Aardappeloogst 2015 niet nu al ten grave dragen

Is het glas half vol of half leeg? Bent u van nature een optimist of een pessimist? Hoe kijkt u naar het komende aardappelseizoen 2015/16, in de wetenschap dat het lopende seizoen met de huidige prijzen een groot drama is? Zelf ben ik van nature een optimist. Met ruim 20 jaar ervaring op de aardappelmarkt weet ik dat elk nieuw aardappelseizoen weer nieuwe kansen biedt. Zeker voor aardappeltelers.

Daarom verbaas ik me erover dat diverse partijen nu al doemdenken over de aardappelmarkt voor oogst 2015. In een periode waarin de aardappelruggen in Nederland nota bene net worden gefreesd.  Zo kwam de NEPG, het telerscollectief uit de EU-5, met het bericht dat het aardappelareaal in de vijf belangrijkste aardappelproducerende landen van de Europese Unie met 2,5 procent daalt. Dat lijkt me een leuke opsteker voor een betere prijsvorming het komend seizoen.

In de uitleg komt echter de ontnuchtering. Met een berekening over de duim berekenen de telers dat de aardappelproductie met 25,2 miljoen ton zo’n 11,6 procent lager uitvalt dan het afgelopen recordjaar. Vervolgens concludeert de telersorganisatie zelf dat de productie dan nog zo hoog uitvalt dat aanvaardbare prijzen voor telers niet kunnen worden gegarandeerd. Duidelijk een geval van een half leeg glas. Wat voor belang hebben de telers om op basis van enkel, bij wijze van spreken, een calculatie op een bierviltje de stemming nu al op ‘down’ te zetten, aangaande prijsvorming.

Vervolgens gooit NAV-bestuurder Keimpe van der Heide hier nog een schepje bovenop door in een artikel op Boerderij.nl te benadrukken dat het areaal te groot is voor een goede aardappelprijs. In zijn ogen zijn er straks 3,5 miljoen ton aardappelen te veel in de EU-5, want ‘het kantelpunt voor marktevenwicht ligt op iets meer dan 22 miljoen ton consumptieaardappelen.’ Wie heeft dit kantelpunt bepaalt? En waarom deze teleurstelling, terwijl een groot deel van de achterban gelet op het areaal kennelijk nog wel steeds vertrouwen houdt in een rendabele aardappelteelt?

Met het aardappelareaal in de EU-5 is niets aan de hand, die is perfect in balans. Daarbij, en dat moet ook niet worden vergeten, krimpt het aardappelareaal in de andere gebieden van de Europese Unie ook. Natuurlijk is er altijd de factor natuur, die met de technische kwaliteiten van de teler bepaalt hoe hoog de opbrengst per hectare wordt. Dat was ook de makke met oogst 2014, met een relatief groot areaal en een topopbrengst aan aardappelen.

Maar ook in de markt zat het niet mee, met een beroerd lopende aardappelexport door onder meer de Russische handelsboycot. Daarbij mag je in de huidige markt eigenlijk ook niet spreken van een overschot aan aardappelen, maar van een gebrek aan verwerkingscapaciteit in de EU. De afzet van frites loopt enorm goed, Europese frites wordt over heel de wereld geëxporteerd en de fabrieken draaien 24 uur per dag. Het feit dat de verwerkingscapaciteit niet hoger is, zorgt er mede door dat de aardappelmarkt zo onder druk staat.

Veel meer factoren dan enkel het areaal spelen een rol in de prijsvorming. De discussie over een gezamenlijke areaalskrimp is gegeven de huidige aardappelmarkt echt achterhaald. Tuurlijk helpt het mee, maar bij te aantrekkelijke aardappelprijzen vullen andere landen snel het gekrompen areaal in. Dat valt niet te sturen. Terwijl er het komend groeiseizoen nog van alles kan gebeuren wat de productie kan beïnvloeden. Denk aan droogte, ziekten, overvloedige regenval, een misoogst . Wat doet Rusland? Gaat de grens in de loop van het jaar open? Hoe ontwikkelen de aardappelarealen in andere delen van deze wereld zich?

Allemaal factoren die stemming kunnen maken op de aardappelmarkt en de prijzen kan bevorderen. Om daarom nu al als telers op basis van areaals- en productiecalculaties het kopje te laten hangen, is veel te kort door de bocht. Op deze wijze de stemming nu al drukken is niet nodig, ik snap het doel van de belangenbehartigers om dit zo te communiceren ook niet.  Bij mij is het glas richting het komende seizoen van oogst 2015 nog steeds helemaal vol.

Edwin Burgers
Directeur van DCA Groep

Edwin Burgers

Edwin Burgers is directeur van DCA Group, wat zich richt op market consultancy en risicomanagement voor agrarisch ondernemers en de agribusiness. Hij is tevens regelmatig te zien in de marktupdate over de aardappelmarkt.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.