Uitkomst PBL-evaluatie
Aanpak mestfraude sleutel tot derogatie
Het Nederlandse mestbeleid is niet effectief genoeg om de, in Europa, afgesproken doelen voor schoon oppervlaktewater te behalen. Dat is de uitkomst van de PBL-evaluatie over de Meststoffenwet. De huidige aanpak van het mestprobleem loopt tegen zijn grenzen aan. Zwarte mest wordt gezien als één van de boosdoeners.
Het PBL, Planbureau voor de Leefomgeving, concludeert dat het nitraatdoel voor grondwater op zandgebeid in de regel wordt behaald. Dit ondanks dat er in een paar deelgebieden wel sprake is van normoverschrijding.
De doelstelling voor fosfor in oppervlaktewater, afgeleid uit de Kaderrichtlijn Water, wordt echter niet gehaald. Van alle metingen was zeker de helft niet op orde. Dat komt vooral door landbouwvervuiling. De nitraatconcentraties in water, die spoelen uit onder de landbouwgrond, zijn in de afgelopen 10 jaar significant gedaald. Die daling stagneert nu.
Derogatie op de tocht
De uitkomsten van het rapport zijn een gevaar voor het behoud van de derogatie voor de gebruiksnomen van mest. Één van de voorwaarden voor de derogatie is namelijk dat de waterkwaliteit in Nederland een verbetering laat zien.
De GVE-regeling uit het fosfaatreductieplan, die in maart gestart is, stuurt aan op minder vee in Nederland. Dat wordt gedaan om onder het fosfaatplafond te blijven. Dat is een andere voorwaarde van de derogatie. Minder dieren betekent logischerwijs ook minder druk op de mestmarkt. Echter, minder druk op de mestmarkt betekent niet automatisch dat er een verbetering van de waterkwaliteit in gang wordt gezet.
Mocht de derogatie voor 2018 komen te vervallen, dan stijgen de kosten van de mestafzet en de aankoop van kunstmest met circa 200 miljoen euro per jaar. Dat is een gigantisch bedrag voor de Nederlandse landbouw. Dit onderstreept nogmaals het belang van de derogatie voor mestnormen.
Mestfraude voorkomen
Om de gestelde doelstelling alsnog te behalen, wordt ondermeer op de aanpak van mestfraude gewezen. Die norm wordt nu nog overschreden. Echter, het ging gemiddeld slechts om minder dan 5 milligram nitraat per liter grondwater. In feite wordt in bijna het gehele zandgebied de doelstellingen van de Europese nitraatrichtlijn behaald.
De problemen liggen vooral in het zuiden van Nederland. Daar komt de overschrijding nog boven de 30 milligram nitraat per liter uit. Een deel hiervan wordt waarschijnlijk veroorzaakt door mestfraude. Volgens het Planbureau voor de Leefbaarheid worden op circa 10 procent van de risicobedriven één of meer gebruiksnormen overschreden. Ook zijn er zeer hoge fosfaatgehaltes gevonden in de mestmonsters.
Het nitraatdoel voor grondwater is met het huidige mestbeleid mogelijk wel haalbaar. Dat zegt het Planbureau voor de Leefbaarheid. De voorwaarde is wel dat de overheid en de landbouwsector gaan samenwerken om zo de mestfraude aan te pakken. Ook stuurt het PBL aan op meer regionaal maatwerk.
Demissionair staatssecretaris Martijn van Dam komt later in het jaar met een reactie op de bevindingen.
Wouter Baan
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
