Regeldruk in de landbouw: Wijsheid of waanzin?

De laatste jaren zien we in de agrarische sector de wet- en regelgeving sterk toenemen, tot ongenoegen van veel agrarisch ondernemers. Hoe kunt u als individuele ondernemer om gaan met en staande blijven onder de toenemende regeldruk van de overheid?

We leven in één van de meest dichtbevolkte landen ter wereld. Dat betekent dat we afspraken met elkaar moeten maken over heel veel zaken, willen we het leefbaar houden. De overheid is als eerste verantwoordelijk voor het maken van en toezien op de naleving van deze regels. Burgers en bedrijven worden geacht zich te houden aan de regels die de overheid oplegt. Als je in een samenleving geen afspraken met elkaar maakt over hoe zaken geregeld (of gereguleerd) worden loopt het (economisch) systeem vast en wordt het een chaos.

Noodzakelijk kwaad
In de agrarische sector kennen we wet- en regelgeving op heel veel gebieden. Dierenwelzijn, milieu, voedselveiligheid, ruimtelijke ordening, arbo, brandveiligheid om er maar eens een paar te noemen. Deze wet- en regelgeving kan helpen de hoge kwaliteit van de Nederlandse landbouw te handhaven. Het is dus aan de ene kant een noodzakelijk kwaad en beoogt aan de andere kant ook duidelijkheid en houvast te geven.

Onrechtvaardig
Vaak wordt wet- en regelgeving door ondernemers als onrechtvaardig en onpraktisch ervaren, bijvoorbeeld als de papierwinkel zoveel tijd en kennis van je vraagt dat het haast niet meer te volgen is, of als regelgeving met terugwerkende kracht wordt ingesteld. Dit geldt bijvoorbeeld als ondernemers voor keuzes komen te staan die ze eigenlijk niet willen of kunnen maken, denk daarbij maar eens aan de situatie waarbij is ingezet op groei maar waarbij de regelgeving deze groei begrenst.

Psychische druk
De laatste tijd hoor ik veel ondernemers verzuchten "Waar doe ik het allemaal nog voor?" De lol gaat er bij veel mensen als gevolg van de toenemende regelgeving vanaf. Ik merk dat toenemende regeldruk in veel gevallen ook toenemende psychische druk inhoudt. Dit komt veelal naar voren in de persoonlijke sfeer (verwaarlozing) of relationele sfeer, in huwelijken, (familie)relaties en gezinnen. In een aantal gevallen ligt een depressie of erger op de loer.

Denk aan jezelf
Hoe ga je er mee om als je toenemende spanningen en druk ervaart? Nog harder gaan werken, lost het niet op. Het ligt in de natuur van veel agrarisch ondernemers om zichzelf tekort te doen. Ik bedoel daarmee dat er bij veel ondernemers sprake is van een structurele onbalans tussen inspanning en ontspanning. Vergelijk het met de accu van uw auto of trekker: Die moet worden bijgeladen om te kunnen functioneren. Zo is het ook met u als mens. Zorg daarom voor voldoende momenten van ‘bijladen’. Verlies je relatie, je gezin, je vriendschappen of je hobby’s niet uit het oog.

Werk aan jezelf
Uw invloed op wat er vanuit de overheid of de sector op u af komt kan beperkt zijn. Maar u heeft wel invloed op de manier waarop u zelf omgaat met en reageert op toenemende regeldruk.

• Communiceer met uw omgeving. Mensen die dicht bij u staan zoals uw partner, familie en vrienden merken vaak al langer dat u het moeilijk heeft. Praten over uw gevoelens, frustraties of angsten kan helpen. U hoeft er niet alleen voor te staan.
• Wees eerlijk over uw lichamelijke en geestelijke fitheid. Het is een teken van kracht en wijsheid om tijdig aan de bel te trekken als u zich niet (meer) fit voelt.
• Schakel daarom op tijd hulp in (familie, vrienden, collega’s, huisarts, boerenhulp etc.). Dit is voor veel ondernemers een lastige: toegeven dat je het (even) alleen niet (meer) kunt.
• Steek geen energie in zaken die u niet kunt beïnvloeden. Dat is een verspilling van tijd en emotie en energie. Richt u liever op zaken die wel beïnvloedbaar zijn. Maak een overzicht van deze beïnvloedbare zaken in uw leven en op het bedrijf en ga daar mee aan de slag.
• Zoek naar uw passie. Waarom bent u ondernemer geworden? Wat drijft u om boer te zijn?
• Is uw passie nog toereikend om ondernemer te blijven? Waarom wel, waarom niet?
• Zijn uw persoonlijke levensdoelen duidelijk? Denk eens na waar u wilt staan over 1, 5 of 10 jaar.
• Zijn uw bedrijfsdoelen nog duidelijk, reëel en haalbaar? Overleg eens met een coach of adviseur om zaken weer ‘op scherp’ te zetten.
• Waar krijgt u (weer) energie van? Maak een overzicht van zaken die u energie geven en probeer daar meer tijd aan te besteden.
• Voorkom dat u in een burn-out terecht komt. Een burn-out sluipt heel langzaam en vaak ongemerkt uw leven binnen en is niet zomaar opgelost. Zorg voor voldoende rust en een gezonde levensstijl. Doe de Burn-out test op www.agrocoach.nl
• Durf eerlijke keuzes te maken, ook als deze misschien anders zijn dan u gehoopt had. Een andere richting of beëindiging van uw bedrijf kan ook een verstandige (ondernemers)keuze zijn.

Helaas ervaren veel ondernemers de moeite van de toenemende regeldruk, waardoor de kans groot is dat zij hun passie voor het werk, de vrijheid en het bedrijf verliezen. Onderneem op tijd actie. U kunt zelf veel doen en hoeft er niet alleen voor te staan.

Wil u verder praten over dit onderwerp dan kunt u ons mailen. 

Dik Veefkind

Dik Veefkind is agrarisch coach en mediator bij AgroCoach. In zijn blogs focust hij zich op de psychische uitdagingen van de boer, zoals burn-outs en bedrijfsconflicten. Ook ondersteunt hij erfbetreders in lastige situaties.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.