De versnelde afbouw van derogatie pakt negatief uit voor de mestmarkt. De opwaartse druk op de ophaalbijdragen was al groot door een groot mestaanbod van rundveehouders en wordt nu nog veel nijpender. Ook voor varkenshouders valt de situatie vervelend uit, hoewel het mestaanbod uit de intensieve hoek niet overmatig groot is.
Vriend en vijand zijn het erover eens dat de afzetkansen er na de mestmededeling van landbouwminister Piet Adema bepaald niet gemakkelijker op worden. Nu de bufferzones niet meer mogen worden meegenomen als plaatsingsruimte, zal er mogelijk 2,5 tot 3 miljoen ton extra rundveedrijfmest op de markt komen. Intermediairs baseren hun schatting op ruim 65.000 hectare aan bufferzones waar de mest straks niet meer mag worden geplaatst, uitgaande van zo'n 40 ton drijfmest per hectare. Dit verdringt waarschijnlijk extra varkensmest richting de verwerking, gezien akkerbouwers doorgaans rundveedrijfmest prefereren vanwege het hogere organische stofgehalte en vooral ook de gunstigere verhouding van fosfaat en stikstof.
Vervelende verrassing
De 'late' mededeling van Adema is een vervelende verrassing voor de mestmarkt. Los van de aangescherpte regels was er al een groot aanbod van rundveedrijfmest. Dit is deels een nasleep van vorig jaar toen in het najaar weinig mest kon worden uitgereden. Daarbij motiveren de hoge melkprijzen om extra koeien aan te houden, waardoor het mestaanbod op veel plekken behoorlijk is toegenomen. De situatie verschilt per regio, maar landelijk is een overaanbod merkbaar. De opslagcapaciteit loopt tegen de limieten aan, zo laten insiders weten. Voor varkensmest zijn de opslagproblemen overigens veel minder nijpend door de teruglopende dieraantallen.
Onzekerheid start uitrijdseizoen
Een vroeg voorjaar zou wenselijk zijn, zodat bij de start van het uitrijdseizoen op grasland (15 februari) volle bak mest kan worden uitgereden. Vorig jaar hielp het weer mee en daalden de ophaalbijdragen stevig. Los van het weer voorzien intermediairs voor dit jaar hogere ophaalbijdragen. Afnemers zijn terughoudend om aanbod tegen vaste prijzen vast te leggen, nu de markt zo onzeker is. Ook de onduidelijkheid over de start van het uitrijdseizoen op bouwland geeft onzekerheid. Formeel begint dit op 16 maart, maar voor een aantal gewassen zal dit eerder zijn en geldt een uitzonderingspositie. Vermoedelijk ook voor 'areaal-slurpende gewassen' als aardappelen, uien en graan. RVO heeft hier echter nog geen uitsluitsel over gegeven, maar belooft dit voor half februari te doen.
Verwachte prijsdaling minder groot
Kortom: de enige constante factor op de mestmarkt is onzekerheid. In dit alles houden de ophaalbijdragen voor rundvee- en varkensdrijfmest zich op dit moment vrij stabiel. De rundveedrijfmestprijzen noteren kort onder €20 per ton. Varkensmest noteert op en in Zuid-Nederland boven die grens. Afhankelijk van het weer kan het niet anders of de neerwaartse beweging wordt vanaf half februari ingezet, maar de ophaalbijdragen zouden dit jaar zomaar €3 tot €5 hoger kunnen liggen dan vorig jaar, zo vermoeden intermediairs. Zeker wanneer veehouders financieel gecompenseerd gaan worden, waar belangenbehartigers als LTO voor opteren. De verzachtende omstandigheden zijn de hoge kunstmestprijzen waardoor dierlijke mest meer in trek is bij akkerbouwers, maar dit zal de pijn van de hogere ophaalbijdragen niet kunnen wegnemen.