Kaasprijzen voorlopig nog in negatieve spiraal

De prijzen van Gouda en Edam zijn medio oktober door de grens van €5.000 ton gezakt. Daarmee is het tijdperk van extreem hoge prijzen voorbij. Van week tot week verliezen de noteringen verder terrein. Kaas trekt daarin op met boter en melkpoeder. Ook de vloeibare stromen dalen snel in waarde.

Van onbalans naar balans
De hoge kaasprijzen kwamen door een klassieke onbalans tussen vraag en aanbod. Die onbalans wordt nu rap minder, waarmee de kaasvoorraden beter aansluiten bij de vraag. Van overschotten is nog niet direct sprake, maar die kunnen wel gaan ontstaan, naarmate deze situatie voortduurt. De vraag is namelijk erg zwak, ingegeven door de hoge inflatie die de koopkracht in Europa stevig onder druk zet. Naast dat er een verschuiving is van merkenzuivel naar private label spreken producenten en handelaren over vraaguitval. Al is de één daar stelliger over dan de ander. Ook (Duitse) producenten die een extreem vaste marktverwachting hadden, zijn minder zeker van hun zaak.

Ondertussen groeien de productievolumes. Sinds de zomer laat de melkaanvoer een serieuze toename zien, in september lag de aanvoer in ons land maar liefst 3,5% boven het niveau van vorig jaar. Veel van de melk stroomt de kaasbak in omdat dit op papier de beste valorisatie geeft van melk. Ook in Duitsland en Polen wordt meer melk geproduceerd en daar wordt ook veel (bulk)kaas geproduceerd. Gedacht werd dat melkveehouders zich niet zouden laten verleiden door de hoge uitbetalingsprijzen, omdat krachtvoer ook duur is geworden en ruwvoer beperkt beschikbaar zou zijn. De statistieken spreken dit echter tegen. Ook zijn de gehaltes in de melk hoger dan vorig jaar.

Lauwe vraag
Ondertussen zet seizoensmatig de daling van de melkaanvoer door. Dit duurt nog een paar weken. Vanaf half november nemen de aanvoer bij producenten weer toe. Dit betekent dat gegroeide melkaanvoer (jaar-op-jaar) pas dan echt merkbaar wordt. Aan de vraagzijde van de markt houden insiders voorlopig rekening met een lauwe vraag, gezien de gespannen economische situatie in Europa. Van de kerstvraag worden dit jaar geen wonderen verwacht. Daar komt nog bij dat producenten en handelaren zonder overschotten het jaar willen afsluiten, gezien ze die anders moeten afwaarderen.

De kaasprijzen lijken dus voorlopig nog in een negatieve spiraal te zitten. De handel voor levering in het eerste kwartaal concentreert zich op prijzen rond €4.500 per ton. Historisch gezien nog steeds een pittige prijs, maar niet meer over de top.