Inflatie, monetair beleid en ideologische fantasieën

"De stelling dat álle inflatie uiteindelijk een monetaire oorzaak heeft, vind ik een ideologische fantasie. Dan ben je gestopt met nadenken ergens." De uitspraak is afkomstig van de hoofdeconoom van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) onlangs in een interview in het FD. Het gesprek ging over de huidige hoge inflatie.

Die zou vooral aan de oorlog in Oekraïne te wijten zijn. Daardoor is energie duurder geworden en energie zit nou eenmaal in alles. Logisch dus. Stellen dat de huidige hoge inflatie door de oorlog komt, houdt in dat je zegt dat het beleid van de centrale banken er niets mee te maken heeft. Aangezien zij over de geldhoeveelheid gaan, doet geld er dus niet toe voor de inflatie. Een 'ideologische fantasie dus' en iemand die erin gelooft dat geld er wél toe doet, is simpelweg stupide. Want dat is wat 'dat je ergens bent gestopt met nadenken' op neerkomt.

Een paar opmerkingen daarover. In de eerste plaats is de inflatie wereldwijd rap gaan oplopen, lang voordat Rusland zijn soldaten aan de grens met Oekraïne ging verzamelen, laat staan voordat de oorlog zou beginnen. Om dan de hoge inflatie van tegenwoordig aan die oorlog te wijten, getuigt niet bepaald van enig nadenken als je het mij vraagt.

Geldgroei altijd en overal de reden
In de tweede plaats: ik daag iedereen uit mij een periode van langdurige inflatie uit het verleden, wanneer dan ook, te laten zien waarin de geldhoeveelheid níet hard is gestegen vlak daarvoor en tijdens die periode van hoge inflatie. Ofwel: ervaringen uit het verleden laten onomwonden zien dat te veel geldgroei altijd en overal dé reden is geweest voor aanhoudende inflatie. Geen geldgroei, geen inflatie. Nix 'ideologische fantasie' dus, maar de keiharde realiteit. Behalve voor de hoofdeconoom van het CBS dan. Die leeft in een 'ideologische werkelijkheid'. Een bubbel is de moderne term geloof ik. Een van de kenmerken van het leven in die bubbel is blijkbaar een schrijnend gebrek aan kennis van monetaire historie.

Een voorbeeld dat geld en inflatie de economische yin en yang zijn, is de periode sinds 1971. Sinds augustus van dat jaar is er geen limiet meer aan hoeveel geld centrale banken kunnen bijdrukken. Dat ze daarvan gebruik hebben gemaakt, blijkt duidelijk uit cijfers (voor mij dé reden er een heel boek aan te wijden, 'Keerpunt 1971'). Dat de wereld sinds 1971 jaar in jaar uit met stijgende prijzen te maken heeft gehad, is géén toeval. Geld is net als elk ander goed: hoe meer ervan is, des te minder waard het wordt. Ook weer een keiharde werkelijkheid én basiswet van de economie.

Oproep om op de rem te trappen
Het enige dat ik 'ideologische fantasie' wil noemen, is de bewering dat geld niets met inflatie te maken heeft. Hoewel, ideologische stupiditeit is wellicht een betere term. Trouwens, dinsdag waarschuwde het Internationaal Monetair Fonds ervoor dat de hoge inflatie de economische groei dreigt af te remmen en te leiden tot sociale onrusten. Het IMF riep daarom de centrale banken op de rem te trappen.

Dat moet op het kantoor van het CBS een vreemde boodschap zijn geweest. Centrale banken die de inflatie moeten afremmen!? Hoezo, de hoge inflatie was toch te wijten aan de oorlog en heeft niets met monetair beleid en geldhoeveelheid te maken!? Tja, blijkbaar heeft 'ideologische fantasie' , na talloze economen en economische historici, nu ook het IMF in haar greep. Gelukkig hebben we het bastion van monetair verstand hier in eigen land, het CBS zelf.

Edin Mujagic

Edin Mujagić is econoom en beheerder bij Beleggingsfonds Hoofbosch. Hij focust zich op de wereldwijde centrale banken, en in zijn blogs schrijft hij met name over de ontwikkelingen in rente en inflatie. Ook heeft hij diverse boeken geschreven.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.