Nieuws Stikstof
Boeren putten hoop uit kleine stikstofstapjes
Het vier uur durende stikstofgesprek onder leiding van Johan Remkes met het kabinet en de acht landbouworganisaties was volgens premier Mark Rutte geen onderhandeling. Het kabinet heeft in het gesprek beloofd naar veel onderwerpen 'te kijken', zo bleek na afloop. In de Kritische Depositiewaarde (KDW), voor de boeren een heikel punt, lijkt het kabinet te bewegen. Ook wordt een agrarische autoriteit onderzocht, net als het versneld legaliseren van de PAS-melders. Remkes geeft aan binnen enkele weken met een rapport te komen dat aanbevelingen doet voor oplossingen in het stikstofbeleid én opvallend genoeg het perspectief voor de agrarische ondernemers.
Het kabinet heeft enkele zaken toegezegd. Het gaat bekijken of er naast een ecologische autoriteit ook een agrarische autoriteit kan komen. Ook gaat het ministerie van LNV samen met de sector kijken hoe en wanneer de kritische depositiewaarde (KDW) vervangen kan worden door 'een andere juridisch houdbare systematiek'. Daarnaast wordt gekeken hoe de komende tijd ruimte kan komen om PAS-melders een vergunning te verlenen en hoe eventueel schade kan worden gecompenseerd als dat niet lukt. Ook wordt bezien hoe innovatieregelingen een vervolg kunnen krijgen.
Voor Agractie is dat 'te mager en niet concreet genoeg'. "We zijn niet tevreden, maar komen van ver en dit zijn eerste stapjes", zegt voorman Bart Kemp tegen Boerenbusiness. Hij merkt wel op dat hij een veranderde houding van het kabinet ziet. Ook LTO ziet 'een positievere houding bij het kabinet'. Remkes vertelde na afloop van het gesprek tegen de pers dat er van de zijde van bewindslieden van LNV is aangegeven dat het departement te intern gericht is geweest en er nu naar streeft deuren en luiken open te houden voor geluiden uit de samenleving.
2030 blijft staan voor halen doelen
Het 'coalitieakkoord is leidend', onderstreepte minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof), die na afloop van het gesprek tegen de media haar best leek te doen om de agrarische verwachtingen te temperen. Het jaar 2030 blijft volgens haar dan ook staan voor de emissiereductiedoelen. "Het proces-Remkes is geen onderhandelingstraject. We moeten vergunningen kunnen blijven verlenen." Hoe snel we van de KDW af kunnen, kan de minister niet zeggen. "We moeten samen naar het doel natuurherstel, samen die routekaart uitwerken. ... We moeten heel snel veel minder stikstof uitstoten." Het stikstofkaartje gaat niet van tafel, geeft ze aan. "We ontkomen er niet aan per gebied in kaart te brengen hoeveel stikstof er wordt uitgestoten." De kaart wordt volgens haar nog veel breder als daar ook waterkwaliteit en klimaatdoelen bijkomen.
De landbouworganisaties (LTO, Agractie, FDF, DDB, NAV, NMV, NVP en POV) gingen om 11.00 uur aan tafel met premier Rutte en de ministers Henk Staghouwer (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit), Van der Wal (Natuur en Stikstof) en Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) onder leiding van Remkes. Het gesprek zou rond 13.00 uur klaar zijn, maar dat bleek te optimistisch en werd na 15.00 uur. Tijdens een rookpauze zei Remkes tegen enkele leden van de pers dat hij in een wespennest terecht is gekomen.
Moeizaam en explosief gesprek
"Wat Agractie Nederland betreft zijn we het punt van boosheid voorbij", begon de toespraak van Bart Kemp. "We zijn het punt van excuses voorbij. We verwachten nu daden." Het gesprek verliep moeizaam en explosief geeft Agractie achteraf aan. "Er werden geen concrete toezeggingen gedaan, veel problemen werden teruggelegd en men verschuilt zich achter juridische redenen. Toch zien we een veranderde houding bij het kabinet. Krimp van de sector is geen doel. Er is een klein stapje gezet en afgesproken dat we gaan afstappen van de KDW. En in plaats daarvan de staat van instandhouding, de werkelijke staat van de natuur, als doel. Dat concreet wordt gewerkt aan meer oplossingen en geld om PAS-melders en knelgevallen te legaliseren", aldus de organisatie in een verklaring.
Sjaak van der Tak, voorzitter LTO Nederland, zegt in een bericht: "Tijdens het gesprek hebben alle partijen hun punt kunnen maken. Soms hebben we met het kabinet diepgaand op de inhoud gesproken en elkaar proberen te vinden. Vaak heeft het ook stevig geschuurd en geknetterd tussen de agrarische organisaties en het kabinet. Wat ons betreft, is het nu aan de heer Remkes om zijn advies op te leveren. Daar zien we naar uit, daar hangt veel van af. Daarna is het aan het kabinet om belangrijke besluiten te nemen om vertrouwen te herstellen."
Op 5 augustus was het eerste gesprek met boerenorganisaties. Toen was van de vandaag aanwezige partijen alleen LTO van de partij. Achter de schermen wordt er wel met elkaar gesproken. De acht organisaties wilden vandaag alleen komen als er onder meer kon worden gesproken over: geen vervroegd tijdpad naar 2030, de KDW niet in de wet en inzetten op innovatie. Ook willen de organisaties dat er een snelle oplossing komt voor de PAS-melders.
Remkes noemt ook perspectief in verslag
Over zes weken krijgt het proces volgens Remkes een vervolg: 'waar staan we nu en welke voortgang is geboekt'. Remkes wil nu de tweede helft van september verslag uit brengen en naar eigen zeggen 'verstandige dingen zeggen' die ook betrekking hebben op het onderwerp perspectief, wat volgens hem onlosmakelijk verbonden is. Dat laatste is opmerkelijk. Landbouwminister Henk Staghouwer komt voor Prinsjesdag met een nieuwe perspectiefbrief.
Linda van Eekeres
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
