Eerlijke vleesprijs leidt tot hoger inkomen veehouders

Wie als veehouder aan de keukentafel koffie drinkt met het gezin of personeel, wil toekomstperspectief, waardering van de samenleving en een goed inkomen door een eerlijke prijs. Dit alles is binnen handbereik als LTO Nederland het voorstel voor eerlijke beprijzing, dat 4 november door de TAPP Coalitie aan de Tweede Kamer is overhandigd, steunt.

Geschreven door: Jeroom Remmers, directeur van TAPP Coalitie.

Bijna 70% van de Nederlanders wil een eerlijke vleesprijs voor het milieu en de boer, zo toont een steekproef onder 4.730 personen (Kieskompas 2018). De beste vertaling van deze wens is om de helft van de meerkosten door middel van een transparant (en door Nederlanders, boeren en TAPP Coalitie gecontroleerd) 'Fonds Eerlijke Voedselprijzen' terug te geven aan boeren. Als de Tweede Kamer op donderdag 14 november voor een motie stemt die daartoe oproept, dan stroomt er per 2021 jaarlijks €500 miljoen binnen bij 25.000 veehouders. Hiervoor is het echter wel noodzakelijk dat LTO-Dier dinsdag 12 november de eerlijke vleesprijs van TAPP steunt. Wat via de markt helaas niet lukt (een eerlijke prijs), moet dan maar via de overheid gebeuren.

Veel steun
Het voorstel wordt al gesteund door tientallen diverse maatschappelijke organisaties, die tezamen ruim 1 miljoen leden hebben. Een voorbeeld is melkveehoudersvakbond GRONDig, dat ongeveer 1.000 melkveehouders vertegenwoordigd. Afgelopen week bleek ook dat het voorstel door een meerderheid van de Nederlandse bevolking gesteund wordt, mits in ruil daarvoor groenten, fruit, aardappelen en vleesvervangers naar een btw-tarief van 5% gaan, boeren ruim beloond worden voor inspanning op het gebied milieu, natuur en dierenwelzijn en lage inkomens gecompenseerd worden als voedsel duurder wordt. Dit bleek uit een poll onder meer dan 19.000 lezers van het Algemeen Dagblad (63%).

Stemmers op regeringspartijen steunen dit plan met een percentage van 54% tot 62%, waarbij VVD-stemmers het meest enthousiast zijn. Dat bleek uit een DVJ opiniepeiling voor TAPP. Hierin werken organisaties samen op het gebied van landbouw, voedsel, gezondheid, milieu en dierenwelzijn. Wanneer LTO Nederland het plan steunt, dan is er een ijzersterke coalitie die de komende jaren voor breed politiek draagvlak zorgt. We hebben het dan over bijna net zoveel geld als alle Europese landbouwsubsidies voor Nederland samen. 

Eerlijke prijs
De maatschappelijke kosten per 100 kilogram kip, varkens- en rund- of kalfsvlees bedragen respectievelijk €0,20, €0,45 en €0,57. Dit blijkt uit een rapport van CE Delft, in opdracht van TAPP Coalitie. Deze organisatie pleit voor een true price voor dierlijke producten. De maatschappelijke kosten zijn nu (nog) niet verwerkt in de prijs voor vlees en worden onder andere veroorzaakt door broeikasgassen, fijnstof, stikstof, biodiversiteitverlies en dierziekten. Wij stellen daarom voor om een verbruiksbelasting op vlees, in te voeren, en tegelijk de btw op groenten, fruit en vleesvervangers met 4% te verlagen, wat Glastuinbouw NL en de fruitsector ook willen.

