regelmatig is voorgekomen dat de dollar en euro elkaar kruisten, is het een unieke situatie dat alle drie de munten bijna evenveel waard zijn. Dat zegt overigens vooral veel over de economische malaise in het Verenigd Koninkrijk, dat volgens de Bank of England (BoE) al in een recessie terecht is gekomen. Die centrale bank ontpopt zich steeds meer als de laatste hoop voor het pond. De BoE begon bijvoorbeeld veel eerder dan de rest van de ontwikkelde wereld met het verhogen van de rente. En de afgelopen dagen koopt de bank staatsobligaties op, om te voorkomen dat de markt ontwricht raakt door de verkoopgolf die na het belastingplan op gang kwam. De BoE kan echter niet toveren. En er is inmiddels behoorlijk wat magie nodig om de glijvlucht van het pond te stoppen.   

Joost Derks

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld. Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer en is niet bedoeld als professioneel (beleggings)advies.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.