Opinie Jaap Haanstra
Voorzitters: bestuur zuiver en met boerenlegitimatie
Een denktank onder aanvoering van Cees Veerman, onder meer oud-minister van Landbouw, kwam eind maart met een visiedocument om boeren te helpen met de transitie naar een duurzamere landbouw. Vanzelfsprekend is eenieder vrij om een visiedocument te schrijven. Zeker als dat op persoonlijke titel is. Als je kijkt wie de visie heeft ondertekend, ben ik verbaasd.
Enkele bestuurders hebben de visie namelijk ondertekend, waarbij de functie aan hun naam is gekoppeld. Zo heeft Dirk de Lugt getekend als voorzitter van Cosun en BO Akkerbouw en Frans Keurentjes als voorzitter van FrieslandCampina. Deze 2 voorzitters van coöperaties en sectororganisaties hebben het document dus onderschreven, mede namens grote groepen agrarische ondernemers. Een visiedocument waar, op zijn zachts gezegd, een groot deel van de achterban bezwaren tegen heeft.
Binnen het takenveld
De dubbele functievermelding van De Lugt is in zijn functie als voorzitter van BO Akkerbouw des te opvallender, omdat aan het bevestigen van de visie geen BO Akkerbouw-besluit ten grondslag ligt. Daarbij wordt het helemaal merkwaardig, omdat LTO Nederland - een van de dragende organisaties van BO Akkerbouw - de visie van Veerman bewust niet heeft ondertekend. Vallen de zaken die in het visiedocument worden weergegeven überhaupt wel binnen het takenveld van BO Akkerbouw?
Ook de handtekening van Frans Keurentjes valt op, doordat binnen FrieslandCampina de afgelopen maanden regelmatig door leden of anderen is aangegeven dat de coöperatie en haar bestuurders zich moeten focussen op het realiseren van een maximaal rendement uit de melk voor de boer, en niets anders. Het kan zijn dat de ondertekenaars - zoals De Lugt desgevraagd ook aan mij aangeeft - dat zij op persoonlijke titel hebben getekend. Maar waarom staat dit er dan niet bij, en waarom staan hun functies erachter vermeld? Een voorzitter van een afzetcoöperatie (dat geldt ook voor banken) gaat zijn boekje te buiten als hij zich in zijn functie bemoeit met de algemene belangenbehartiging van mijn bedrijf. Daar zijn ze niet voor gekozen, daar zijn zij ook niet voor benoemd. Daarvoor hebben ze ook geen legitimatie.
Huidige functie noemen
Ook de handtekening van Cees Veerman zelf valt op. Hij tekent als voormalig minister van Landbouw en emeritus-hoogleraar van Wageningen UR en de Universiteit van Tilburg. Zijn huidige functie, voorzitter Stichting Aandelen Nationale Goede Doelen Loterijen, wordt weggelaten. Oftewel hij beheert de Postcodeloterij, die bij veel boeren vooral bekend staat als organisatie die kwistig strooit met miljoenen euro's subsidie aan organisaties van natuur- en dierenactivisten. Was het niet correcter geweest zijn huidige functie (ook) te noemen? Of wordt deze bewust weggelaten, omdat de Postcodeloterij bij boeren nu eenmaal weinig warme gevoelens oproept?
Tenslotte heb ik mij verbaasd over de initiatiefnemers. Zoals vaak bij dit soort documenten, stel ik vragen bij hun oprechte intenties. Ze zagen aan het toekomstperspectief van de boer, doen voorstellen over andermans werk en bedrijf, maar blijven zelf buiten schot. Sterker: geregeld komt er voor hen of hun organisatie werk uit voort. Zo wordt deelname ook een verdienmodel.
Weinigen hebben vertrouwen boer
De vraag die bij mij voorop staat is: wie dient het algemene belang van mijn bedrijf? Velen dringen zich ongevraagd op, zonder de boer erin te kennen, maar wel met een zeker eigen belang. Slechts weinigen hebben het vertrouwen van de boer. Dergelijke visies moeten daarom altijd in overleg met de belangenorganisaties van de boeren tot stand komen. Daarom ben ik lid van een belangenorganisatie. Belangenorganisaties moeten het niet pikken dat velen met een zeker eigenbelang, zonder boeren daarin te kennen, over onze toekomst willen beslissen.
Deze column schrijf ik trouwens met nadruk op persoonlijke titel.
Jaap Haanstra
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.