Productiespurt rijdt botermarkt in de wielen

De boterprijzen zitten duidelijk in een neerwaartse spiraal. De prijsdruk speelde eind september op en gaat nog altijd door. Sindsdien is al €1.500 van de prijs verdampt. De ZuivelNl-notering staat al onder het niveau van €5.500 per ton, de DCA-notering staat daar nog net boven, maar zal vermoedelijk ook onder die grens zakken. 

Fors meer productie
Net als de markt van kaas en melkpoeder wordt de botermarkt geplaagd door een gebrek aan vraag. Dit is een gevolg van de hoge inflatie waardoor de koopkracht onder druk staat. De slappe vraag wordt versterkt door de oplopende voorraden. De productie van boter in ons land zit namelijk in de lift en snel ook.

In september werd 11.757 ton geproduceerd, een stijging van meer dan 25% vergeleken met dezelfde maand vorig jaar. Daarmee stijgt de boterproductie veel harder dan de melkaanvoer die die afgelopen maand krap 4% toenam. De extra boterproductie gaat voornamelijk ten koste van volle melkpoeder. Nooit eerder werd in september zoveel boter geproduceerd als dit jaar. Ook niet in 2017 toen de melkproductie Nederlandse verwerkers bijna over de schoenen liep.

De snel toegenomen boterproductie laat zich verklaren door de hoge energieprijzen in de vorm van gas dat het verpoederen van melk duur en daarmee oninteressant maakt. Verder was de boterprijs half september nog altijd hoog, terwijl de melkpoedermarkt toen al breukjes vertoonde. Deze ontwikkeling motiveerde verwerkers met flexibele capaciteit waarschijnlijk om extra melk tot boter te verwerken.

De groeiende productie maakt dat de krappe voorraden verleden tijd zijn. Het aanbod zal de komende maanden waarschijnlijk alleen maar verder toenemen, in lijn met de stijgende melkaanvoer die pas in mei zal pieken. Deze gedachte stelt kopers in staat om de kat uit de boom te kijken en lagere prijzen af te wachten. Temeer ook omdat er momenteel veel winterboter, uit Ierland en Nieuw-Zeeland, relatief goedkoop wordt aangeboden. Op welk prijsniveau de botermarkt kan stabiliseren is nog lastig in te schatten. Veel zal afhangen van de contractonderhandelingen voor de eerste helft van 2023 die zuivelproducten en de retail momenteel voeren.

Wereldmarkt
Op de wereldmarkt zit de prijs van Europese boter, uitgedrukt in dollars, tussen de Verenigde Staten en Nieuw-Zeeland (Global Dairy Trade) in. Nieuw-Zeelandse boter is verreweg het meest competitief wat het interessant maakt om het naar Europa te verschepen. De torenhoge prijzen in de Verenigde Staten bewegen inmiddels ook weer naar beneden, nadat er kortgeleden nog sprake was van grote tekorten waar zelfs de landelijke media over berichtte. Ondertussen zijn de krappe voorraden weer iets vlot getrokken, zo blijkt uit cijfers van het Amerikaans landbouwministerie (USDA).