Geen stennis, maar kennis helpt boer vooruit

In de melkveehouderij is alles kommer, kwel én kak. Tenminste, volgens voormalig veearts Nico Hoogland in De Volkskrant van 21 juni. In een vurig pleidooi bracht Hoogland een mengelmoes van waarheden – hele en halve – én onwaarachtigheden, op een toon waarin elk respect voor boeren ontbrak.

Melkkoeien werden neergezet als erbarmelijke slachtoffers en veehouders als brute barbaren. Helaas was De Volkskrant niet bereid onze kanttekening bij de opinie van Hoogland te plaatsen, daarom publicatie via deze weg.

Hoogland veroordeelt het gewichtsverlies van melkkoeien kort na afkalven. Dat koeien dan gewicht verliezen is correct, maar dit is niet ongewoon voor zoogdieren die nakomelingen baren en melk produceren, inclusief de mens. Volgens Hoogland komt dit door eiwittekorten. Hij schrijft dat veehouders daardoor noodzakelijkerwijs extra eiwit toevoegen aan runderrantsoenen. Dit is een misvatting. Het is niet zozeer eiwit, maar energie waar de koe na afkalven behoefte aan heeft. Als boeren zorgen voor goed voer en goede huisvesting, dan is de kans op gezondheidsproblemen na afkalven veel kleiner. Goed management maakt het verschil.

Landbouw vereist tegenwoordig HBO-denkniveau
Wat is goed management? Feit is dat niet alle boeren dat weten. Het vak van melkveehouder vereist inmiddels een HBO of academisch denkniveau. Dat betekent niet dat ambitie in de melkveesector ontbreekt. Integendeel, veel gedreven veehouders schuwen kennisvergaring niet. In de praktijk blijkt dat kennisvermeerdering direct bijdraagt aan beter bedrijfsrendement en dierwelzijn. Zuivelondernemingen kunnen boeren belonen met hogere melkprijzen voor het volgen van cursussen of workshops. Een aantal zuivelaars doet dit. Dierenartsen en voeradviseurs kunnen veehouders begeleiden.

Boeren zijn terecht boos
Jazeker, boeren zijn boos. De politiek – te weinig kennis van het landbouwvak – zorgt voor een grillig verloop van de vliegensvlug uitbreidende regels. Waarvan zij zelf de consequenties niet doorziet. Zij laten zich daarbij opjagen door actiegroepen die veehouders de status toedelen van dierenmishandelaar en milieuvervuiler.

De Nederlandse melkveehouderij heeft sinds jaar en dag een ijzersterke positie in de markt. Dat is niet voor niets, zij behoort tot de wereldtop. Nederlandse melkveehouders hebben van doen met strenge milieuregels (fosfaat, ammoniak, nitraat) die er allemaal voor zorgen dat de melkveehouderij in Nederland niet kan groeien. Bovendien hebben zij te maken met vraag en aanbod in de zuivelmarkt. Het idee dat Nederlandse melkveehouders allemaal moeten overschakelen op een biologische productiewijze, zoals sommige partijen bepleiten, is niet realistisch. Het huidige marktaandeel voor biologische zuivel is 4,5%. Producten zijn er genoeg, de vraag is beperkt.

Veehouders maken binnen de regelgeving gebruik van de ruimte die zij hebben. De laatste jaren verandert de regelgeving om de haverklap. Op dit moment wordt alweer nieuwe regelgeving gemaakt, dit keer om stikstofuitstoot te beperken door voor te schrijven hoeveel en welke eiwitbronnen in het diervoer mogen.

Gat in kringloop zit bij mens, niet bij koe
Voor de melkveehouderij is er ruimte zat in Nederland. Wij hebben 1,6 miljoen melkkoeien en 16.000 melkveebedrijven die samen ongeveer 1 miljoen hectare grond bezitten, bijna een kwart van de gehele Nederlandse bodem. Veruit het grootste deel van de melkveebedrijven is grondgebonden en circulair (kringloop). Dit houdt in dat koeien worden gevoerd met voer (hoofdzakelijk gras) van eigen bedrijf of geteeld in de regio. De mest gaat vervolgens terug op eigen grond, waardoor de kringloop gesloten is. De melkveehouderij is voor een groot deel circulair. Het grote gat in de kringloopgedachte van minister Schouten ligt niet bij de melkkoeien, maar bij de mens. De humane consumptie is allerminst circulair.

Realiteit is zoek
Bovenstaande neemt niet weg dat er een vraag voorligt: gaat Nederland mee in de mondiale voedselvoorziening of produceert Nederland alleen voor zichzelf, volgens de door sommige politici gewenste productiewijzen? Jammer dat stennismakers als Hoogland de realiteit waarin melkveehouders werken niet (willen) zien en zich beperken tot het schoppen tegen boeren. Hoogland kijkt niet naar de marktvraag (er is zeer beperkt vraag naar voedsel volgens productiewijzen zoals hij en veel actiegroepen wensen).

Ook ziet hij niet dat Nederland nu al meer voedsel importeert uit het buitenland, dan dat er voedsel van Nederlandse makelij wordt geëxporteerd. Voormalig veearts Hoogland gebruikt zijn vergrootglas als brandglas, daarmee schiet niemand wat op. Meer kennis bij boeren is belangrijk voor een bestendige voedselproductie. Kennisopbouw bij politici, actiegroepen en Hoogland is zowaar nóg belangrijker, opdat zij een realistische kijk op de voedselproductie ontwikkelen.

2 praktiserende veeartsen

Boerenbusiness

Onder Boerenbusiness worden opinies geplaatst van auteurs die in principe eenmalig hun mening op Boerenbusiness.nl ventileren of van personen die liever anoniem willen blijven. Naam en woonplaats zijn altijd bij de redactie bekend.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.