Vreugdenhil goed toegerust voor strijd om de melk

In een omgeving waarin de beschikbaarheid van melk structureel onder druk staat, zowel in Nederland, als in Europa en misschien wel wereldwijd, neemt het gevecht om de melk toe. In Nederland waarschijnlijk het meest, omdat er een extra verkleining van de veestapel te verwachten is door stikstof en mestkrimp. Dat plaatst zuivelbedrijven voor een dubbele uitdaging, want ze moeten omgaan met het verlies van boeren én ze moeten de concurrentie het hoofd bieden. Voor het laatste zijn optimale prestaties nodig, voor het eerste aantrekkelijke leveringsvoorwaarden en een mooi pakket aan verdienmogelijkheden qua melkgeld. Vreugdenhil Dairy Foods heeft zich wat dat betreft goed 'gewapend'. Bovenop een hoge basisprijs (dit jaar weer de hoogste) is er €6,90 per 100 kilo bij te verdienen. Daarmee zet Vreugdenhil een van de hoogste plussen in Nederland neer.

Nestlé-concept
Voor de topstroom is dat dankzij een samenwerking met voedingsconcern Nestlé. Toegegeven, niet iedereen kan nu deelnemen aan die stroom, want er moeten wel allerlei inspanningen voor worden verricht, en er geldt net zoals bij concurrenten een wachtlijst, maar de topstroom kan worden verbreed. Het 'Nestlé-concept' kan evenwel worden verbreed naar andere afnemers, als daar markt voor blijkt, zo vertelt CEO Albert de Groot van Vreugdenhil Dairy Foods. Hij denkt dat Vreugdenhil met het huidige pakket aan leveringsvoorwaarden en melkgeldregelingen de komende jaren een aantrekkelijke partij is voor ook nieuwe melkveehouders. Er wordt actief gezocht naar meer boeren, zowel in Nederland als in België.

Over het aantal nieuwverworven leveranciers in België doet hij geen uitspraken. "Wij hebben daar een aantal melkveehouders aan ons gebonden, maar wij gaan niet per se voor het snelle effect. Wij kijken naar de langere termijn." Uit de sinds april gepubliceerde melkprijzen blijkt wel dat Vreugdenhil een stevig concurrerende melkprijs neerzet in België. Vreugdenhil is niet de enige die meer melk zoekt, in een krimpende markt. Meerdere zuivelbedrijven willen een groter stuk van een kleiner wordende taart. Hoe dat uitpakt, valt niet te voorspellen. "De industrie zal zich zetten."

Tunnelvisie
De omgeving waarin bedrijven moeten opereren, helpt ondertussen niet mee, constateert De Groot met gevoel voor 'understatement'.  "De politiek heeft de laatste jaren te weinig omgekeken naar het bedrijfsleven. Dat wordt industriebreed zo gevoeld." Als voorzitter van de Nederlandse Zuivelorganisatie (NZO) merkt De Groot dat binnen ondernemerskoepel VNO-NCW. Het scherpste is dat voelbaar wanneer het gaat over een zaak als stikstof, maar niet alleen daar. "In de agrarische sector is het triest. Alles is vastgelopen, alle platgetreden paden zijn de afgelopen jaren bewandeld, maar als je als overheid voor advies ook steeds dezelfde vragen stelt aan dezelfde mensen en commissies, is het resultaat voorspelbaar. Er gebeurt niets, omdat er tunnelvisie is?"
"Nederland heeft ook altijd nog een aantal sterke punten, zoals de ligging, de reputatie, de al gedane investeringen en de infrastructuur. Dat heb je. Wij hebben ook geen verouderde installaties of zo. We hebben een sterk en modern productieapparaat, heel gespecialiseerd en 'state of the art'. Daar kunnen we mee vooruit. Jaarlijks verwerken we 1,3 miljard liter melk. Daarbij verhandelen we nog 500 miljoen liter zuivel aan melkequivalenten."

Dat er over 2023 toch een verlies is geleden van €13,5 miljoen – een zeldzaamheid voor Vreugdenhil – ligt niet aan het feit dat wordt geopereerd in het verkeerde segment van de markt, verzekert De Groot. "Het was een combinatie van omstandigheden, waaronder een brand in Putten en een bewuste keuze om extra uit te betalen aan onze melkveehouders. Dit jaar zitten we bijna weer op het langjarige gemiddelde qua resultaat." 

Preferred supplier
Buitenstaanders trekken wel eens de conclusie dat een melkpoederproducent het in de huidige markt, met lage melkpoederprijzen vast erg moeilijk moet hebben, ook omdat het alleen maar die poeders zou hebben. Zulke mensen snappen het niet, maakt De Groot duidelijk. "Wij zijn inderdaad heel gespecialiseerd. Wij hebben altijd erg geloofd in focus. Daarvan word je beter. Dit hebben we de afgelopen tientallen jaren ook bewezen. Wij zijn geen producent van melkpoeders in bulk. Als je alleen in het bulksegment zit, heb je geen functie. Wij zijn meer dan een melkpoederbedrijf. Veel meer een voedingsbedrijf dat functionele en nutritionele poeders maakt. Dat doen we vooral voor andere voedingsbedrijven en daarmee hebben we een reputatie hoog te houden.

