Analyse Melk
Trump kan zuivelexport raken maar niet kraken
Blaffende honden bijten niet, maar in de persoon van Donald Trump ligt dat toch wat genuanceerder. De Amerikaanse president is vast en zeker voornemens om importheffingen tot 25% op Europese goederen te introduceren. Hoewel Europa van plan is om met gelijke munt terug te slaan, kan dit behoorlijk verstrekkende gevolgen hebben voor de landbouwexport. Een substantieel deel van de Europese zuivelexport gaat de plas over, maar de Amerikaanse markt is niet cruciaal. Op papier is het Europese exportbelang van boter daarbij groter dan van kaas, in volume althans. Een data-analyse over de mogelijke impact.
Daarnaast ligt het voor de hand dat zuivel opnieuw belast gaat worden, net als olijven en whisky. Tijdens de eerste ambtstermijn van Trump voerde hij al tarieven op deze Europese goederen in. Toen dreigde hij ook met tarieven op Nederlandse Gouda en Edammer, maar later werden deze producten toch vrijgesteld. Parmezaanse kaas bijvoorbeeld werd toen wel getroffen, waar ze vooral in Italië last van hadden.
€120 miljoen Nederlandse uitvoerwaarde
Vorig jaar voerde de VS 141.734 ton kaas in uit de EU, wat een recordvolume is. Dit bracht net iets minder dan €850 miljoen in het laatje. Ten opzichte van de totale kaasexport op de wereldmarkt is dit zo'n 10%. Nederland verkocht zo'n 18.500 ton naar de VS met een uitvoerwaarde van €120 miljoen, zo tonen cijfers van Eurostat aan. Daarmee is de VS een dankbare, maar geen cruciale afzetmarkt voor onze zuivelsector. De Nederlandse kaashandel en kaasindustrie reageren vooralsnog dan ook afwachtend op de 'stoere taal' vanuit Washington, zo laten bedrijven informeel weten. Er is simpelweg nog te weinig bekend. Overigens is foliekaas nu al belast. Binnen het quotum gaat het om een heffing van 10%, daarboven geldt een hoger tarief.
Belang boter is groter
Tijdens het eerste ambtstermijn van Trump werd ook Europese boter extra belast. Het exportbelang van boter is qua volume groter dan bij kaas. Van de in 2024 geëxporteerde 246.000 ton ging bijna een kwart (65.000 ton) naar de VS. Het Amerikaanse aandeel leverde een slordige €550 miljoen op, waarvan het overgrote deel door Ierse verwerkers werd geïncasseerd. Nederland exporteert amper boter naar de VS. Van de totale boterproductie in Europa wordt maar iets meer dan 10% buiten de EU verhandeld. Per saldo is het exportbelang op de Amerikaanse markt dus tamelijk beperkt. Niettemin kunnen de tarieven wel het sentiment in de Europese markt beïnvloeden.
Rabobank verwacht dat de tarieven een 'gemiddelde impact' op zuivel hebben. De Europese landbouwmachinesector is volgens de geldverstrekker het meest kwetsbaar. De tarieven hebben vermoedelijk een lage impact op de Europese export van suiker en dierlijke eiwitten als vlees.