Inflatie eurozone voor het eerst in drie jaar onder doel

Volgens voorlopige cijfers van Eurostat is de inflatie in de eurozone voor het eerst in meer dan drie jaar onder 2% gezakt. In augustus bedroeg de inflatie nog 2,2%, in september is dat gezakt naar 1,8%. Dat was vooral te danken aan de energieprijzen die een behoorlijke duikeling beleefden. Ook de diensteninflatie daalde iets: 4,0% in september tegen 4,1% in augustus. De kerninflatie ligt nog altijd ruim boven 2%. In september kwam die uit op 2,7%, iets lager dan de 2,8% van augustus.

Kijkend naar de cijfers van de grote eurolanden bekruipt mij een gevoel van déjà vu. In Duitsland, Frankrijk, Italië en Spanje bedroeg de inflatie (HICP-maatstaf) in september respectievelijk 1,8%, 1,5%, 0,8% en 1,7%, respectievelijk. Hopelijk is dat niet een voorbode van inflatie die chronisch onder de doelstelling van de ECB komt te liggen waarin de ECB dan reden ziet om de officiële rente weer tot absurd lage niveaus te verlagen. Doordat vorig jaar de energieprijzen in het laatste kwartaal fors daalden, ligt het voor de hand dat de inflatiecijfers de komende maanden juist weer wat oplopen. Vooral in november vorig jaar daalden de energieprijzen sterk.

Voedselinflatie versneld
In ons eigen land ligt de inflatie aanzienlijk hoger dan het gemiddelde in de eurozone. Op de CBS-maatstaf lag die op 3,5% in september tegen 3,6% in augustus. Dat betekent dat het algehele prijspeil in september met 0,5% daalde ten opzichte van augustus, net iets meer dan de maand-op-maand daling in september vorig jaar, die 0,4% bedroeg. Ook bij ons waren lagere energieprijzen de belangrijkste oorzaak. En ook bij ons daalde de diensteninflatie fractioneel. De voedselprijsinflatie versnelde juist en ook de inflatie bij industriële goederen liep op.

Op de Europese inflatie-maatstaf, de HICP, kwam onze inflatie uit op 3,3%, onveranderd ten opzichte van augustus. Van alle eurolanden had alleen België een hoger cijfer: 4,5%. Op de nationale Belgische inflatie-maatstaf bedroeg de inflatie bij onze zuiderburen 'slechts' 3,06%. Het is redelijk duidelijk waarom onze inflatie hoger is dan elders. De huren, die in het inflatiemandje een gewicht hebben van zo'n 20%, zijn in juli met 5,5% omhooggegaan, de sterkste stijging in 30 jaar. In ons land zijn huurverhogingen zwaar gereguleerd. De jaarlijkse huurverhoging die voor veel woningen geldt, is aan een maximum gebonden. Dat maximum was altijd aan de inflatie gekoppeld. Toen de inflatie ons overviel en ver boven de loonstijging uit torende, is de maximale huurstijging aan de loonstijging gekoppeld.

Huurverhoging gekoppeld aan loonstijging
Dat breekt ons nu op aangezien de loonstijging inmiddels ruim boven de inflatie ligt. Bovendien hebben veel huiseigenaren dit jaar het maximum opgezocht, want de feitelijke huurverhoging ligt slechts weinig lager dan het maximum. Ook in 2025 zal de maximale huurverhoging nog aan de loonstijging gekoppeld zijn. Dat betekent dan ook dat de huren de inflatie in 2025 hoog zullen houden. Wel is het denkbaar dat de regering ingrijpt en de maximale huurverhoging in 2025 weer aan de inflatie koppelt. Als de huurverhoging volgend jaar juli duidelijk lager is dan dit jaar, dan zal de inflatie in de tweede helft van dat jaar veel lager zijn dan nu. We zullen zien.

Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het CBS, meldde op BNR dat onze inflatie exclusief de huren op 2,5% zou hebben gelegen in september, ook ruim boven het gemiddelde van de eurozone.Ook de tabaksaccijnsverhoging van eerder dit jaar houdt onze inflatie overigens hoog. En verder krijg ik de indruk dat onze loonstijging hoger is dan elders en dat dat ook meespeelt. Nu de FNV een looneis heeft gesteld van 7% plus een vierdaagse werkweek met behoud van loon, ziet het er niet naar uit dat onze loonstijging snel gaat verminderen. Kennelijk zijn de stakingskassen goed gevuld en is de actiebereidheid groot.

NEVI-inkoopmanagersindex iets omhoog
De inkoopmanagersindex onder industriële ondernemingen die door de NEVI wordt gepubliceerd verbeterde licht in september. In juli en augustus was de index gedaald en onder 50 terecht gekomen. In september was sprake van een kleine verbetering: 48,2 tegen 47,7 in augustus. Aangezien de index nog steeds lager is dan 50 moet je concluderen dat het nog bepaald niet geweldig gaat.

Wereldhandel verbetert iets
De wereldhandel lijkt wat aan te trekken. De Duitse instellingen RWI en ISL houden de overslag in een groot aantal havens wereldwijd in de gaten. Zij berekenden dat er in augustus wereldwijd 1,7% meer containers werden overgeslagen dan in juli. Ten opzichte van een jaar eerder bedroeg de stijging zelfs 8,4%, al dient gezegd dat deze cijfers volatiel zijn. Noordwest-Europa blies een aardig partijtje mee: maand-op-maand bedroeg de stijging 2,2%, jaar-op-jaar 9,4%. Dat is zeer welkom want Europa was eerder fors achtergebleven. Ook China kon overtuigende cijfers overleggen: 2,2% maand-op-maand en 8,9% jaar-op-jaar.

Afsluitend
Vanwege andere urgente werkzaamheden houd ik het kort deze week. De Europese inflatie is onder 2% gedaald. Hoewel de kerninflatie daar nog boven ligt, gaat het de ECB sterken in de gedachte dat ze er goed aan hebben gedaan al enkele maanden geleden met renteverlagingen te beginnen. Inmiddels is de inflatie in de vier grootste eurolanden zeer duidelijk onder 2% gezakt. Door basiseffecten loopt de inflatie de komende maanden waarschijnlijk op, maar het is te hopen dat we niet weer in een situatie komen met inflatie die structureel ruim onder de doelstelling van de ECB ligt. Dat kan voor de ECB reden zijn voor forse renteverlagingen tot de idiote niveaus van voor de pandemie. Dat lijkt me niet gezond. Zover is het overigens nog helemaal niet.

Onze inflatie ligt ruim boven de eurozone gemiddelde en dat blijft zo over een wat langere periode. Nederlandse inkoopmanagers zijn in september iets minder somber geworden. Ronduit positief en optimistisch zijn ze evenwel nog niet. De containeroverslag in havens wereldwijd is in augustus duidelijk gestegen. Hopelijk is dat een teken van een aantrekkende wereldhandel. Terwijl de havens in Noordwest-Europa eerder ver achterbleven bij havens elders in de wereld, droegen ze nu juist meer dan proportioneel bij. Dat is een welkome ontwikkeling

Han de Jong

Han de Jong is voormalig hoofdeconoom bij ABN Amro en nu onder andere huiseconoom bij BNR Nieuwsradio. Zijn commentaren zijn ook te vinden op Crystalcleareconomics.nl

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.