Het einde van het uitrijseizoen nadert en de mestprijzen zijn deze zomer eerder gestegen dan gedaald. Dat blijkt ook volgens de mestnoteringen van DCA. Ook de afgelopen weken bleven de prijzen redelijk stabiel, hoewel er in deze periode veel drijfmest is uitgereden. Het is nu de grote vraag hoe de mestmarkt zich de komende maanden gaat ontwikkelen nu het prijsniveau al torenhoog is en dit zwaar op het verdienmodel van de veehouder drukt. Gerekend met extra transport en opslagkosten moet er theoretisch wat bij de prijs op. Echter zijn er volgens mestintermediairs ook een aantal redenen die de prijs volgend voorjaar naar beneden kunnen trekken. Die onzekerheid zorgt voor een afwachtende houding bij de mestintermediairs.
Ook in de laatste week van het uitrijseizoen gebeurt er nog wat, zo klinkt het bij loonwerkers en mestintermediairs. De neerslag van deze week zet het laatste werk wel wat stil, maar tot de laatste dag wordt er nog actie verwacht in het land. Daarnaast geven zij ook aan dat zij het deze zomer behoorlijk druk hebben gehad met de afzet van mest. "De rijomstandigheden waren goed en akkerbouwers wilden hun mestruimte maximaal benutten. Dat is terug te zien in onze afzet, die meer is dan vorig seizoen", vertelt een mesttransporteur.
Afzet goed verlopen, maar druk niet van de ketel
Het algemene beeld is dat de afzet van rundveedrijfmest goed is verlopen dit jaar, in tegenstelling tot die van vleesvarkensdrijfmest. Die afzet is eigenlijk het hele seizoen al moeizaam en dat heeft puur met het verschil in gehaltes te maken. Rundveedrijfmest levert per hectare een stuk meer op dan vleesvarkensdrijfmest. Bij deze afzetprijzen en die rekensom is snel gemaakt. Het verschil in afzet was ook terug te zien in het verloop van de wekelijkse mestnoteringen van DCA de afgelopen maanden. Het prijsverschil tussen vleesvarkensdrijfmest en rundveedrijfmest liep verder op, waar rundveedrijfmest vooral stabiel bleef en vleesvarkensdrijfmest licht stijgend was in prijs.
In sommige regio's was het de afgelopen weken nog best goed zoeken naar volumes of werd er rundveedrijfmest van verder weg gehaald met extra transportkosten. Zoveel vraag was er naar de mest. Daarnaast kan er omgerekend ook meer rundveedrijfmest per hectare afgezet worden door het verschil in gehaltes. Maar dat de rundveedrijfmest goed wegliep, wil niet zeggen dat daarmee alle druk van de ketel is voor de mestmarkt, integendeel. In andere regio's, zoals bijvoorbeeld de Achterhoek of waar minder bouwland in de buurt is, blijft het aanbod drukkend en zijn de mestkelders minder leeg gekomen. Wat ook meespeelt, is dat veehouders niet altijd het geld beschikbaar hebben om alle mest af te voeren, waardoor slechts een deel afgevoerd is.
Prijsverloop opslagseizoen lastig te voorspellen
Met het einde van het uitrijseizoen voor de deur gaat de mestmarkt weer de volgende fase. De grote vraag is nu hoe de mestmarkt zich de komende maanden gaat ontwikkelen, nu het prijsniveau al torenhoog is en zwaar op het verdienmodel van de veehouder drukt. Volgens mestintermediairs en loonwerkers moeten er theoretisch gezien heel wat euro's bij de huidige prijs op om de kosten van opslag en extra transport te dekken. Alleen is de afgelopen maanden al gebleken dat het huidige prijsniveau voor velen nauwelijks te behappen is. "Je kunt wel een hogere prijs rekenen van de winter, maar dan moet het wel betaald kunnen worden. Het is de vraag of dat wel mogelijk is", vertelt een mestintermediair, die ook vaak te horen krijgt dat het afvoeren of het betalen in termijnen moet omdat het anders niet te betalen is.
