Nieuws Politiek
Nieuwe Europese regeltjes dreigen voor veehouder
Er ligt een Brussels voorstel op tafel waarbij veehouderijen met meer dan 150 grootvee eenheden (GVE) straks worden bestempeld als agro-industrie. Daarmee gaan zij vallen onder de Industrial Emissions Directive, de Europese richtlijn voor de regulering van vervuilende emissies van industriële installaties. Daarmee moeten zij onder meer voldoen aan bepaalde regels voor stikstofuitstoot. Europarlementslid Bert-Jan Ruissen (SGP) is bang dat de (Nederlandse) landbouwsector straks wordt 'belast met heel veel extra voorschriften en regels'.
In 2027 moet de aanscherping geïmplementeerd worden. Als het voorstel wordt aangenomen, valt de melkveehouderij voor het eerst ook onder Industrial Emissions Directive die in 2011 in werking trad. Volgens cijfers van het CBS vallen 3.700 Nederlandse melkveebedrijven onder de categorie met meer dan 150 GVE.
De regels voor industriële emissies worden aangescherpt in kader van van het Zero Pollution Action Plan, onderdeel van de Europese Green Deal. Tijdens een persconferentie eerder deze maand zei Eurocommissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij, Virginijus Sinkevičius, hierover: "We hebben de richtlijn industriële emissies gemoderniseerd, waardoor het ambitieniveau en het potentieel om de industrie te begeleiden bij de groene transitie aanzienlijk zijn verhoogd. Voor het eerst valt de grootschalige veehouderij onder deze regels, samen met de intensievere varkens- en pluimveehouderijen. Dit betekent dat nu ongeveer driekwart van de methaan- en ammoniakuitstoot van de veestapel wordt meegerekend."
Europarlementslid Bert-Jan Ruissen van de SGP maakt zich zorgen over artikel 70i in het wetsvoorstel. Daarin staat dat de Commissie exploitatievoorschriften vaststelt op basis van de beste beschikbare technieken voor onder meer emissies, toezicht en landverspreidingspraktijken. Boerenbusiness sprak daarover met de Europarlementariër.
We praten hier over plannen. Hoe groot is de kans dat het voorstel er door komt?
"Dat is moeilijk in te schatten. Wat ik wel inschat is dat er niet blind een handtekening onder wordt gezet. Daar zit het hele onderhandelingsproces tussen raad en parlement nog in. Dit plan kan namelijk megaconsequenties voor de landbouwsector hebben."
Aan welke regels moeten Nederlandse veehouders met meer dan 150 grootvee eenheden straks voldoen waar ze nu volgens Europese en nationale regels nog niet aan verbonden zijn?
"Dat is ook de grote vraag. In ieder geval ga je grotere bedrijven beschouwen als industriële bedrijven. Nu vallen varkenshouderijen en kippen er al onder, althans de heel grote bedrijven. Helemaal nieuw is dat het ook voor de melkveehouderij geldt. Dat is apart, want de melkveehouderij is grondgebonden. Dat is een heel andere tak van sport dan industrie. Je hebt te maken met levende have, dieren die buiten lopen. Eurocommissaris Frans Timmermans zegt dat er voor landbouw een vereenvoudigde vergunningsprocedure komt. Hij zegt er niet bij dat de Commissie bevoegdheid krijgt allerlei nieuwe regels op te leggen. Waar ik bang voor ben, is dat de sector belast wordt met heel veel extra voorschriften en regels. Via gedelegeerde bevoegdheden kunnen specifieke regels opgesteld worden: bemestingsmethoden, allerlei voorschriften voor de modernste technieken. Hoe dat er precies uit gaat zien, dat staat er niet in. Zo blijven we hangen in allerlei gerichte middelenvoorschriften, ben ik bang. Ik ben van mening dat we juist veel meer naar doelvoorschriften toe moeten. Niet op de stoel van de boer gaan zitten en niet voorschrijven welke techniek wel of niet gebruikt moet worden."
Frans Timmermans zei iets dat zich moeilijk laat vertalen: This is not a proposal that goes after farmers. Het voorstel is niet bedoeld om boeren te raken...
"Dat kan hij wel zeggen, maar het gaat boeren wel raken, zeker in Nederland. Voor varkenshouderij en pluimvee gaan de GVE-grenzen omlaag. De scope wordt veel breder. Dit gaat heel veel landbouwbedrijven raken."
Is het niet vreemd dat niet alle veehouderijen aan dezelfde regels moeten voldoen? Twee bedrijven met 100 koeien stoten samen meer uit dan één met 150.
"Zo'n drempel van 150 GVE is arbitrair. Waarom onderscheid maken in grootte? Het is een bepaalde aanpak waarbij je grote bedrijven in de beklaagde bank zet, terwijl grote bedrijven vaak efficiënt zijn en op een verstandige manier met emissie omgaan. Maar mijn belangrijkste bezwaar is dat je blijft sturen op middelvoorschriften. Dat wordt altijd star. Geef de ondernemer de ruimte welke methode hem het best past om emissie terug te dringen. Het is goed om op hoofdlijnen EU-brede afspraken te hebben, zodat je het level playing field kunt waarborgen, maar beperk je als overheid in het stellen van een aantal doelvoorschriften."
In 2021 vielen volgens het CBS 3.700 melkveehouders onder die categorie, een kwart. Hoe zit dat in andere Europese landen?
"Dat verschilt heel erg per land. Het hangt heel erg af van de schaalgrootte, het gaat vooral om bedrijven van een redelijke omvang. Landen met veel kleine boertjes hebben er niet zo veel last van. Dan komt ook de vraag boven drijven: hoe eerlijk is dat? Dat is ook niet goed voor het level playing field. Nederland is een van de belangrijkere landen die hier enorm door worden geraakt"
Moeten boeren wel onder industrie vallen?
"Er wordt onvoldoende rekening gehouden met het eigene van landbouw. Landbouw is geen industrie. Dat is principieel een verkeerde keus. Landbouwbedrijven zijn de dragers van het platteland, die moet je koesteren. Wij zijn er beducht op dat er weer aanvullende maatregelen en regels komen op bestaande wetgeving rond milieu."
Er is al zo veel onzekerheid: PAS-melders die wachtten op een vergunning, gebiedsprocessen waarin piekbelasters min of meer gedwongen worden te stoppen. Volgens de bewindspersonen weet de boer daarna waar hij aan toe is, maar straks worden in 2027 extra Europese maatregelen ingevoerd...
"Het geeft absoluut heel veel onzekerheid. En als de richtlijn is vastgelegd zijn we er nog niet. Met die bevoegdheden weten we niet waar het eindigt."
Linda van Eekeres
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.