Dat op melkveebedrijven de overtollige biest vaak niet wordt benut, is om meerdere redenen een gemiste kans, vindt Mathieu Woltring (rechts op foto) van Vitomega. Niet alleen uit duurzaamheidsoogpunt, maar het levert ook een leuke bijvangst op die ruim drie keer hoger is dan de melkprijs. Samen met zijn compagnon Matthijs Driessen heeft Woltring het bedrijf begin dit jaar overgenomen en ze denken, ook in een krimpende melkveesector, flink te kunnen groeien.
Het in Deurne gevestigde Vitomega is al heel wat jaren actief in het collecteren en verwerken van biest tot colostrumpoeder. Dit wordt onder meer weer ingezet in young animal feed voor lammeren en kalveren, petfood, maar ook voor humane voedingssupplementen. In de zuivelsector is het echter een onderbelichte tak van sport, mede vanwege de geringe volumes die erin omgaan. Ook bij veel melkveehouders is het vaak niet bekend dat er een markt is voor overtollige biest. En dat biedt groeikansen, denken de nieuwe eigenaren van het bedrijf.
Overtollige biest is dus te goed en verdient het om te worden ingezameld?
"Ja absoluut, want anders gaan er hoogwaardige ingrediënten verloren. Zeker in de huidige tijd is dat een gemiste kans voor een beter sectorimago. De eerste melkgift van de afgekalfde koe is bestemd voor het pasgeboren kalf, zodat het een goede start kan maken. De meeste koeien produceren na het afkalven echter veel meer biest dan het kalf nodig heeft. Het merendeel van de Nederlandse melkveehouders is nog niet bekend met bedrijven als Vitomega dat overtollige biest ophaalt, dus we zien een groot onbenut potentieel volume in de markt. Wij halen nu bij ruim achthonderd melkveehouders de biest op en willen dit jaar nog doorgroeien naar duizend. Bij onze leveranciers komen we eens per zes weken langs en tijdens afkalfpieken iets vaker. In de tussentijd slaat de melkveehouder de biest in hiervoor speciaal bestemde emmers die worden geleverd door Vitomega, op in een diepvries."
Verspilling voorkomen klinkt nobel, maar zonder financiële prikkel komen ondernemers vaak niet in actie. Wat levert biest eigenlijk op?
"Afhankelijk van de gemeten brix-waarde in de biest keren wij een vergoeding van €1,25 tot €1,75 per kilo. Bij een gemiddelde brix-waarde van 22 bedraagt de vergoeding €1,65 per kilo. Dat is drie tot ruim vier keer de huidige melkprijs. Gemiddeld levert een melkveehouder op jaarbasis zo'n 200 kilo biest aan ons. Gezien het beperkte volume praat je dus over een leuke bijvangst voor de melkveehouder, maar daarnaast koppelen we ook de informatie terug van de bedrijfsspecifieke metingen die wij doen. Daarin kan een melkveehouder de kwaliteit van de biest aflezen en ook of er antibiotica wordt aangetroffen. Hier kan vervolgens op gestuurd worden in de bedrijfsvoering. Bijvoorbeeld rond het droogzetten van koeien. Daarnaast is onze service een unieke kans om de productverliezen op het melkveebedrijf tot een minimum te beperken. Dit is wat veel van onze leveranciers inspireert om de biest aan ons te leveren. In de huidige tijd is dat steeds meer een must. Het duurzaamheidsaspect heeft ook A-ware geïnspireerd om met ons te gaan samenwerken. Zodoende maken wij sinds kort deel uit van hun Dairy Academy. Dit houdt in dat we de leveranciers van A-ware voorlichten in goed biestmanagement en ook actief benaderen om de overtollige biest aan ons te leveren."
Het generen van voldoende aanvoervolume klinkt als de grote uitdaging…
"Dat is het ook, zonder meer. Qua kostprijs kan het voor ons alleen uit als we efficiënte ophaalroutes kunnen rijden. Als de afstanden tussen de bedrijven te groot zijn, rekent het niet. Daarom is het belangrijk voor ons om zoveel mogelijk melkveebedrijven als leverancier te kunnen begroeten. Momenteel zijn we voornamelijk in het zuiden en midden van het land actief. We hebben daarnaast een vacature voor een accountmanager in Noord-Nederland met als doel om ook in Overijssel, Friesland en Groningen meer biest te gaan collecteren. Dat A-ware ook in België actief is, maakt de samenwerking extra interessant gezien onze ambities ook buiten Nederland reiken."
De biest wordt verwerkt tot colostrumpoeder wat jullie zelf ook wel up-cyclen noemen. Hoe gaat dit proces in zijn werk?
"Op dit moment wordt het drogen en mengen nog door externe partijen gedaan, het drogen gebeurt in het buitenland. Als nieuwe eigenaren hebben wij de ambitie om dit uiteindelijk in eigen beheer te doen en zijn daarvoor plannen aan het uitwerken. We hebben voor het mengen vrij recent een voorlopige erkenning gekregen bij toezichthouder COKZ. In het kort komt het erop neer dat we de biest omzetten tot colostrumpoeder. Het eindproduct is in poedervorm of capsules."
En wat zijn vervolgens de toepassingen?
"Die zijn heel divers, van voedingssupplementen tot diervoeding en ook steeds vaker petfood. Zo'n driekwart van de productie is bestemd voor humane voeding. Op dit moment wordt 80% in Europa afgezet en de rest is voor de wereldmarkt met landen als Zuid-Korea, Taiwan of Vietnam. Ja, dan praat je dus over hele andere bestemmingen dan dat de overtollige biest in de goot belandt."
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.