De focus in de aanpak van de stikstofproblematiek moet worden verlegd van het sturen op depositie naar het sturen op emissies. Dit in combinatie met het verfijnder meten van emissies aan de bron, zo oordeelt de onafhankelijke onderzoeksorganisatie TNO in Delft. Ook vindt TNO dat doelstellingen voor stikstofoxiden (vooral verkeer, industrie en bouw) en ammoniak (vooral landbouw) apart moeten worden vastgesteld. Uitstoot van stikstofoxiden moet worden gecompenseerd met stikstofoxiden en dus niet met ammoniak.
"Verleg de focus van depositie naar het meten van emissies van lokale en individuele bronnen en wat daarvoor nodig is, want dáár zitten de knoppen waar ondernemers en de overheid aan kunnen draaien. Dat kan ons helpen om uit de stikstofimpasse te komen", aldus Marinke Wijngaard, managing-director TNO Circulaire Economie en Milieu in een verklaring. Verder staat in de analyse dat het bovendien praktisch nog niet mogelijk is op een groot aantal plaatsen de depositie direct te meten en hierop te handhaven.
Een bijbehorend meet- en monitoringinstrumentarium is volgens TNO essentieel. Niet alleen gecertificeerde metingen op de grond, maar ook in de ruimte. TNO berichtte eerder over de ontwikkeling van een ammoniaksatelliet. De stikstofemissies naar lucht bestaan voor 60% uit ammoniak (NH3) en voor 40% uit stikstofoxiden (NOx). De landbouw is verantwoordelijk voor 61% van de totale uitstoot van stikstof. Daarnaast dragen wegverkeer (15%), industrie (9%), niet-wegverkeer (inclusief lucht en scheepvaart) (6%) en huishoudens en kantoren (6%) ook bij.
Omdat er veel minder bekend is over emissies van ammoniak dan van stikstofoxiden, kan een gescheiden beoordeling en saldering volgens TNO 'sneller en robuuster ruimte geven om Nederland van het slot te krijgen'. "Zo kunnen de goed inzichtelijke stikstofoxiden van nieuwe activiteiten overgecompenseerd worden met reductie van bestaande stikstofoxiden." Welke activiteiten of aanpassingen kunnen worden uitgeruild (bouw, verkeer, industrie etc.) vraagt om politieke keuzes, aldus TNO. Controle op het functioneren van de technologie in de praktijk is volgens de organisatie ook essentieel. "Zo is niet alleen zeker gesteld dat innovaties het bij introductie goed doen, maar ook dat juist onderhoud, toepassing en prestatie op langere termijn gegarandeerd zijn."
2 kilometer rond Natura 2000-gebieden herinrichten
TNO pleit er ook voor om in de aanpak onderscheid te maken tussen oplossingen op korte en op middellange termijn en voor dicht bij Natura 2000 gelegen gebieden en verder gelegen gebieden. TNO adviseert een snelle emissiesscan van individuele bronnen in de ring van 1 tot 2 kilometer rondom Natura 2000-gebieden. De emissies in deze ring zorgt voor veel meer depositie op aangrenzende natuurgebieden dan dezelfde emissies op een grotere afstand en daarom verwacht TNO dat emmissie van zowel NH3 als NOx daar slecht minimaal kan zijn.
Herinrichting van deze gebieden met stikstofextensieve (landbouw)activiteiten is daarom onvermijdelijk, aldus TNO in de analyse. "Dit betekent een grote stap in de verlaging van de depositie op gevoelige natuur en, met name voor landbouw elders in het land, tijd kopen om voor de middellange termijn bewezen effectieve maatregelpakketten te ontwikkelen." Doelgerichte ondersteuning bij een omschakeling naar andere activiteiten, kan daarbij volgens TNO perspectief bieden.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
Dit is een reactie op het Boerenbusiness artikel:
[url=https://www.boerenbusiness.nl/melk/artikel/10900584/tno-focus-van-depositie-naar-stikstofemissies]TNO: Focus van depositie naar stikstofemissies[/url]