Gezien de goede afzet van de laatste weken en het torenhoge prijsniveau, zouden de mestprijzen theoretisch gezien wat moeten zijn gezakt. Dat gebeurde echter niet. Veel afspraken lagen overigens al vast. Daarnaast blijft de druk landelijk hoog, zijn de mestkelders niet overal leeg en wordt de plaatsingsruimte volgend seizoen opnieuw kleiner door onder andere de afbouw van derogatie. Daarnaast blijft de onzekerheid wat betreft wet- en regelgeving rond sluimeren. Deze vooruitzichten op het volgende seizoen werken daarop niet positief.
Andere signalen
Echter komen er ook andere signalen uit de sector die minder negatief zijn wat betreft de mestprijzen. Er is ontzettend veel afgezet de afgelopen weken, zo is het oordeel van verschillende mesttransporteurs wanneer zij de afzetcijfers erbij pakken. Meerdere geven aan dat zij dit najaar meer mest hebben afgezet dan het najaar van 2023. Ook de mestopslagen bij transporteurs zijn leger dan vorig seizoen, zo is het gemiddelde beeld. Met hoge mestprijzen en gunstige uitrijomstandigheden kan er dus heel wat gebeuren in het veld, ondanks dat een deel van de stikstofruimte is ingevuld met kunstmest dit voorjaar. De meningen verschillen wat en cijfers zijn er niet, maar sommigen geven aan dat het volume mest op dit moment minder groot is dan een jaar geleden. Daarnaast blijft het type voorjaar ook van groot belang en volgens verschillende mesttransporteurs was dat de afgelopen twee seizoenen dubbele pech met het natte voorjaar. Zij leggen uit dat bij een goed en droog voorjaar de mestmarkt er plots heel anders uit kan gaan zien als het voorjaar weer eens 'normaal' verloopt. Ook blijft er een mogelijkheid dat wet- en regelgeving in positieve zin verandert en juist voor wat extra lucht op de mestmarkt zorgt.
Conclusie
Het is met al die redenen niet verwonderlijk dat mestintermediairs en loonwerkers aangeven dat zij geen idee hebben hoe de mestmarkt zich de komende maanden gaat vormen. Door de onzekerheid hebben zij een afwachtende houding en uiteindelijk moet er wel betaald kunnen worden. Enkele mesttransporteurs geven al wel aan over enkele weken wat te gaan verhogen, anderen wachten het af en zeggen dat het toch geen nut heeft want er wordt geen extra ruimte mee gecreëerd. "De silo's moeten betaald worden dus we gaan wel ietsjes verhogen. De gesprekken met akkerbouwers die opslagen hebben komen wat op gang, al duurt het meeste nog wel even. Het zal me alleen niet verbazen als prijzen die vandaag de dag gelden voor op de kopakker geleverd, niet ver van de prijs af gaan zitten opslaan in de wintermaanden. De prijzen zijn torenhoog", aldus een mesttransporteur.
Mestbeleid Wiersma
Er is ook nog steeds onzekerheid rond het mestbeleid van landbouwminister Femke Wiersma. Morgen (13 september) komt het gehele pakket officieel naar buiten, vandaag lekte al een en ander uit over de aanpak van de mestcrisis. De Telegraaf kwam met een aantal details waaruit blijkt dat een deel is overgenomen van de plannen van pakket-Adema, Wiersma's voorganger. Zo blijft de opkoopregeling, alhoewel breder en vernieuwd. Daarnaast worden ook de fosfaat- en dierrechten afgeroomd. Waarschijnlijk liggen deze percentages lager dan de eerdere 30% die werd genoemd. Niet enkel bij de melkveehouderij, ook bij de pluimvee en varkenshouderij. Ook is er ruimte voor innovatie en technische oplossingen, meldt De Telegraaf. Hoe de grondgebondenheid eruit gaat zien, blijft tot nu toe in het midden. Daar zal morgen wellicht meer uitleg over komen.
Mestprijzen stabiel
De wekelijkse mestnoteringen van DCA blijven deze week vooral stabiel. Rundveedrijfmest daalt gemiddeld iets, maar dat is erg marginaal. De gemiddelde prijs voor rundveedrijfmest komt uit op €32 per ton en ligt afhankelijk van de regio en/of afstand iets hoger of lager. Vleesvarkensdrijfmest komt uit op gemiddeld zo'n €36 per ton, waarbij de ophaalbijdragen ook sterk variëren. In het zuidoosten liggen de prijzen het hoogst en gaan de prijzen voor vleesvarkensdrijfmest richting de €40 per ton.