Achtergrond Stikstofstemming
Landbouwakkoord: en de olifant baarde een muis
Het overleg over een breed Landbouwakkoord krijgt steeds meer trekken van een olifantsbevalling. Het duurt extreem lang en verloopt moeizaam. En als er al een levensvatbare vrucht uit voortkomt, lijkt het slechts de spreekwoordelijke muis te zijn die de grote geslurfde viervoeter dan eindelijk op de wereld heeft gezet.
In de ledenbrief inzake het Landbouwakkoord die LTO-voorzitter Sjaak van der Tak en zijn ambtelijke rechterhand Hans van den Heuvel deze week hebben geschreven, wordt nog eens teruggekeken op het proces van de vele maanden tot nog toe. Van der Tak prijst ieder voor de geleverde inbreng, maar heeft verder geen concrete punten te melden die al het gepraat heeft opgeleverd.
Hoop op periode na 8 mei
En hoewel volgens Van der Tak in het landbouwoverleg niet wordt onderhandeld over stikstof, heeft het er wel alles mee te maken, zo stelt hij. Aan het begin van het overlegtraject ontkende hij dat overigens. Het is dus niet voor niets dat hij een eventuele ondertekening van een akkoord mede afhankelijk maakt van een oplossing voor de PAS-melders problematiek. Daarin is na al die maanden nog niets veranderd, maar de nood dringt wel. Van der Tak hoopt er op dat er vanaf 8 mei nog iets ten goede gaat bewegen bij de overheid. Hij wil toch graag een akkoord. Waar zijn hoop op is gebaseerd, maakt hij niet duidelijk.
Aanpassing stikstofregistratiesysteem
Nu heeft het kabinet afgelopen woensdag wel een aanpassing van het stikstofregistratiesysteem (SSRS) besproken. Doel daarvan is volgens de beknopte uitleg het gemakkelijker kunnen schuiven met beschikbare stikstofruimte. Daar zou dus een begin van een oplossing voor de PAS-melders problematiek uit kunnen voortkomen. Deze groep wordt in ieder geval wel gemeld als beoogde begunstigde, samen met de woningbouw. Het ministerie van LNV wil daarover nog geen nadere toelichting geven, want eerst moet er een brief over naar de Tweede Kamer, maar de indruk bestaat dat minister Van der Wal toch eindelijk iets mag gaan of gaat bewegen op dit punt. De vraag is wel: hoe?
Waar komt die stikstof vandaan?
Daarvoor is het van belang te weten hoeveel stikstofruimte er nu beschikbaar is achter de diverse schotten in het registratiesysteem en waar die ruimte vandaan komt. Een suggestie die rondgaat is dat Van der Wal het nieuwe registratiesysteem kan vullen met de stikstofwinst van 50.000 hectare bufferstroken, om deze ruimte vervolgens weer uit te delen aan PAS-melders. Wellicht komt binnenkort meer duidelijkheid. Een oplossing voor de PAS-meldersproblematiek is al heel lang een wortel waar de landbouwsector achteraan loopt.
LTO als agrarisch garnituur
Van der Tak zwijgt er in de brief aan de leden wijselijk over dat LTO-Nederland zo langzamerhand bijna de enige agrarische ledenorganisatie is die meepraat over een te bereiken akkoord. Weliswaar zijn er ook het NAJK en het Biohuis nog, maar het NAJK heeft geen eigen leden-bedrijven en is min of meer de jongerenafdeling van LTO. Zo worden ze soms gezien althans. Het Biohuis vertegenwoordigt hooguit enkele honderden boerenleden. Om die reden was het afhaken van de Nederlandse Melkveehouders Vakbond waarschijnlijk een bittere pil voor de LTO-voorzitter. Temeer omdat hij er bijna een persoonlijke missie van maakte om alle kikkers in de kruiwagen te houden, zoals in de wandelgangen klinkt. De pijn van een eventueel landbouwakkoord zal vooral geleden worden in de melkveehouderij en het is dan fijner om daar gedeeltelijk voor verantwoordelijk te worden gehouden dan helemaal alleen. Dan dreigt LTO het agrarische garnituur te worden bij een breed natuurakkoord.
Kleinere financier in plaats van bank
Breekpunt voor de NMV was het eindeloze wachten op een oplossing voor de PAS-melders, plus de houding van het rijk inzake de kritische depositiewaarde. Voor de groep PAS-melders wordt een oplossing des te nijpender. Dit omdat ze, behalve met vergunningen, ook steeds meer met financieringen in het gedrang komen. De grote banken mogen vanuit de Basel-4 afspraken al steeds minder financieren op landbouwgrond en zien in (mogelijke) vergunningenproblematiek ook steeds meer een risico. Het is dan ook niet voor niets dat kleinere financiers, die vaak met geld van beleggers werken en die geen last hebben van de Basel-4 regels, als paddenstoelen uit de grond schieten. Financieringen worden er wel iets duurder van, maar als de keuze is tussen iets of niets, dan ligt de uitkomst voor de hand.
Bureaucratische monsters
Het kabinet, plus andere partijen die de wereld bekijken door dezelfde bril, zien ondertussen allerlei nieuwe, ernstige bedreigingen voor de landbouw opdoemen vanuit Brussel. Onder meer door klimaat-, en natuurregels. Is het ene bureaucratische monster nog maar net verslagen, dan doemt er al weer een nieuw exemplaar op. De vraag rijst wel of het allemaal even acuut en reëel is. Dat de rapportages over natuurgebieden vooral slecht nieuws brengen, is ingebakken in het format dat uitvoeringsorganisatie BIJ12 van de provincies daarvoor aanreikt. Ook veel andere natuurstudies lijden onder eenzijdige observaties. En als het gaat om signalen vanuit bijvoorbeeld de Europese Commissie, dan is helder dat daar niet alles spontaan gaat, zoals SGP-Europarlementariër Bert Jan Ruissen bevestigd zag. Sinkevicius inmiddels beruchte stikstofbrief zag het daglicht na een verzoek daartoe van minister Van der Wal, zo werd hem verteld.
Klaas van der Horst
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
