De weipoederprijzen zijn de afgelopen weken fors in waarde gedaald. Om van een vrije val te spreken, is niet overdreven. Sinds april verloor de koers al meer dan 30%, al gaat het allemaal vrij geruisloos.
Tot voor kort zat de zuivelmarkt stevig in het zadel. Van melkpoeder tot boter tot kaas. Sinds enkele weken begint het fundament onder de grote fabricaten af te brokkelen. De weipoederprijzen dalen echter al veel langer. De teruggang gaat bovendien snel. De DCA-notering voor weipoeder (feed) verloor sinds begin april al €500 en staat sinds deze week weer onder de grens van €1.000 per ton. Ook foodgrade-product daalde aanzienlijk in waarde, maar wel minder snel.
Combinatie van factoren
Waar de ommekeer vandaan komt? Het lijkt een combinatie van factoren. De exportvraag buiten Europa is dit jaar een stuk zwakker. In de eerste vier maanden van dit jaar daalde de export met ruim 10% tot 250.000 ton, zo blijkt uit cijfers van Eurostat. Vooral China, dat doorgaans bereidt is een dikke prijs te betalen, importeert fors minder. De volumes naar het Aziatische land halveerde bijna, maar China is met ruim 50.000 ton nog wel de belangrijkste afzetmarkt. Deze vraaguitval zien vooral Nederlandse exporteurs in de boeken terug, gezien zij vanouds grote volumes daarnaartoe exporteren. De lockdown en de groeiende Chinese melkproductie remmen de Chinese vraag. Dit kan deels gecompenseerd worden met hogere verkopen in andere Aziatische landen, als Zuid-Korea.
De krimpende dieraantallen in Noordwest-Europa is een reden dat er minder plaatsingsruimte is voor weipoeder feed. Bovendien waren de weipoederprijzen in het eerste kwartaal veel te hoog opgelopen, waardoor veevoerbedrijven op zoek gingen naar substituten. Wat ook meespeelt zijn de hoge energieprijzen in de vorm van gas. Verwerkers met droogcapaciteit geven op dit moment de voorkeur aan melkpoederproductie. Vloeibare wei is zodoende spotgoedkoop en wordt voor dumpprijzen in de markt geduwd. De kostprijs voor weipoeder is daarmee ook lager, waarmee de lagere opbrengstprijs in theorie te rechtvaardigen is. Dit laatste argument lijkt wel wat vergezocht.
Weipoeder voorbode voor rest?
Overigens is een weipoederprijs nabij €1.000 per ton historisch gezien niet slecht. In het verleden kwamen de noteringen maar zelden boven deze grens uit. Daarmee valt de conclusie te trekken dat weipoeder in de afgelopen maanden 'boven zijn stand leefde' en nu weer tot de orde wordt geroepen. Mogelijk is de beweging in weipoeder een voorbode is voor een algehele prijscorrectie op de zuivelmarkt.
Op dit moment zit de markt in een negatieve spiraal, net zoals veel grondstofprijzen tegen stevige verliezen oplopen. De zwakkere zuivelmarkt valt echter ook te rijmen met de vakantieperiode die altijd zwakker is. Na de zomervakantie breekt volgens marktinsiders het moment van de waarheid aan en weten we vast meer. Ondertussen staat de weipoederprijs – historisch gezien - weer redelijk met beide benen op de grond, maar dat geldt nog niet voor boter, kaas en melkpoeder.