Overspeel niet de hand met de boerenprotesten

Zelf ben ik een boerenzoon. Van huis uit kan ik mij dus uitstekend inleven in de gevoelens en de frustraties van alle demonstrerende boeren. Met mijn ervaring in de media weet ik echter ook dat je snel de hand kan overspelen in de publieke opinie. Bijvoorbeeld door de deur open te rammen van een provinciehuis, zoals maandag 14 oktober in Groningen gebeurde.

Met de grootse demonstratie van Agractie en Farmers Defence Force op dinsdag 1 oktober had de boerenstand groot krediet opgebouwd bij het publiek. Maar liefst 89% van de bevolking stond achter de boeren, bleek uit een peiling. Los van het omver rijden van een hek en enkele kleine schermutselingen verliep de demonstratie ook gedisciplineerd en relatief rustig. Mede dankzij de medewerking van de politie, die na afloop ook een zeer grote pluim kreeg van de organisatie voor hun medewerking.

Dat minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) 3 dagen daarna 'gewoon' haar nieuwe stikstofbeleid afkondigde, met een uitkoopregeling voor bedrijven die het verlagen van de ammoniakemissie in de weg zitten, verhoogde begrijpelijkerwijs het irritatiepeil van de boer. Hij of zij zag en ziet nog geen enkel politiek resultaat van het protest terug. En daar kwamen enkele dagen later ook nog de extra beleidsregels van de provincies overheen.

Regie ontbreekt
Spijtig is te zien dat de regie tussen de verschillende boerenorganisaties lijkt te ontbreken. Farmers Defence Force kondigde een nieuwe landelijke demonstratie af die woensdag 16 oktober plaatsvindt bij het RIVM en het Binnenhof. Agractie steunt dit protest, maar organiseert binnenkort ook eigen demonstraties in de Randstad. Op stel en sprong kwam LTO Noord nog met de acties bij de provinciehuizen, met het protest in Friesland als katalysator. Daar trok de provincie de beleidsregels na een boerenprotest weer in.

Dat maandag de ene provincie wel overstag ging met een stoet trekkers voor de deur en de andere niet, is bijzonder en zegt iets over het totale gebrek aan organisatie, en waarschijnlijk ook de lichte paniek tussen de provincies en overheden. Dat de provincie Groningen halsstarrig weigert direct op de trap van het provinciehuis aan te kondigen de beleidsregels te schrappen, mag (zoals boeren aangeven) arrogant worden genoemd. Aan de andere kant is maar zeer de vraag wat de huidige Groninger beleidsregels juridisch waard zijn, nu andere provincies deze hebben opgeschort.

Maar, om dan met een trekker met frontgewicht de monumentale deur van het provinciehuis open te rammen, gaat uiteraard veel te ver. Net als het provoceren van de politie door deze met stro te bestrooien en een politiepaard aan te rijden. Dit is funest voor de beeldvorming bij het publiek, een koren op de molen van de politieke tegenstanders en legt bovendien ook een zware hypotheek op de protesten die komen gaan zoals woensdag. 

Komt te voet, gaat te paard
De publieke opinie met je meekrijgen, is net als vertrouwen. Het komt te voet en gaat te paard. Dat de organisatie de regie in Groningen kennelijk was verloren, is spijtig. Het in de hand houden van het protest was met het organiseren van diverse acties in de provincies wel een verhoogd risico. Het blijft mensenwerk. Om het beoogde doel te bereiken, blijft de goodwill van het publiek uitermate belangrijk.

De politieke antenne is primair namelijk altijd op de publieke opinie gericht. Blijkt er een publieke aversie tegen de boeren te ontstaan, dan voelt de politiek zich ook gesteund om maatregelen door te zetten. Een geslaagd boerenprotest vraagt dan ook 2 tegenstrijdigheden. Aan de ene kant geestdrift en enthousiasme om de boodschap te verkondigen, maar aan de andere kant ook beheersing om die boodschap goed te laten landen. De actie op 1 oktober liet zien hoe dat kan. Aan de protesten die komen is het zaak om de lijn van het Malieveld door te trekken.

Eric de Lijster

Eric is hoofdredacteur van Boerenbusiness. Als telg uit een akkerbouwfamilie stroomt het boerenbloed bij Eric door de aderen. Hij beschouwt zich als een generalist, maar wel met een voorliefde voor economie, trends, markten en marketing.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.