Landbouwakkoord zit de democratie in de weg

Veel reacties op het besluit van de Dutch Dairymen Board (DDB) om zich terug te trekken van de Sectortafel Melkveehouderij en Kalverhouderij, schrijft voorzitter Sieta van Keimpema in een open brief. Veel steunbetuigingen. En – natuurlijk - ook kritiek. "Want waarom nu, liggen er met de nieuwe samenstelling van de Eerste Kamer geen prachtkansen", stellen critici?  

Het artikel van Hans van Soest in Tubantia, verwoord precies waarom we er binnen de DDB nú voor gekozen hebben om ons terug te trekken: namelijk dat een akkoord – alhoewel het geen wetgeving is – de democratische besluitvorming via de Eerste en Tweede Kamer, gigantisch in de weg zal zitten.

Klimaatakkoord
Voorbeeld? Het Klimaatakkoord uit 2019. Heel veel lobbyclubs hebben destijds in een akkoord vast laten leggen hoe volgens hen CO2-emissies konden worden gereduceerd. De landbouw kreeg een forse opgave opgelegd, waar DDB destijds nog fel naar heeft uitgehaald (onder meer gepubliceerd in Trouw januari 2019). Door dat Klimaatakkoord van 2019 is de CO2-reductie, die de boeren in de jaren ervoor al - volgens opdracht - hadden gerealiseerd, met één pennenstreek weggevaagd ten gunste van onder andere de energie-giganten die enorm zijn gespaard in het Klimaatakkoord. Alle in het Klimaatakkoord opgenomen toezeggingen en suggesties van de partijen die destijds aan de sectortafels zaten, daar worden de boeren nu aan "opgehangen".

Slikken of stikken
Een akkoord schakelt de democratische besluitvorming uit. Omdat een akkoord als basis gaat dienen voor de wet- en regelgeving waar de Kamers mee in moeten stemmen. VVD-er en Tweede Kamerlid Thom van Campen zegt in het artikel van Van Soest in Tubantia: "als een akkoord gedragen wordt door de sector en past binnen het regeerakkoord, is ons dat heel veel waard". Daar wil de Tweede Kamer dan "geen gaten in schieten".

Hoogleraar politieke wetenschappen en vertrekkend PvdA-senator Ruud Koole zegt in het artikel dat, doordat de minister bij het Landbouwakkoord met een scala van organisaties aan tafel zit, het parlement alleen nog maar kan "slikken of stikken". Ook VVD'er Ankie Broekers-Knol is duidelijk: "Al die maatschappelijke akkoorden knevelen het parlement. Het kabinet zegt dat er veel steun is voor het akkoord, dus er kan niets meer aan veranderd worden. "Maar steun, van wie? Hoeveel mensen vertegenwoordigen ze?"

Zowel Koole als Broekers-Knol waren jarenlang deel van de Eerste Kamer en weten als geen ander wat een akkoord voor hun besluitvorming betekent.

Beter ten halve gekeerd
Wanneer een Landbouwakkoord (dat onder te dwingende en niet-wettelijke voorwaarden en eisen van de huidige coalitie is opgesteld en waartegen het Nederlandse volk een duidelijk 'néé' heeft laten horen) de totale boerenstand een kopje kleiner gaat maken én de nieuwe Eerste Kamer schaakmat zet … dan is terugtrekken de enige optie om dit te voorkomen en de opties voor beter beleid open te laten.

Want ook dit Landbouwakkoord is niet vrijblijvend, net zoals al die eerdere akkoorden dat ook niet waren: er wordt commitment van de deelnemers geëist. Mensen: we hebben een nieuwe realiteit in de Eerste Kamer en álle Provinciale Staten. Daar liggen kansen! Op een herstelwet die er voor kan zorgen dat de Wet Stikstofreductie en Natuurverbetering wordt aangepast, zodat het past binnen de Vogel- en Habitatrichtlijn, maar Nederland niet langer op slot zet.

Burgers achter de boeren
Onderzoeksbureau I&O onderzocht wat het belangrijkste thema was voor kiezers om te stemmen zoals ze gedaan hebben, en dat was het stikstofbeleid. Dat er vervolgens door die grote groep voor BBB gekozen is, bewijst dat deze burgers achter de boeren staan.

Daarom heeft de DDB zich terug getrokken en we hopen dat alle partijen, maar in het bijzonder de partijen aan de hoofdtafel zich heel goed realiseren welke keuze ze gaan maken: Er ligt een mega-kans om te verzilveren waar we al bijna vier jaar voor strijden: beter, eerlijker, stikstof- en natuurwetgeving.

Mensen laat die kans niet liggen, in het belang van jullie boerenleden, in het belang van alle boeren, in het belang van de landbouwketen en in het belang van de leefbaarheid op het platteland. We kunnen samen het verschil gaan maken, de nieuwe Provinciale Statenleden en Eerste Kamerleden kunnen het verschil gaan maken. Mits er geen dwingend en beperkend Landbouwakkoord ligt.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.