Veehouders die een vergunning aanvragen voor een emissie-arme stal en vervolgens te maken krijgen met een rechtszaak daartegen, lopen groot risico om vergunningloos achter te blijven.
Veel bestuurders in de agrarische sector die op de hoogte zijn van deze kwestie, zijn dezelfde mening toegedaan. Al spreken zij zich hier liever niet hardop over uit. Het is een nieuwe tegenvaller voor veel boeren en maakt dat investeringen voor niets zijn gedaan. Ook is het een extra hobbel om PAS-melders gelegaliseerd te krijgen. "Hiermee ligt de volledige Brabantse stikstofaanpak op z'n gat," constateert Vollenbroek. MOB heeft eerder zaken aangespannen tegen emissie-arme stallen die met overheidssubsidie tot stand zijn gekomen. Deze stallen moeten voldoen aan een reeks eisen van de zogenoemde RAV-lijst.
Het bijzondere van een recente uitspraak in de zaak van een veehouder in Luyksgestel is dat Stichting MOB voor de rechter hard heeft gemaakt dat er een soort handjeklap heeft plaatsvonden tussen de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) en de fabrikant van de betonvloeren bij de erkenning van het onderhavige staltype. Met name als het gaat om de emissiefactor. In de uitspraak staat: "De rechtbank vindt het niet juist dat een leverancier inspraak heeft op de totstandkoming van een RAV-factor, zoals is gebeurd in dit geval."
Daarnaast is hard gemaakt dat de voorwaarden waaronder de emissies zijn gemeten, geen praktijksituaties zijn. Dit terwijl het management op het bedrijf er wel degelijk toe doet. Denk aan: het rantsoen, het ureumgehalte in de melk, het aantal keren mest schuiven en het aantal dieren per vierkante meter vloer.
Geen nieuwe vergunning, en oude weg
Vollenbroek vertelt dat hij bepaalde boeren niet dwars wil zitten, maar dat de bezwaren van Stichting MOB zich keren tegen het systeem van emissie-arme stallen, dat in de praktijk niet deugt. Voor de betreffende boer is de uitkomst ondertussen wel zuur. Hij heeft tonnen geïnvesteerd in de stal en kan niet alleen naar zijn nieuwe vergunning fluiten. Ook de oude is vervallen.
Stichting MOB heeft zich in de aanloop naar de rechtszaak goed voorbereid. Onder meer met behulp van opgevraagde WOB-stukken. Ook de rechtbank Oost-Brabant heeft zich verdiept in de zaak en heeft voor technische vragen onderzoek laten doen door Stichting Advisering Bestuursrechtspraak.
Naar echte oplossing
De overheid beraadt zich momenteel op de ontstane situatie. Vollenbroek ziet het vervolg met vertrouwen tegemoet, maar zet ook kanttekeningen bij een eventueel juridisch vervolg. "Het gaat om de oplossing, niet om verdere juridisering van een probleem dat concrete aanpak behoeft."