Termijnmarkt EEX hint op langdurig hoge zuivelprijs

Bovenstaande is precies ook de periode waarvoor nu de meeste contracten zijn of worden afgesloten. Al zag het er tot een kleine maand geleden nog niet zo uit. Vanaf toen schoot de termijnnotering voor boter omhoog, op de voet gevolgd - maar kalmer - door de andere zuiveltermijnnoteringen. Het was het begin van een reeks ongekende prijsstijgingen in de vaste zuivel, gedreven door angst voor tekorten.

{{dataviewSnapshot(6_1647882667)}}
De termijnmarktnotering boter voor augustus zat vorige week net iets onder de piek van €6.900 per ton, zoals genoteerd voor juli.

Misschien dat de melkaanvoer de komende maanden nog behoorlijk stijgt. Dan geeft dat een drukkend effect op de termijnmarktprijzen, maar door hogere kosten voor energie en krapte bij veevoergrondstoffen lijkt de kans niet heel groot dat er dit jaar heel veel extra melk aankomt.

Speculatief element
Achteraf bezien lijken de termijnmarktnoteringen voor boter en magere melkpoeder op de EEX een goede indicator voor wat gaat gebeuren, maar de termijnmarkt kent ook een flink speculatief element. Er wordt leveringszekerheid gekocht, geen garantie voor de juiste prijs op het moment van afrekening.

De termijnmarkt voor magere melkpoeder steeg de laatste maanden flink.
{{dataviewSnapshot(6_1647882738)}}
Ook de termijnprijzen voor magere melkpoeder namen een hoge vlucht, maar toch iets minder dan bij boter.

Niet alleen de hoogte van de contractprijzen geeft een indicatie. Ook het aantal verhandelde contacten vertelt wat over de marktsituatie. Met de hoge prijzen van nu voelt een toenemend aantal partijen de behoefte om de risico's te beperken en te zorgen dat er straks wel product geleverd kan worden. In februari werden daarom al 45% meer termijncontracten voor boter, melk- en weipoeder afgesloten dan in dezelfde maand vorig jaar. Ook al ging de notering toen nog niet zo hard omhoog als in maart: het ging om 3.151 contracten in februari 2022, tegen 2.169 stuks een jaar eerder.

Kleine speler?
Vergeleken met bijvoorbeeld de termijnbeurzen van de Cbot in Chicago en de NZX in Nieuw-Zeeland, is de EEX in Leipzig met deze aantallen een kleine speler, maar toch geldt de beurs als belangrijke indicator voor de Europese zuivelmarkt. Dit blijkt misschien niet direct uit de handel op het platform, maar daarachter vindt ook een groot volume aan zogenoemde OTC-handel (over the counter) plaats via diverse brokers. De EEX heeft daar weet van, maar kan niet aangeven om welk handelsvolume het hierbij gaat.

De EEX is zelf vooral invloedrijk met boter en magere melkpoeder. Dat zijn en blijven de belangrijkste en meest liquide producten. Pogingen om het contractassortiment uit te breiden tot weipoeder en rauwe melk, hebben tot nog toe beperkt succes gehad. De handel in termijncontracten weipoeder verloopt flauwtjes, op de termijnmarkt voor rauwe melk gebeurt eigenlijk niets. Wat dan wel weer knap is van de EEX, dat ze over maart toch een 'final settlement price' voor rauwe melk heeft vastgesteld.

Indicatieprijs voor kazen
Sinds een paar weken verspreidt de EEX ook een indicatieprijs voor vier verschillende kaassoorten. De beurs geeft aan dat ze hiermee vooral extra transparantie in de zuivelmarkt wil brengen. Of het ook bedoeld is als een opzet naar nog een reeks termijnmarktnoteringen, wordt vooralsnog niet duidelijk.

Wat wel helder is, dat de EEX tal van pogingen heeft gedaan en nog doet om meer body te krijgen in de zuivelmarkt. Om die reden sloot ze eerder dit jaar ook een samenwerkingsovereenkomst met de NZX en de GDT-veiling van Fonterra.