'Terugdringen mestfraude in volle gang'

Demissionair staatssecretaris Martijn van Dam laat weten dat het vooral aan de sector is om mestfraude te lijf te gaan. De vraag is: hoe doen we dat? Cumela en LTO geven hun visie op de situatie.

Hans Verkerk van Cumela stelt dat de brancheorganisatie, die hij vertegenwoordigt, vindt dat frauderen ethisch onverantwoord is. Daarbij leggen we de rekening bij het milieu en dus bij onze kinderen en kleinkinderen. 

Hij roept bedrijven, die zich hiermee inlaten, op om te stoppen met deze werkwijze en om zich verantwoordelijk op te stellen. 'Fraude neemt af of stopt pas wanneer deze niet meer lonend is of wanneer de pakkans met hoge boetes substantieel wordt verhoogd. Hiervoor is het nodig dat er meer handhavers zichtbaar zijn in het veld. Daarnaast zijn en worden er, mede op ons verzoek, wijzigingen in de regelgeving doorgevoerd die de fraudemogelijkheden verlagen. Tot slot bezinnen wij ons, samen met andere partijen in de mestketen, op mogelijkheden om goed gedrag te bevorderen en te belonen.'

Resultaat van wijzigingen
Die wijzigingen in de regelgeving, welke resultaat moeten opleveren, somde Martijn van Dam ook op in zijn brief van begin mei. Het gaat om:

• Verbeterde registratie van mestopslagen sinds 2016.
• Een standaard Bibob-toets voor nieuwe mestintermediairs.
• Extra aandacht voor mesttransporten met extreem hoge gehaltes.
• Verplichte AGR/GPS-apparatuur voor transportmiddelen van vaste mest sinds 2017.
• Verplichte monstername van vaste mest door een onafhankelijk monsternemer per 1 oktober 2017.

Intermediairs die louter anoniem willen reageren, schamperen hierover. 'Deze maatregelen maken het alleen maar moeilijker en duurder voor degenen die eerlijk werken. De kosten worden hoger wat het frauderen juist extra aantrekkelijk maakt.'

Pakkans groter
Harry Kager is specialist water en bodem bij ZLTO en LTO Nederland. Hij denkt dat de intermediairs nog redeneren vanuit de situatie van enkele jaren geleden. 'Inmiddels ontvang ik veel signalen, via leden, dat er wel meer pakkans is bij fraude. De NVWA maakt er ook echt werk van en dat schrikt ook af.'

Kager stelt verder dat de uitspraken van Rien Nagel van de Rabobank, die sprak van een "mestfraude-cultuur" in met name Zuid-Nederland, te ver gaan. 'De cijfers zijn niet helder. Voor niemand niet. Dan kun je niet spreken van een "fraudecultuur", vind ik. Dat laat onverlet dat LTO pertinent tegen fraude met mest is en dat we ook meewerken aan het terugdringen hiervan. En volgens mij zijn we dus op de goede weg.'

Pijlers voor de aanpak
De LTO beleidsmedewerker stelt 3 pijlers voor de aanpak. De eerste is een betere (politieke) inzet op verwaarding van mest en mineralen. 'Strenge generieke normen werken valsspelen in de hand, waarmee ik fraude niet goed praat.' De tweede pijler is volgens Kager een certificering voor intermediairs en mesthandelaren. 'Daar werken we hard aan. Ik hoop en verwacht dat dit rond oktober dit jaar effectief kan worden.'

En als derde stelt Kager dat excessen moeten worden aangepakt. 'En dat gebeurt in toenemende mate door de NVWA. De enige kritiek die ik daarbij heb, is dat ze dit nog wat meer en beter mogen communiceren. Nieuws over straffen en aanhoudingen schrikt af en helpt om mensen af te houden van fraude.'

Het verwijt dat (Z)LTO niet voldoende doet om mestfraude tegen te gaan en soms zelfs de ogen dichtknijpt, deel Kager dan ook niet. 'Als iemand mij een naam van een fraudeur doorgeeft, geef ik die meteen door aan de NVWA. Zij mogen er dan achteraan. Ieder zijn taak, maar vanuit LTO melden wij het wel degelijk als we een serieuze verdachtmaking van mestfraude doorkrijgen. Hoe vaak dat de laatste jaren gebeurd is? Een paar keer.'

Schaamte
De intermediairs blijven sceptisch. 'Een jongen als Niels Lentjes loopt momenteel gewoon weer vrolijk te handelen in mest. Ongelofelijk dat dat kan na alles waarvoor hij aangeklaagd is en ook schuldig bevonden.' Er gebeurt gewoonweg te weinig, zegt dezelfde intermediair om aan te vullen: 'Ik schaam mij meer dan eens in de mesthandel actief te zijn.'

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.