Vage dreiging MKZ houdt zuivelmarkt in de greep

In de voorbije dagen was er al een soort van twee-prijzensysteem waar te nemen. Rauwe melk en magere melkconcentraat uit Nederland, België en Frankrijk brachten hogere prijzen op dan dezelfde producten uit Duitsland. Voor room geldt hetzelfde, maar door een algehele krapte op de markt is hierbij veel minder verschil te merken. 

Markttechnisch gezien is het ook heel goed te verklaren, want de Nederlandse, Belgische en Franse fabrieken deden in de meeste gevallen de deur dicht voor Duitse melk en concentraat. Dat komt omdat de Duitse dierziektestatus al door die ene besmetting op een buffelbedrijf was gewijzigd en dit nu eenmaal grote gevolgen heeft voor de exporteerbaarheid van zuivel uit Duitsland. Buiten Europa is Duitse zuivel niet meer welkom. Voor de zuivelhandel was het daarmee een week van veel logistieke en bureaucratische beslommeringen, en zorgen dat al het product toch nog ergens een goede bestemming kreeg.

Magere melkconcentraat werd in Nederland, België en ook Frankrijk zo'n €100 tot €150 per ton droge stof duurder dan in Duitsland. Op magere melkpoeder had de MKZ-dreiging nog weinig prijseffect.

Duitse bedrijven probeerden desondanks wel minder poeder te maken en toch zo veel mogelijk zuivel in vloeibare vorm te verkopen, of meer kaas te maken. Waar dat niet lukte, is meer product in voorraad gelegd.

Bij boter is dat voorlopig geen groot probleem, want van dat product zijn er amper meer voorraden en dat is ook niet heel wenselijk. Het enige probleem is het forse kapitaalbeslag dat is gemoeid met het in voorraad nemen van boter. De boterprijs blijft ondertussen nog vrij stabiel.

Foliekaas en mozzarella duurder
Op de kaasmarkt was deze week een verder herstel te zien bij met name foliekaas en mozzarella. Mozzarella was eind vorig jaar qua prijs een tijdje ruim onder de €4.000 per ton gedaald. De laatste weken bewoog de prijs zich weer omhoog, ook deze week.

Van nog verder herstel zal wellicht even geen sprake meer zijn. Zeker niet als er meer MKZ-besmettingen volgen vanuit Oost-Duitsland. De grote Duitse kaasproductie moet dan volledig binnen Europa worden verkocht, en zal dan gaan drukken op de rentabiliteit van de resterende kaasproductie in Europa, want ook die moet veel product binnen de EU afzetten.

Prijsval weiconcentraat
Nog een vloeibaar product waarvan de prijs deze week een knauw opliep, is weiconcentraat. Hiervan liep de prijs met ongeveer een derde terug, wat gezien de hoogte van de prijs in de voorbije weken een enorme daling is. Oorzaak is volgens marktkenners de zwakkere vraag naar duurdere wei-ingrediënten - geen MKZ, maar het is wel een vrij onverwachte ontwikkeling.

Bovendien eentje die de kaasproducenten pijn zal gaan doen, want de dure wei vulde het rendement van de kaasverwerking in de voorbije periode behoorlijk aan. Wel geraakt de prijs van weiconcentraat nu veel meer in lijn met die van gewone weipoeder.

Iedereen in de zuivelsector hoopt nu dat de MKZ niet uitgroeit tot een epidemie en daarmee de markt op zijn kop zet. Dat is geen ondenkbaar scenario, hoe onvoorzien ook. De komende week zal daarom weer een spannende week zijn, waarin het duimen is dat de problemen toch overwaaien.