Zelden gingen de boterprijzen zo snel omlaag als in de afgelopen weken. In een periode van vijf weken ging de markt bijna 20% onderuit. De prijsdruk lijkt te zijn overgewaaid vanuit Ierland, maar er speelt meer. Ook de in de Verenigde Staten heeft de recordhoge boterprijs een daling ingezet.
De DCA-notering voor boter stond kortgeleden nog ruim boven de €7.000 per ton, maar is intussen teruggezakt tot kort boven €6.000 per ton. Voor levering in het nieuwe jaar ligt de prijs nog zeker €500 lager. Daarmee heeft de boterprijs duidelijk een jasje uitgedaan. Een maand geleden werd de daling ingezet, al hing een dergelijke grote prijsval toen nog niet in de lucht.
Voorraden lopen op
Producenten ergeren zich aan de grove prijsdalingen en zien hun voorraden rap minder waard worden. Zij wijzen vaak met een beschuldigende vinger naar handelshuizen die met goedkoop product uit Ierland de markt in Noordwest-Europa aan het wankelen hebben gebracht. Dit lijkt inderdaad een van de oorzaken, maar het is niet de enige.
Tot voor kort werden de botervoorraden op het Europese vasteland nog als krap omschreven, maar die krapte is verleden tijd. Voorraadvorming ligt de komende maanden bovendien voor de hand, nu de melkaanvoer seizoensmatig weer gaat toenemen. Daar komt bij dat zuivelproducenten veel melk verwerken tot boter. In de eerste 8 maanden van dit jaar steeg de Nederlandse boterproductie met 2,7% tot krap 100.000 ton.
Daarbij kan de botermarkt de prijsdruk niet ontlopen die de zuivelmarkt over de volle breedte treft. Dit wordt gevoed door de zorgen die er zijn over mogelijke vraaguitval, als gevolg van de hoge inflatie. Nog een punt dat de botermarkt onder druk zet, zijn de fors lagere prijzen voor plantaardige oliën die een substituut kunnen zijn voor bakboter. Kortom: de botermarkt heeft de wind tegen, al zal de banketindustrie daar niet rauwig om zijn. Medio november lijkt de prijsdruk wel wat af te vlakken. Kopers hebben weinig haast om zich in te dekken, gezien de markt te broos is voor een hernieuwde prijsopleving. Verkopende partijen zijn eveneens terughoudend om aanbod te geven en daarmee de markt verder onder druk te zetten.
Ook Amerikaanse boterprijs breekt
In de Verenigde Staten kon de boterprijs in de afgelopen weken nog goed standhouden op recordniveaus boven $7.000 per ton, maar vorige week is de markt door deze psychologische grens gezakt. Naast een lagere fysieke boterprijs, ging ook de termijnmarkt in Chicago stevig onderuit. Dit lijkt een correctie te zijn op de hoog opgelopen prijzen. De botervoorraden in de VS zijn het laagst in 4 jaar tijd en 18% lager dan vorig jaar. Dit heeft de prijzen in de winkels tot grote hoogte gedreven. De algehele foodinflatie in de VS was 11% in september, terwijl de boterprijzen meer dan 25% waren gestegen.
De verwachting is dat de krapte afneemt, nu de Amerikaanse melkaanvoer weer groeicijfers laat zien. Op de Global Dairy Trade was de boterprijs al eerder stevig afgewaardeerd, waarmee product uit Nieuw-Zeeland ook ineens weer interessant is geworden voor afnemers in Europa.