Achtergrond Boerenprotest
'Als één front tegen het Haagse stikstofbeleid'
Stroe was vandaag het decor van de agrarische demonstratie tegen de kabinetsplannen omtrent het stikstofbeleid. In het doorgaans gemoedelijke Gelderse plaatsje was het een komen en gaan van boeren en trekkers. Ook de periferie was present, net als veel bezorgde burgers en een enkele beroepsdemonstrant. Met als gezamenlijke missie om de gepresenteerde stikstofplannen van tafel te vegen. De verbondenheid was groot. Zoals de zorgen dat ook zijn.
De demonstratie had wel wat weg van een festival, maar dan op een doordeweekse dag. De zon scheen uitbundig. Net zoals de muziek uit de microfoons knalde, voorafgaand aan het programma dat door vertraging van sommige boeren onderweg wat later dan gepland van start ging. Er hing een ontspannen sfeer, maar de reden van dit samenzijn is weliswaar bittere noodzaak. "We moeten iets doen om onze stem aan Nederland te laten horen", zo zei een veehouder uit Brabant op het terrein. Vanochtend om even na zessen vertrok hij in trekker colonne naar het midden van het land. Vanuit onderin Limburg tot aan Noordoost-Groningen kwamen boeren opdraven. Je kon over de hoofden lopen. Schattingen lopen op tot zeker 40.000 mensen, waaronder veel jongeren.
Wie dacht dat enkel veehouders en voerbedrijven zich in Stroe hadden verzameld, heeft het mis. Ook Urker-vissers waren present, net als tuinders uit het Westland. Wat dat aangaat is de solidariteit in de breedte van de agrarische sector groot. Dat werd vandaag weer eens onderstreept.
"Samen sterk"
De sprekers op het podium kwamen uit alle gelederen van de agrarische sector. Van het altijd beschaafde LTO tot het harde geluid van Farmers Defence Force. Het doel is om de gelederen naar Den Haag gesloten te houden. Er mag pas weer gepraat worden met de ministeries van Van der Wal en Staghouwer, nadat de stikstofplannen van tafel zijn. Hieraan conformeerde ook LTO-voorman Sjaak van der Tak zich, op nadrukkelijk verzoek van Jeroen van Maanen die het programma samen met Jos Goebbels aan elkaar praatte. "Alleen samen staan we sterk", zo luidt het motto.
Bart Kemp van Agractie nam pittige, maar oprechte, bewoordingen in de mond en sprak over een oorlog tussen de Haagse beleidsmakers en de boerenrepubliek. Om het inpikken van de agrarische gronden is het de overheid te doen, zo verzekerde hij. Het leverde hem een stevig applaus op van het publiek. Ondanks de hitte en fel schijnende zon, werd er aandachtig geluisterd. Ook naar de inhoudelijke voordracht van onderzoeksjournalist Geesje Rotgers die de huidige problemen al jaren zag aankomen. "Op juridisch vlak piept en kraakt het stikstofbeleid aan alle kanten", zo vertelde ze. Het is belangrijk dat de agrarische sector zich wapent en wetenschappelijk onderbouwt het stikstofbeleid probeert te weerleggen. Dit is ook de inzet van Stichting Stikstofclaim die op het podium werd vertegenwoordigd door voorzitter John Spithoven.
Applaus voor Van der Plas
Vanuit de Haagse politiek was niet iedereen naar Stroe gekomen. VVD-Kamerlid Thom van Campen bleef uit veiligheidsoverweging thuis, net als Tjeerd de Groot van D66. Andere Kamerleden stonden geflankeerd op het podium. Ook coalitiepartij CDA, vertegenwoordigd namens Kamerlid Derk Boswijk. SGP-er Roelof Bisschop, die voor het gemak de stropdas thuis had gelaten, vroeg zich af of de tekenaars van de ondertussen befaamde stikstofkaart ooit op het platteland zijn geweest. Caroline van der Plas van BoerBurgerBeweging noemde het plan 'totale waanzin'. Het leverde een daverend applaus en een hoop gejoel op van het publiek. Joost Eerdmans van JA21 sprak van een molensteen om de nek van de plattelandseconomie. Hij stuurt aan op een reparatiewet. Wybren van Haga ontkende op het podium dat er een stikstofprobleem is, net als de PVV.
Tussendoor nam René Verhulst, burgermeester van Ede, nog het woord. Hij beloofde voor alle boeren in zijn deel van de Gelderse Vallei perspectief te willen bieden. Bijna op het eind betrad FDF-voorman Mark van der Oever op het podium. Hij sprak in felle bewoordingen over de Haagse last die de sector wordt opgelegd. Hij onderstreepte verder dat demonstreren een recht is in Nederland, waar niet aan getornd mag worden.
Geen voet over drempel bij ministeries
De Achterhoekse band 'Mooi Wark' sloot de dag feestelijk af. Of dit voorlopig het laatste boerenprotest is? Getuige de hoge opkomst blijkt dat boeren bereidt zijn tot het gaatje te gaan om de angel uit het stikstofbeleid te halen. Of politiek Den Haag in beweging gaat komen? Belangenbehartigers in de agrarische sector hebben beloofd geen voet over de drempel bij de ministeries te zetten, alvorens het plan van tafel is. Vanuit het Kabinet wordt naar de provincies gekeken, maar die lijken weinig gemotiveerd om het stikstofbeleid ten uitvoer te brengen.
Misschien is tijd rekken in deze wel de grootste winst, zoals een boer op het veld zei. Bij nieuwe verkiezingen kunnen de politieke kaarten immers weleens flink anders geschud gaan worden. De toekomst zal het uitwijzen. Verkeershinder viel niet te voorkomen, al was de situatie vandaag minder nijpend dan tijdens de Malieveldprotest in Den Haag van enkele jaren geleden. Beschaafd bleef het wel in Stroe dat ineens landelijke bekendheid geniet. Morgen is het er weer rustig en verschuift de aandacht naar Den Haag waar een - waarschijnlijk verhit - stikstofdebat plaatsvindt.
Wouter Baan
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
