'PlanetProof maakt gangbaar duurzamer'

On the way to PlanetProof bestaat vijf jaar, maar het is een naam voor een keurmerk dat al sinds 1992 bestaat, legt Dröge uit. "Dat keurmerk heette Milieukeur en bestaat al sinds de oprichting. Destijds was het voor aardappelen, groente, fruit en varkensvlees en non-foodproducten en in die hoedanigheid bestaat het nog steeds. Alleen hebben we vijf jaar geleden besloten om de naam aan te passen om het beter in overeenstemming te brengen met waar het voor staat. Bovendien zijn er met de nieuwe naam internationaal meer mogelijkheden."

Er zijn tegenwoordig heel veel soorten keurmerken. Hoe blijven jullie onderscheidend?
"Wij vinden het eigenlijk heel overzichtelijk. Er zijn twaalf topkeurmerken, Milieu Centraal houdt dat netjes bij en beoordeelt keurmerken. Als het gaat om specifieke categorieën zoals groente of zuivel heb je soms maar twee of drie categorieën. Die topkeurmerken worden ook door de overheid erkend en zijn daarom van zichzelf heel erg onderscheidend. En in de gemiddelde supermarkt kom je eigenlijk alleen maar biologisch en On the way to PlanetProof tegen als keurmerk. We zijn onderscheidend omdat we gangbaar duurzamer maken."

Milieu Centraal schrijft in een beoordeling dat jullie het goed doen qua transparantie maar nog meer kunnen doen als het gaat om dierenwelzijn. Herkennen jullie je daarin?
"Daar herkennen we ons helemaal niet in. Bij zuivel, waar deze beoordeling over ging, is het moeilijk om dierenwelzijn, klimaat en natuur in balans te houden. Als je heel veel doet aan dierenwelzijn kan dat impact hebben op het klimaat. Het is dusdanig moeilijk om op alle fronten hoog te scoren dat er in Nederland bijna geen boeren meer te vinden zijn die dat kunnen. Recent hebben we bovendien de eisen op het gebied van dierenwelzijn herzien en de beoordeling daarvan loopt nog. Milieu Centraal is namelijk heel goed in het beoordelen van maatregelen, maar minder goed in het beoordelen van de doelen. Hoe onze boeren onze doelen bereiken, daar zijn ze vrij in, want zij weten het beter dan ik."

Je bent er al een beetje op ingegaan, maar leggen jullie de lat continu hoger qua eisen?
"Ja, On the way wil zeggen dat je voortdurend onderweg bent om elke keer weer het niveau verder te verhogen. Dat is niet altijd makkelijk, want het hangt ook samen met wat haalbaar is."

Hoe houden jullie het verdienmodel in stand?
"Daar zijn we nu in gesprek over met verschillende partijen omdat de Tweede Kamer daarvoor een motie heeft aangevraagd. Wij vinden het van belang dat boeren een goed verdienmodel hebben, omdat daarmee de verduurzaming ook kan worden bevorderd. Als een afnemer (bijvoorbeeld een supermarkt) bovenwettelijke eisen stelt ten behoeve van duurzaamheid, dan moeten boeren en tuinders door deze afnemer óók gewaardeerd worden voor de extra inzet die daarmee van hen verlangd wordt. SMK is voorstander van een meerprijs omdat het telers in staat stelt te investeren in verduurzaming. Veel keurmerkhouders van On the way to PlanetProof ontvangen al een duurzaamheidsvergoeding. SMK is aan het onderzoeken hoe de meerprijs kan worden geregeld, zodat iedereen deze ontvangt. Sinds dit jaar maakt ACM het mogelijk om collectieve afspraken te maken. Bovendien hebben deelnemers sowieso een aantal economische voordelen zoals leveringszekerheid, korting op leningen of op de pachtprijs. Al die dingen moeten ervoor zorgen dat het voor boeren aantrekkelijk wordt om mee te doen."

Wordt On the way to PlanetProof op een gegeven moment gewoon Planet Proof?
"Dat is wel het ideaal, de vraag is dan ook is er dan nog een keurmerk nodig? Het is toch alleen maar een middel om de juiste stappen te zetten en daar waarde aan toe te kennen. En om er voor te zorgen dat alle vormen van productie in de landbouw in balans zijn met de aarde. Wanneer we dat punt bereiken weet ik niet, maar we zijn wel bezig met het stellen van doelen voor 2030. Of we ons doel dan bereikt hebben dat denk ik niet, maar uiteindelijk moeten we er wel komen."

Albert Heijn heeft het 'Beter voor'-programma. Dat is nu ook opengesteld voor andere deelnemers. Willen jullie niet samenwerken?
"Albert Heijn heeft al heel lang een eigen protocol en maakte al vrij lang geleden afspraken met Natuur en Milieu en dat is inmiddels geëvolueerd naar het programma Beter voor Natuur & Boer en dat moet op termijn een keurmerk worden. Zelf vinden we het prima dat er over de hele linie verduurzaming plaatsvindt. Wel zouden we graag meer samenwerken, ook omdat het voor boeren heel belangrijk is dat je niet aan allerlei standaarden hoeft te voldoen, maar het liefst gewoon aan één standaard, zodat je ook de vrijheid hebt om te leveren aan een supermarkt naar keuze. Dus wat ons betreft is een samenwerking het beste, maar Albert Heijn heeft heel duidelijk aangegeven dat ze nu nog geen interesse hebben in een samenwerking. Maar wie weet komt het er ooit nog van."