Het tarief voor kippenvlees, varkensvlees en rundvlees wordt momenteel gedifferentieerd volgens de externe milieukosten. Dit betekent dat vlees gemiddeld €0,16 per ons duurder wordt in 2021 en €0,34 in 2030. In 2030 worden milieukosten voor onder andere CO₂ in de vleesprijs opgenomen. Hierdoor zal de vleesconsumptie volgens CE Delft dalen naar het doel uit het Klimaatakkoord en vindt een reductie plaats van 4,2 miljoen ton CO₂-equivalenten, waarvan 2,7 miljoen ton in Nederland. Dit is meer dan alle gebouwen van het aardgas afhalen.

Subsidies
Wij stellen voor om jaarlijks €600 miljoen uit het Fonds te besteden aan landbouwsubsidies voor milieu, natuur, klimaat en dierenwelzijn. Onder meer omdat Europese landbouwsubsidies vanaf 2021 sterk afnemen. Per melkveehouder is dit jaarlijks €10.000 extra, per varkenshouder €24.000, voor de pluimveehouder €52.000 extra en per akkerbouwer circa €7.000. Voor duurzame koplopers kan dit behoorlijk oplopen. In totaal zijn bijna 30 nieuwe landbouwsubsidies ontwikkeld, samen met CLM en partners van de TAPP Coalitie. Zie TAPP Coalitie voor details. Het zijn voorstellen; alle details kunnen samen met landbouworganisaties en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit worden ingevuld.

Het biedt de veehouders een nieuw verdienmodel, gezien er een nieuw evenwicht gevonden moet worden voor klimaat- en stikstofmaatregelen, natuurwetten, regels over dierenwelzijn en kringlooplandbouw. Minister Carola Schouten moet de Europese Unie vragen om de subsidies goed te keuren. Volgens diverse staatssteunexperts is de kans hierop groot. Ook kunnen supermarkten en horecabedrijven direct of indirect bijdragen in het Fonds Eerlijke Voedselprijzen.

Iedereen die nadeel ondervindt wordt ruim gecompenseerd uit dit Fonds. Hieronder vallen bijvoorbeeld de slagers die een lagere omzet krijgen en organisaties die hogere administratieve lasten hebben. Ook is er gedacht aan het stikstofprobleem. Een compromis is dat tussen 2021 en 2030 op vrijwillige basis 1% van de dier- en fosfaatrechten worden opgekocht bij bestaande of bij stoppende bedrijven (125% marktwaarde). Eventueel kan een klein deel van de rechten aan de jonge boeren teruggegeven worden, als niet 1%, maar 1,1% van de dierrechten jaarlijks wordt opgekocht. 

Verbruiksbelasting
Het is dus mogelijk een eerlijke prijs in te voeren. Die verbruiksbelasting kan worden geïnd bij de supermarkt, horeca en slagerij of de slachterij of importeur en levert jaarlijks stabiel ruim €1 miljard op. De vleesexport is vrijgesteld. De uitvoering is juridisch, economisch en technisch mogelijk. Politieke partijen moeten nu keuzes maken die goed zijn voor Nederland, boeren, het klimaat, milieu, natuur, dierenwelzijn, volksgezondheid en lagere zorgkosten. Een eerlijke vleesprijs is hier een onderdeel van.

Er ligt een goed doordacht, uitvoerbaar en breed gesteund plan, waar de Tweede Kamer op 14 november over kan stemmen. Dan zal eveneens het CDA of de VVD mee moeten stemmen. Daarbij wordt belangrijk wat LTO Nederland 12 november gaat beslissen. Steunt LTO Nederland de eerlijke vleesprijs die jaarlijks €600 miljoen voor boeren oplevert? Nederland kan zo het eerste land ter wereld zijn met een eerlijke vleesprijs. Voor boeren en milieu. Precies waar Schouten in juni 2019 op doelde, toen zij schreef dat voedsel te goedkoop is en we meer gaan betalen voor boeren en voor het milieu.

Boerenbusiness

Onder Boerenbusiness worden opinies geplaatst van auteurs die in principe eenmalig hun mening op Boerenbusiness.nl ventileren of van personen die liever anoniem willen blijven. Naam en woonplaats zijn altijd bij de redactie bekend.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.