Uit klanttevredenheidsonderzoeken blijkt dat heel veel van onze afnemers ons zien als 'preferred supplier' van jaarrond vers product van hoge kwaliteit, betrouwbaar en met een hoog serviceniveau. Wij leveren altijd op tijd, ook midden in de corona-periode en bij de start van de Oekraïne-crisis lukte dat. We doen wat we zeggen. Dat geldt overigens ook richting onze melkveehouders. We doen het echt niet zo slecht! Zie onze melkprijs."

Vreugdenhil kreeg afgelopen najaar te maken met een klacht van de Commissie OHP, naar aanleiding van een actie van een veehouder, die vond dat de zuivelonderneming niet transparant genoeg is over de melkprijs. Daar wil De Groot nu niet veel over zeggen, behalve dat Vreugdenhil staat voor een eerlijke handelsrelatie met haar melkveehouders, leveranciers en klanten en de mededeling dat er wordt gewerkt om tot een gezamenlijke oplossing te komen.

Vooral vraaggestuurd, high-end
Hoewel Vreugdenhil Dairy Foods steeds meer 'high-end' product levert, blijft een stukje bulk wel nodig, erkent De Groot. Dat is vrijwel onvermijdelijk. "Het overgrote deel is evenwel product met een hoge toegevoegde waarde. We zitten mede daarom ook iets minder op maximale bezettingsgraad, maar produceren vooral vraaggestuurd. Gelukkig stijgt die vraag nog steeds. Melk is en blijft daarbij het hoofdbestanddeel van de grondstof, maar er worden meerdere grondstoffen gebruikt. En, al wordt er minder over gesproken: als je poeders maakt, houd je ook room over. Die verkopen we aan botermakers, producent ven slagroom en ook van likeuren. Dit zorgt ook voor een mooie verwaarding van melk." Hoewel sterk gefocust, onderzoekt Vreugdenhil Dairy Foods toch of voor de verdere groei ook andere sporen interessant zijn om te ontwikkelen.

Zuivel meer gewaardeerd dan vaak gezegd
Vreugdenhil Dairy Foods is volgens hem zeker in staat tot extra investeringen. We zijn een solide bedrijf, met een sterk eigen vermogen, en zuivel is zeker geen neergaande business, zoals sommige stemmen misschien willen doen geloven. "Zuivel past in een duurzaam dieet, is extreem voedzaam en het is geen vaag en/of diep bewerkt modieus product, waarvan je niet weet waar het allemaal vandaan komt. Zo'n 98% van alle Nederlanders consumeert wekelijks zuivel, en misschien is 0,5% faliekant tegen. Vrijwel iedereen vindt zuivel ook lekker. Waarom anders denk je dat melkvet zo duur is? Wereldwijd blijft de vraag naar zuivel bovendien groeien, ook omdat de wereldbevolking stijgt, en toch gevoed moet worden. Ons product wordt alleen maar relevanter. Je ziet wel dat de zuivelproductie ook groeit in opkomende landen, maar dat is geen echte bedreiging. Schaarste is meer een zorg dan overaanbod. Melk produceren kan in de meeste opkomende landen ook minder efficiënt en met meer moeite. Hier bij ons gaat het echt het best, en helpt de melkveehouderij ons al doende om onze leefomgeving in stand te houden."

Belangenbehartiging
De Groot is naast CEO van Vreugdenhil ook voorzitter van de NZO, zoals al genoemd. Vanuit die functie kijk hij ook mee bij het overleg van de melkveehouderij-organisaties (G7) en de overheid om te voldoen aan onder meer de mest- en milieuregels. Dat doet de NZO vanuit een meedenkende, maar niet vanuit een mee-regisserende of beslissende rol, verzekert De Groot. "De belangenbehartiging, met zeven primaire organisaties is, nog zonder Stichting Stikstofclaim en de FDF, niet altijd even effectief, maar zij moeten het toch samen doen. Als zij het eens zijn, kunnen wij ook onze rol spelen, eerder niet." Of de huidige wijze van belangenbehartiging, met eindeloos gepolder, wel de beste is, vraagt De Groot zich af. Hij probeert er geen mening over te hebben, maar ziet dat de milieubeweging twee sporen bewandelt: van overleggen én procederen. Dat laatste gebeurt kennelijk zonder dat de relatie met de overheid schade oploopt, iets waar veel agrarische belangenbehartigers erg bang voor zijn.

Verder behartigt de NZO de belangen van de zuivel op 'pre-competitief' niveau. We behartigen zaken waardoor de hele zuivelsector wordt versterkt en waar de hele melkveehouderijsector baat bij heeft.  Als Vreugdenhil hebben we vertrouwen in de toekomst van zuivel en de markt waarin wij opereren. Ons bedrijf staat er goed voor, met moderne fabrieken en klanten die in het hogere segment opereren. Onze melkveehouders vervullen hierin een essentiële rol om op dit niveau waardevolle producten te kunnen produceren. Nu en in de toekomst.